توپاز سنگی سیلیکاته و یکی از محبوبترین سنگهای قیمتی دنیا است. این گوهر بیشتر محبوبیتش را مدیون رنگهای متنوع و زیبا و سختی بالا (8 در مقیاس Mohs) است که آن را به یکی از بهترین سنگها برای استفاده در جواهرات تبدیل کرده است. این سنگ که معمولاً در کشورهایی مانند: برزیل، روسیه و سریلانکا یافت میشود، سنگ تولد ماه نوامبر میلادی و ماه آبان شمسی است. امروزه بازار مملو از انواع مختلف توپاز است و جواهرات توپاز را تقریباً در هر جواهرفروشی میتوانید پیدا کنید. اگر قصد خرید توپاز را دارید، شناخت انواع مختلف آن بسیار ضروری است. در این مقاله از تراث به بررسی انواع توپاز خواهیم پرداخت.
انواع توپاز
از توپاز به دلیل سختی بالا، طیف رنگهای جذاب، فراوانی نسبی و تمایل به تشکیل در بلورهای بزرگ به میزان زیادی در جواهرات استفاده میشود.
انواع توپاز دو خصوصیت دارند که آنها را از دیگر سنگهای قیمتی متمایز میسازند. این دو خصوصیت یکی آلوکروماتیک (دگر رنگی) و دیگری پلوکرووئیک بودن توپاز است؛ مورد اول به این معنی است که رنگ توپاز مربوط به ترکیب شیمیایی آن نیست، بلکه ناشی از حضور عناصر ناخالصهای فلزی یا نقص در ساختار بلوری آن است.
به عنوان مثال عنصر کروم باعث به وجود آمدن رنگهای طبیعی صورتی، قرمز و ارغوانی به بنفش در توپاز میشود. همچنین نقص در ساختار اتمی کریستال توپاز، باعث ایجاد رنگ زرد، قهوهای و آبی شده است. مورد دوم یعنی پلوکرووئیک بودن به این معنی است که توپاز میتواند در جهات مختلف، رنگهای گوناگونی را نشان دهد.
در گذشته به هر سنگ قیمتی زردی توپاز گفته میشد، اما امروزه فقط نشان دهنده یک نوع سنگ معدنی سیلیکات است و میدانیم که توپاز میتواند رنگهای گوناگونی داشته باشد. رنگهای طبیعی انواع توپاز، شامل: زرد، نارنجی، صورتی، قرمز، بنفش و آبی هستند.
باارزشترین رنگهای نگین توپاز برای استفاده در جواهرات و انگشتر توپاز، شامل: صورتی طبیعی، نارنجی، قرمز، بنفش و آبی است. این رنگها بسیار نادرند. متداولترین رنگهای طبیعی توپاز، بیرنگ، زرد کمرنگ و قهوهای هستند. در حالی که این رنگها در حالت طبیعی برای استفاده در جواهرات کاربردی ندارند، اما میتوان به روشهای مختلفی آنها را تحت بهسازی قرار داد. امروزه، پرفروشترین توپاز در ساخت جواهرات، توپاز آبی است که رنگ خود را از طریق روشهای بهسازی دریافت کرده است.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید انگشتر توپاز
در مورد انواع توپاز چیزی که ارزش آن را تعیین میکند، رنگ توپاز است و منشأ و محل استخراج آن تأثیری در قیمتش ندارد. توپازها بر اساس رنگی که دارند در انواع مختلفی دستهبندی میشوند. توپازها معمولاً به نام رنگشان نامگذاری میشوند؛ به عنوان مثال توپاز صورتی، توپاز زرد و…، اما چند نام تجاری خاص هم وجود دارد که در ادامه مقاله به معرفی آنها پرداخته و انواع توپاز را بررسی خواهیم کرد.
توپاز امپریال (Imperial) یا طلایی
توپاز امپریال یا طلایی که به آن توپاز قیمتی (Precious) هم گفته میشود، به دلیل رنگ طبیعی نادرترین و گرانترین سنگ در میان انواع توپاز است. این نوع توپاز، رنگ صورتی مایل به قرمز و یک سایه زرد زیبا دارد که رنگش باعث میشود سایه زرد به یک سایه طلایی غنیتر تبدیل شود. در نور روز، رنگ نارنجی- صورتی طلایی دارد و در زیر نور لامپ، به رنگ نارنجی- صورتی به نظر میرسد. توپاز امپریال بسیار محبوب بوده و مطلوبترین توپاز نزد گوهرشناسان است.
در مورد اینکه چرا این نوع توپاز امپریال نامیده شده است، دو روایت مختلف وجود دارد. در اولین روایت گفته شده است که نام توپاز امپریال به افتخار خانواده سلطنتی روسیه گذاشته شده است. در قرن نوزدهم، کوههای اورال روسیه منبع اصلی توپاز بودند و توپاز صورتی برای اولین بار در آنجا کشف شد. مالکیت توپاز صورتی در آن زمان محدود به خانواده سلطنتی بود و نام امپریال از همین جریان نشأت گرفته است.
روایت دیگری که بخصوص در کشور برزیل رواج دارد این است که در بازدید امپراطور برزیل،پدرو دوم از Ouro Preto که نزدیکترین شهر به معادن تولیدی توپاز در برزیل است، یک توپاز صورتی به امپراطور هدیه داده است. از آن پس این سنگ به افتخار او امپریال نام گرفت.
یکی از مهمترین منابع انواع توپاز در جهان، ایالت میناس گرایس در کشور برزیل است. معادن موجود در این نقطه از جهان بیش از دو قرن است که مورد بهرهبرداری قرار گرفته و توپازهای بسیار باارزشی از آنها استخراج شده که از جمله آنها میتوان به توپاز امپریال اشاره کرد.
شمال غربی پاکستان هم به تولید توپاز صورتی معروف است. تپه Ghundao، نزدیک به شهر کوچک Katlang، از سال 1972 محل استخراج توپاز است. بیشترین رنگ استخراج شده از این معدن، بعد از توپاز صورتی، توپاز بنفش میباشد که برخی آن را صورتی سیکلامن مینامند.
از گذشتههای دور تا به امروز توپاز فراتر از یک سنگ قیمتی بوده و در واقع به عنوان کریستال قدرت در نظر گرفته میشود. کسانی که به کار بهسازی با سنگهای قیمتی مشغول هستند، اهمیت ویژهای برای توپاز امپریال قائلند.
بیشتر بخوانید: گرانترین انگشتر توپاز
اعتقاد بر این است که توپاز امپریال چاکراهای پایه، ساکرال و خورشیدی و همچنین تاج را فعال کرده و توانایی هدایت انرژی فرد یا انرژی جهانی را افزایش میدهد. این سنگ، یک کریستال عالی برای هماهنگی آگاهانه با بالاترین نیروهای جهان است و برای ذخیره انرژی، افکار خوب و عشق استفاده میشود. توپاز امپریال مانند یک باتری عمل کرده و میتواند از نظر روحی و جسمیشارژ شود.
به این ترتیب باعث افزایش ایمان و خوش بینی شخص شده و اعتماد به نفس او را افزایش میدهد تا بتواند به تواناییهای خود افتخار کند. این سنگ برای کسانی که به دنبال شهرت یا غلبه بر محدودیتها به منظور اجرای برنامههای عالی هستند، بسیار مفید است. انرژی توپاز طلایی به کندی حرکت کرده و نسبت به توپاز سفید زمینیتر است؛ به همین دلیل برای تقویت و تحریک احساس آرامش ایدهآل است.
توپاز بیرنگ، سفید یا نقرهای
توپاز سفید، بیرنگ یا نقرهای، یک توپاز شفاف است که اگر به درستی تراش داده شود، میتواند با الماس اشتباه گرفته شود. توپاز سفید رایجترین نوع در میان انواع توپاز است. در واقع، توپاز در خالصترین شکل خود شفاف است و رنگهای مختلف آن ناشی از ناخالصیهای موجود در این ماده معدنی میباشد.
توپاز سفید خصوصاً در مقایسه با سنگهای دیگر، مانند: زمرد، یاقوت یا الماس، بسیار ارزان بوده و برای کسانی که به دنبال جایگزینی برای الماس در حلقه ازدواج خود هستند، گزینه مناسبی است.
توپاز سفید میتواند حاوی ناخالصیهای طبیعی باشد که بر رنگ آن تأثیر میگذارد. اگر به دنبال جایگزینی مقرون به صرفه برای الماس هستید، بهتر است از توپاز سفید کاملاً بیرنگ استفاده کنید.
همچنین توپاز سفید مانند سایر سنگهای قیمتی میتواند دارای نقایص داخلی مانند: اجزاء، خطوط، لکه و … باشد. سنگهایی که نقص کمی دارند از ارزش بیشتری برخوردار هستند. بنابراین به دنبال توپاز سفیدی باشید که تا حد ممکن با چشم غیر مسلح تمیز به نظر برسد.
توپاز یخچالی (Glacier) از جمله طبیعیترین انواع توپاز سفید است. این گوهرها به دلیل خلوص و شفافیت بالایشان نیازی به بهسازی ندارند. توپاز یخچالی در معادن مورزینکا در اکاترینبورگ یافت میشود. خواص متافیزیکی که به توپاز سفید نسبت داده و از آن در روشهای درمان با سنگهای قیمتی استفاده میکنند، در نوع خود جالب است.
اعتقاد بر این است که توپاز سفید تجسم انرژی روح و احساسات فرد بوده و او را به ذات خود باز میگرداند. این امر یک آگاهی از افکار و کردارهای فرد و تأثیر کارمایی آنها است. همچنین آگاهی و درک کیهانی از تصویر بزرگ و نحوه قرار گرفتن فرد در یک کل بزرگ را فراهم میکند. این گوهر با تحریک تاج و چاکراهای اثیری با ارتعاش بالا، وابستگیهای ذهنی را حل کرده، احساسات را تصفیه میکند و به بهبود روح کمک مینماید.
بیشتر بخوانید: خواص توپاز
توپاز سفید توسعه معنوی را افزایش داده و تلاش میکند تا هدف فرد را روشن کند. سپس آن را با اراده الهی همسو میسازد تا در جهان فیزیکی تجلی یابد. توپاز سفید انرژی راکد را از بین میبرد و به فرد اجازه میدهد که دانش و تواناییهای درونی خود را کشف کند و تلاشهای خلاقانه و معنوی را به حد مجاز برساند. این سنگ قیمتی به فرد اجازه میدهد حقیقت را در دیگران درک کرده و نسبت به حقیقت خود را حفظ کند.
توپاز آبی
آبی محبوبترین رنگ توپاز در بازار جواهرات امروز است. این نوع در میان انواع توپاز طیف رنگی وسیعی دارد و در انواع رنگهای آبی از آبی کمرنگ با اشباع کم گرفته تا آبی عمیق با اشباع متوسط تا تیره یافت میشود. توپاز آبی بسیار جذاب، ارزان و مورد علاقه مشتریان است. این خصوصیات باعث محبوبیت توپاز آبی شده است.
قبل از سال 1970، بیشتر توپازها رنگ زرد تا قهوهای داشته و با قیمت پایین تا متوسط در بازار یافت میشدند. توپاز طبیعی با رنگ آبی، کمیاب و بسیار گران بود. در نتیجه، به ندرت در جواهرات دیده میشد. توپاز آبی امروز محصول بهسازی سنگهای قیمتی است.
در اوایل دهه 1970، آزمایشات سنگهای قیمتی نشان داد که بسیاری از توپازهای بیرنگ ارزانقیمت میتوانند به توپاز آبی تبدیل شوند. توپاز بیرنگ ابتدا با تابش الکترون یا گاما با انرژی بالا تحت بهسازی قرار گرفته سپس برای تبدیل شدن به رنگ آبی تحت عملیات حرارتی قرار میگیرد. گوهرشناسان به تدریج آموختند که برای تولید توپاز در طیف وسیعی از رنگهای آبی، روشهای بهسازی را تغییر دهند.
در روش تابش، ذرات ریز الکترون یا نوترون با سرعت زیاد وارد کریستال توپاز شده و الکترون را از مدار خود خارج میکنند یا آسیب دیگری به شبکه بلوری وارد مینمایند. این نقصها راه عبور نور از طریق بلور را تغییر داده و میتوانند طول موجهای نور جذب شده را عوض کنند. نتیجه آن تغییر در رنگ توپاز است که توسط چشم انسان درک میباشد.
به طور کلی امروزه انواع توپاز با استفاده از روشهای مصنوعی برای افزایش رنگ تحت تابش قرار میگیرند. سنگهای قیمتی طبیعی توپاز برای حفظ رنگ قهوهای طلایی خود در معرض اشعه قرار میگیرند. از طرف دیگر، سنگهای توپاز بیرنگ یا دودی هنگام قرار گرفتن در معرض تابش الکترون، رنگهای مختلف زیبایی تولید میکنند که بیشتر به آبی و سایههای دیگری از نقرهای، سبز یا مایل به قرمز منجر میشود.
توپاز آبی در رنگهای مختلفی، مانند: آبی آسمانی، آبی لندنی و آبی سوئیسی وجود دارد. آبی آسمانی، آبی روشن به رنگ آسمان است. آبی سوئیسی از آبی آسمانی تیرهتر بوده و رنگ آبی متوسطی دارد. آبی لندنی، آبی تیره و عمیق است.
بیشتر بخوانید: انواع توپاز از نظر رنگ
توپاز به صورت مصنوعی در مقیاس تجاری تولید نشده است، اما همانطور که گفته شد، با استفاده از تابش اشعه گاما، یک رنگ آبی کاملاً روشن و طبیعی در توپاز بیرنگ تولید شده است. این عمل در تجارت قانونی شناخته شده و به طور فزایندهای در حال گسترش است. یکی از دلایل فراوانی توپاز در تجارت همین موضوع است. توپاز آبی بسیار شبیه آکوامارین (همزاد آبی زمرد) بوده و جایگزین بسیار جذاب و مقرون به صرفهتری برای آن است.
سنگهای توپاز آبی عمیق، رادیواکتیو هستند. در بعضی کشورها مانند ایالات متحده آمریکا همه توپازها از نظر میزان و شدت تابش آزمایش میشوند ،زیرا طبق کمیسیون تنظیم مقررات هستهای، یک سنگ بسیار رادیواکتیو ممکن است برای استفاده کننده آن مضر باشد.
بیشتر بخوانید: تاریخچه توپاز
از نظر خواص متافیزیکی، توپاز آبی جایگاه ویژهای در میان انواع توپاز دارد. در روشهای درمان با سنگهای قیمتی، توپاز آبی روی چاکراهای حلق یا چشم سوم قرار میگیرد و به فرد کمک میکند تا با آگاهی و شفافیت بیشتری افکار و احساساتی که برای برقراری ارتباط لازم است را بیان کند.
توپاز آبی سنگ آرامش، آرامش بخشیدن به احساسات و ایدهآل برای مراقبه و ارتباط با موجودات معنوی است. اعتقاد بر این است که این سنگ به کسانی که مایل به دستیابی به هدایت درونی هستند و همچنین به کسانی که از طریق قرائت یا شفای معنوی به دیگران خدمت میکنند، کمک میکند.
انرژی ذهن و دانش را منعکس میکند، اعتماد به نفس و توانایی فرد در یادگیری و تفکر از طریق مفاهیم و ایدههای پیچیده را افزایش میدهد، باعث ایجاد خلاقیت، افزایش میزان توجه و کمک به فرد در دستیابی به کمال در پروژهها و آرزوهای مختلف میشود.
اگرچه به دست آوردن سنگ توپاز آبی طبیعی دشوار است، اما برای کارهای متافیزیکی مناسبترین حالت داشتن یک سنگ طبیعی است.
بزرگترین توپاز آبی تراشیده شده جهان، توپاز Ostro نام دارد که در موزه تاریخ طبیعی انگلستان نگهداری میشود. این توپاز به افتخار کشف کننده آن، یک کاوشگر انگلیسی به نام مکس استرو، نامگذاری شده است. این سنگ بیش از 2 کیلوگرم وزن داشته و تقریباً به اندازه یک تخم شترمرغ یا یک توپ راگبی است.
توپاز شری (Sherry topaz)
توپاز شری نام خود را از شراب Sherry گرفته است. این نوع توپاز دقیقاً شبیه نام آن به رنگ زرد مایل به قهوهای تا نارنجی مایل به قهوهای است. توپاز را در این طیف رنگی گاهی توپاز گرانبها مینامند تا به شناخته شدن ارزش و کیفیت آن کمک کند. همچنین مانع از اشتباه شدن آن با سنگهایی با رنگ مشابه، اما با ارزش کمتر و در دسترس بودن بیشتر مانند کوارتز دودی شوند.
توپاز قرمز
توپاز بیشتر به آبی و زرد معروف است و بسیاری از مردم از وجود توپاز قرمز اطلاعی ندارند. وجود عنصر کروم مسئول ایجاد رنگ قرمز در توپاز است. همانطور که گفته شد، رنگ توپاز به دلیل وجود ترکیبات شیمیایی درون آن نیست، بلکه ناشی از عناصر ناخالص است که در مورد انواع توپاز قرمز، صورتی و بنفش این عنصر ناخالص، کروم میباشد.
توپاز قرمز به دو صورت در بازار یافت میشود؛ توپاز قرمز طبیعی و نوعی که رنگش را از طریق روشهای مصنوعی، مانند پوشش آزوتیک کسب کرده است – که به طور مفصل درباره آن بحث خواهد شد.
توپاز قرمز طبیعی بسیار ارزشمند است و به ندرت یافت میشود. توپاز قرمز روشن طبیعی بسیار کم است. توپاز قرمز طبیعی بیشتر در رنگهای بنفش قرمز، قرمز نارنجی و صورتی تیره وجود دارد. از آنجا که این گوهر، یک سنگ قیمتی نادر است، میتواند قیمت بسیار بالایی داشته باشد.
توپاز قرمز اگر قیمت ارزانی داشته باشد به این معنی است که از روشهای پردازش رنگ برای آن استفاده شده؛ به این معنی که سطح یک توپاز طبیعی بیرنگ با رنگ قرمز پوشانده شده است.
توپاز قرمز معانی و خصوصیاتی برای تقویت عشق دارد. این سنگ قیمتی قدرت دوست داشتن و دوست داشته شدن را به طور همزمان افزایش میدهد. قلب سرد را گرم کرده و به کاهش احساس تنهایی، اضطراب یا غم کمک مینماید.
توپاز قرمز معنی و ویژگی مثبتسازی احساسات را دارد. رنگ قرمز نمادی از آتش است و انرژی لازم برای خلاص شدن از تاریکی قلب را فراهم میکند. همچنین قدرت عمل، اعتماد به نفس، اشتیاق یا شجاعت را زنده میکند.
توپاز قرمز معنی و خصوصیات طلسم در برابر شر را دارد. از نزدیک شدن خطر به صاحب خود جلوگیری میکند. موانعی که برای جریان داشتن شانس وجود دارد را برطرف کرده و هر عاملی که از حرکت رو به جلو جلوگیری کند را رفع مینماید. توپاز قرمز دارای معانی و خصوصیاتی برای افزایش خلاقیت است و بهترین ایده را ایجاد میکند. بنابراین این قدرت را کسب خواهید کرد که به عنوان پیشگام دوران جدید عمل کنید.
توپاز Whitney Flame یا شعله ویتنی معروفترین توپاز قرمز طبیعی جهان است که در موزه تاریخ طبیعی آمریکا نگهداری میشود. این توپاز به افتخار اهدا کننده خود، کورالین ویتنی نامگذاری شده است.
توپاز شعله ویتنی، یک توپاز قرمز آتشین به شکل قطره است که از معادن توپاز Ouro Preto برزیل به دست آمده است. برای اینکه بیشتر متوجه نادر بودن این سنگ شوید باید بدانید که معدن Ouro Preto یکی از معادن بزرگ توپاز در جهان است که فقط حدود یك یا دو درصد از کل توپازهای استخراج شده از این معدن دارای كیفیت گوهر هستند.
نکته جالب اینجا است که از این یک تا دو درصد، شاید تنها یک درصد توپازها دارای رنگ قرمز بوده و آن هم اکثراً به جای قرمز آتشین، کهربایی هستند، در صورتی که توپاز Whitney Flame رنگ قرمز همگن و آتشین دارد.
توپاز زرد
قرنها اعتقاد بر این بود که توپاز یک سنگ قیمتی زرد معمولی است تا اینکه سنگشناسان مدرن رنگهای مختلف آن را کشف کردند. امروزه اصطلاح توپاز زرد فقط به انواع زرد و نارنجی رنگ این گوهر اطلاق میشود. توپاز زرد به راحتی در دسترس بوده و نسبت به انواع دیگر توپاز ارزانتر است.
نام توپاز از زبان سانسکریت باستان گرفته شده و به معنی آتش است. این جواهر طلایی درخشان مدتها است که قلب و تخیل فرهنگهای انسانی را تسخیر کرده است. رنگهای قهوهای و طلایی توپاز زرد با زمین و برداشت ارتباط داشته و فصلهای کاشت باستان و باروری زندگی را نشان میدهند. آنها تصاویری از همه چیزهای ارگانیک، مانند: خاک، دانهها و خورشید که به گیاهان اجازه رشد میدهد را تداعی میکنند. به همین دلیل است که نگینهای توپاز نمادی از فضای بیرونی و ریشههای طبیعی ما هستند.
توپاز طلایی
توپازی که دارای رنگ زرد عسلی یا طلایی است را توپاز طلایی میگویند و ارزش زیادی دارد. توپاز یک سیلیکات آلومینیوم است که تا 20٪ فلوئور یا آب دارد. خصوصیات فیزیکی و نوری آن با توجه به نسبت آب و فلوئور موجود متفاوت است. توپاز طلایی و صورتی حاوی آب بیشتری هستند و تمایل به تشکیل بلورهای بلندتر دارد.
توپاز طلایی سنگی قدرتمند برای تجلی اهداف و خواستههای شخصی از طریق اراده است. این سنگ، یک چاکرای شبکه خورشیدی و سنگ چاکرای خاجی است و به سلامت هر دو منطقه کمک میکند. این کریستال طبیعی ایمان را در شما القا کرده و به شما اجازه میدهد اعتماد به نفس پیدا کرده و آنچه که در زندگی میخواهید را به دست آورید.
ارتعاشات توپاز طلایی با اراده الهی همسو است. بنابراین آنچه که بالاترین منافع شما است را نشان میدهد. همچنین کمی مانند باتری عمل کرده و به شارژ مجدد انرژی شما کمک میکند.
دو تا از معروفترین انواع توپاز طلایی جهان، توپاز طلایی آمریکا و طلایی کره هستند که هر دو در موزه ملی تاریخ طبیعی مؤسسه اسمیتسونیان، در واشنگتن دی سی نگهداری میشوند. منشأ هر دو کریستال، ایالت میناس گرایس برزیل است. . ایالت Minas Gerais حدود 80٪ سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی برزیل را تولید میکند.
توپاز قهوهای
از این نام برای اشاره به انواع توپاز به رنگ قهوهای استفاده میشود. به طور گستردهای در دسترس است و یک رنگ رایج توپاز است که به همین دلیل از ارزش کمتری نسبت به سایر رنگها برخوردار است. گاهی اوقات به اشتباه این سنگ قیمتی کوارتز دودی نامیده میشود، زیرا رنگ آنها مشابه است.
توپاز قهوهای باعث ایجاد قدرت و ثبات، اعتماد به نفس و تعهد، افزایش وفاداری در عشق و توانایی ایجاد دوستیهای پایدار میشود. این سنگ یک هدیه عالی به کسانی است که از کمبود اعتماد به نفس رنج میبرند و یک کمک شگفتانگیز برای از بین بردن آگورافوبیا، ترسو بودن بیش از حد و وسواس فکری عملی است.
توپاز قهوهای چاکرای ریشه را تحریک کرده و قدرت، انگیزه و امنیت را افزایش میدهد. این سنگ قیمتی به ایجاد یک محیط پایدار برای شروع کارهای جدید، مانند تشکیل خانواده یا شغل جدید کمک میکند. اگرچه توپاز قهوهای به عنوان یک سنگ قیمتی نادر و باارزش نیست، اما اغلب گوهر زمین نامیده میشود و به دلیل خواص متافیزیکی آن بسیار مورد احترام است.
این گوهر یک طلسم عالی برای همه کسانی است که روی زمین، با حیوانات یا برای حفاظت از زمین کار میکنند. توپاز قهوهای اگر در مکانی آرام در طبیعت و در یکی از نقاط تغییر فصلی استفاده شود، اجازه میدهد تا ارواح زمین و انرژی بین آنها دیده شود.
توپاز روتیلدار
روتیل ماده معدنی است که بیشتر از دی اکسید تیتانیوم ساخته میشود. روتیل میتواند در بسیاری از مواد معدنی شامل توپاز و کوارتز وجود داشته باشد. اجزا کوچک روتیل که به شکل سوزن هستند، مسئول ایجاد اثر محبوب ستارهای در یاقوت کبود و یاقوت سرخ میباشند. روتیل نوعی ناخالصی است که به جای اینکه نقص حساب شده و ارزش گوهر را کم کند، ظاهر جالب و غیرمعمولی به آن داده و ارزش سنگ قیمتی را بهبود میبخشد.
عدهای آن را مانند کاه میدانند و بعضی آن را با سوزنهای قهوهای مایل به زرد یا نخهای طلایی مقایسه میکنند. از آنجا که اجزای توپاز روتیلدار بسیار شبیه به کوارتز روتیلدار است، در گذشته فرض بر این بود که آنها از یک ماده تشکیل شدهاند. بنابراین اصطلاح توپاز روتیلدار برای توپازی به کار برده میشد که اجزایی به صورت سوزنهای زرد مایل به قهوهای دارد.
با این حال، مؤسسه Gemological of America (GIA) در سال 1987 با استفاده از میکروسکوپ تحقیقاتی راجع به سنگهای توپاز روتیلدار انجام داد و نتیجه گرفت که این اجزا روتیل نیستند، بلکه لکههای لیمونیتی هستند که به طور جزئی یا کامل کانالهای موجود در سنگ را پر میکنند.
لیمونیت سنگ آهن زرد یا قهوهای است که برای اولین بار به عنوان رنگدانه مورد استفاده قرار گرفت. این بررسی دقیق نشان میدهد که توپاز روتیلدار باید به صورت دقیقتر توپاز لیمونیتدار نامگذاری شود، اما به نظر میرسد نام توپاز روتیلدار کاملاً متداول شده است. بنابراین این نام به همین صورت باقی ماند.
توپاز روتیلدار معمولاً توپاز بیرنگ (شفاف) و دارای نخهای طلایی مانند است. این اجزا میتوانند بسیار پراکنده بوده و فقط از یک یا دو نخ قابل مشاهده تشکیل شده باشند یا میتوانند متراکمتر و به هم بسته شده باشند. درجات توپاز روتیلدار میتواند از زرد طلایی تا زرد مایل به قهوهای متغیر باشد.
در موارد بسیار نادر، اجزای نخ مانند میتوانند نقرهای یا حتی رنگینکمانی به نظر برسند. این امر به دلیل تشکیل لیمونیت با سایر مواد معدنی است. از آنجا که توپاز در رنگهای دیگری مانند: نارنجی، صورتی، آبی کمرنگ، سبز کمرنگ و حتی بنفش وجود دارد، توپاز روتیلدار هم میتواند در این رنگها ظاهر شود. با این حال، توپاز روتیلدار بیشتر بیرنگ است.
در توپاز روتیلدار، وجود اجزاء گوتیت یا لیمونیت، یک پیکربندی دلربا ایجاد میکند. این کریستال زیبا، چاکرای چشم سوم را تحریک کرده و برای تجسم و تجلی بسیار مؤثر است.
توپاز روتیلدار از دخالت در دنیای جسمی یا روحی محافظت میکند و میتواند طوری برنامهریزی شود که عشق و نور را به جنبههای مختلف زندگی فرد جلب کند. پیکربندی روتیل قرمز در توپاز دارای مزیت اضافی فعال کردن و افزایش غرایز بقا است.
توپاز Azotic
به طور کلی بهسازی آزوتیک به فرآیند پوشاندن سنگ قیمتی بیرنگ مانند توپاز یا کوارتز با مواد شیمیایی مختلف برای ایجاد آرایهای از رنگهای گوناگون گفته میشود. روش آزوتیک یک فرایند تجاریسازی است که طی آن سطح سنگهای قیمتی با مواد دیگری پوشانده میشود. رایجترین توپازی که این روش بهسازی روی آن انجام میشود، Mystic Topaz است که محبوبترین انواع توپاز آزوتیک میباشد.
روشهای مختلفی برای پوشاندن سنگهای قیمتی با استفاده از مواد شیمیایی مختلف وجود دارد. در ذیل به معرفی دو نوع توپاز محبوب که بهسازی آزوتیک روی آنها انجام شده است، میپردازیم.
-
توپاز Mystic
توپاز Mystic یک توپاز شفاف یا بیرنگ است که به طور مصنوعی با تیتانیوم یا فلز دیگری پوشانده شده است و باعث میشود که توپاز مانند رنگینکمان رنگارنگ و در عین حال براق باشد. لایه بسیار نازک فلز تیتانیوم روی سنگ تراش خورده را به صورت کامل پوشش داده و باعث میشود تأثیری مشابه قرار گرفتن روغن روی آب ایجاد شده و نور وارد شده به سنگ الگوهای مختلفی تشکیل دهد و رنگینکمانی از رنگها ایجاد شود.
توپاز Mystic به دلیل رنگهای غیرمعمول و چشمگیر محبوب است. توجه داشته باشید که پوشش روی توپاز Mystic میتواند در برابر سایش طبیعی مقاومت کند، اما پاککنندهها میتوانند باعث از بین رفتن آن شوند.
بیشتر بخوانید: بهسازی توپاز
-
توپاز صورتی روشن
توپاز صورتی روشن نتیجه تکنیک بهسازی آزوتیک است. همانطور که گفته شد، آزوتیک فرایندی با تکنولوژی بالا است که به عنوان رسوب لایه نازک شناخته میشود. این فناوری شامل رسوب یک لایه فلزی (فیلم) بسیار نازک با ضخامت چند میکرون روی سطح سنگ است. این لایه خصوصیات نوری ماده را تغییر میدهد.
رویه نازک فلزی به غرفه (نیمه پایین گوهر) اعمال میشود، به طوری که جلوههای جالب رنگی از طریق تاج منعکس میشود. این فیلم به صورت مولکولی به سنگ پیوند میخورد و در واقع بخشی از توپاز میشود. دامنه رنگهایی که به این طریق ایجاد میشود، تقریباً بیحد و حصر است و شامل صورتی روشن، آبی براق و توپاز Mystic است.
توپاز دودی
توپاز دودی نام اشتباهی است که برخی فروشندگان به انواع کوارتز دودی میدهند. در واقع هیچ توپاز دودی در دنیا وجود ندارد. کوارتز دودی نوع ماکروکریستالی کوارتز (دی اکسید سیلیسیم) و شاخهای از خانواده کوارتز است که شامل انواع ماکروکریستالهای دیگر مانند: آمیتیست، سیترین و کوارتز گل رز میشود. این نوع کوارتز از بلورهایی تشکیل شده که به اندازه کافی بزرگ بوده و با چشم غیر مسلح قابل تشخیص هستند. کوارتز ماکروکریستالی عمدتاً شفاف تا نیمه شفاف و دارای جلای شیشهای است.
رنگ کوارتز دودی متفاوت است و میتواند قهوهای، خاکستری دودی یا سیاه باشد. رنگ مشخص کوارتز دودی هنگامی رخ میدهد که کریستال دُر کوهی (rock crystal) در مدت زمان طولانی در معرض تابش طبیعی عناصر رادیواکتیو قرار گیرد.
فرآیندی که تغییر رنگ در آن اتفاق میافتد، کاملاً ناشناخته است؛ اما میدانیم که وقتی کوارتز شفاف در معرض تابش قرار میگیرد، حالت اکسیداسیون ناخالصیهای موجود در ساختار کوارتز تغییر میکند.
کوارتز دودی از بسیاری از منابع در سراسر جهان تهیه میشود. برخی از مکانهای قابل توجه شامل: برزیل (بزرگترین تأمین کننده جهان)، منطقه Pikes Peak کلرادو، ایالات متحده آمریکا و آلپ سوئیس است که در آن تعداد زیادی نمونه خوب استخراج شده است.
محبوبیت کوارتز دودی طبق مد افزایش یا کاهش مییابد. اخیراً به دلیل رنگ خاکی و ظاهر قبیلهای به عنوان یک سنگ قیمتی بسیار محبوب شناخته شده است. از آنجا که کاملاً ارزانقیمت است و در اندازههای بزرگ به راحتی یافت میشود، برای استفاده به عنوان آویز هم مناسب است.
در طول تاریخ، کوارتز دودی مادهای بود که برای گلولههای کریستالی پیشگویان استفاده میشد و به نظر میرسد برخی از رمز و رازهای این کوارتز متمایز تا امروز ادامه داشته باشد.
در پایان، توپاز یک سنگ قیمتی زیبا و باارزش است که در طیف وسیعی از رنگها یافت میشود. در دوران باستان، به تمام سنگهای زرد توپاز میگفتند، اما امروزه مشخص شده است که همه سنگهای زرد توپاز نیستند و توپاز علاوه بر زرد میتواند رنگهای دیگری، مانند: نارنجی، صورتی، قرمز، بنفش و آبی هم داشته باشد. آنچه برای ارزیابی انواع توپاز اهمیت دارد، رنگ آن است.
بر همین اساس توپازها را به انواع مختلفی دستهبندی میکنند که در این مقاله به بررسی آنها پرداختیم. توپازها معمولاً برای تقویت رنگ مورد بهسازی قرار میگیرند. به عنوان مثال توپاز آبی طبیعی در طبیعت بسیار کم پیدا میشود، اما متخصصان با استفاده از روشهای بهسازی توانستهاند از توپار بیرنگ، توپاز آبی تولید کنند که همین امر باعث افزایش میزان توپاز آبی در بازار شده است، به طوریکه امروزه متداولترین انواع توپاز در جهان، توپاز آبی است.
همه اینها رو توضیح دادین اما علت رنگ های مختلف توپاز چیه؟!
90 درصد توپازها آبی رنگ هستند و در صورت طبیعی بودن، قیمتهای بسیار بالایی دارند. اما همین توپازهای آبی رنگ در صورتی که تحت شرایط بهسازی قرار گیرند، پررنگتر جلوه میکنند.
نگینهای شفاف توپاز نیز بعد از بهسازی در رنگهای متنوع صورتی و … نمایان میگردند.
اشتراک ها: خواص توپاز: ویژگیها و فواید سلامت آفرین و التیامبخش یک سنگ تماشایی - تراث Torath