انواع صدف: کدام یک از صدف‌ها در ساخت جواهرات مورد استفاده قرار می‌گیرد؟!

صدف اسکلت بیرونی نرم‌تنان و برخی دیگر از جانوران دریایی است. صدف جانورانی که از بین رفته‌اند، معمولاً توسط امواج یا جزر و مد دریا به ساحل آورده می‌شوند و شما می‌توانید در امتداد سواحل دریاها و اقیانوس‌ها آن‌ها را پیدا کنید. اکثر صدف‌هایی که به منظور فروش تجاری عرضه می‌شوند، به صورت زنده (و اغلب عمده) جمع آوری شده و سپس به طور خاص برای اهداف تجاری کشته و تمیز می‌شوند. این نوع بهره‌برداری در مقیاس بزرگ می‌تواند تأثیر منفی شدیدی بر اکوسیستم‌های محلی گذاشته و گاهی اوقات توزیع گونه‌های نادر را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. در این مقاله به بررسی انواع صدف خواهیم پرداخت.

معرفی گونه‌ها و انواع صدف

صدف‌ها دارای سه لایه مجزا هستند و بیشتر از کربنات کلسیم با مقدار کمی‌ پروتئین (کمتر از 2 درصد) تشکیل شده‌اند. صدف برخلاف ساختارهای معمول حیوانات از سلول تشکیل نشده است. بافت گوشتی که زیر پوسته و در تماس با آن است، پروتئین و مواد معدنی را به صورت خارج سلولی ترشح کرده و صدف را تشکیل می‌دهد. از آنجا که نرم‌تنان پوست‌اندازی نمی‌کنند، صدف‌ آن‌ها باید متناسب با رشد بدنشان بزرگ شود. این الگوی رشد منجر به سه لایه پوسته مجزا می‌شود.

البته به غیر از صدف نرم‌تنان، صدف جانوران دیگری را هم می‌توان در سواحل یافت که از جمله آن‌ها می‌توان به صدف بارناکل یا کشتی چسب (دلیل نام‌گذاری این است که بدنه کشتی‌ها اغلب پوشیده از آن‌ها است)، صدف خرچنگ نعل اسبی و صدف بازوپایان اشاره کرد. اما بیشتر صدف‌هایی که در سواحل یافت می‌شوند پوسته نرم تنان دریایی هستند، تا حدودی به این دلیل که صدف نرم‌تنان از کربنات کلسیم ساخته شده و ماندگاری آن بهتر از پوسته‌های ساخته شده از کیتین است.

بنابراین صدف اغلب به پوسته نرم‌تنان دریایی گفته می‌شود. این صدف‌ها معمولاً صدف نرم‎‌تنانی مانند: بیوالیا یا دوکفه‌ای (یا Clam)، گاستروپود (یا حلزون)، اسکاپوپاد (یا صدف عاج فیلی)، پلی پلاکوفوران (یا کیتون)‌ و سرپایان (مانند ناوتیلوس و اسپیرولا) است. صدف‌های دریایی در طول تاریخ و پیش از تاریخ توسط انسان‌ها برای اهداف مختلف استفاده می‌شده است و اغلب به عنوان اشیاء تزئینی بیشترین کاربرد را داشته‌اند.

گونه‌های دریایی گاستروپودها و بیوالیاها بیشتر از گونه‌‎های خشکی و آب شیرین هستند و صدف‌ها اغلب بزرگ‌تر و مقاوم‌ترند. در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری کره زمین، تعداد بسیار زیادی از نرم‌تنان دریایی آب‌های کم‌عمق رنگارنگ، بزرگ و صدف دار نسبت به مناطق معتدل و مناطق نزدیک به قطب‌ها وجود دارد.

انواع صدف

صد‌ها نوع مختلف صدف وجود دارد و اگر بتوانید کف اقیانوس را مشاهده کنید، می‌توانید مقادیر بی‌شماری صدف دریایی ببینید. برخی خانه‌های موجودات زنده هستند و برخی دیگر پوسته‌های خالی هستند که با جزر و مد یا حرکت امواج به سمت ساحل رانده می‌شوند. صدف‌های خاصی بومی مناطق خاصی از جهان هستند. با این حال، انواع مختلفی وجود دارد که در هر ساحلی یافت می‌شود. برای درک انواع صدف، توجه به مشخصات خاص هر صدف از جمله اندازه و شکل آن‌ها بسیار مهم است.

برخی از صدف‌ها کوچک و برخی دیگر بسته به نوع و سنشان بزرگ هستند. صدف‌ها معمولاً پس از مرگ نرم‌تنان در سواحل شنی یافت می‌شوند. اقیانوس و خورشید معمولاً تغییرات جزئی شامل تغییرات سطح و رنگ در صدف ایجاد می‌کنند. در نتیجه، صدف‌های دریایی اغلب در خشکی سفیدتر و نرم‌تر از زمانی هستند که در اقیانوس بودند.

اکثر صدف‌هایی که ما می‌شناسیم، از نوعی گونه نرم‌تنان دریایی به دست آمده‌اند. انواع صدف دریایی بسیار زیاد هستند، به طوری که دانشمندان مجبور شده‌اند از سیستم طبقه‌بندی آن‌ها در گروه‌های قابل کنترل پیروی کنند. دانشمندان صدف‌ها را در هفت کلاس مختلف به صورت زیر طبقه‌بندی می‌کنند:

• دوکفه‌ای‌ها (Bivalvia – bivalves)،
• گاستروپودها (Gastropoda – gastropods)
• اسکافوپودا (Scaphopoda)
• پلی پلاکوفورا (کیتون‌ها) ((Polyplacophora (chitons)
• مونوپلاکوفورا (Monoplacophora)
• سفالوپودا (Cephalopoda)
• Aplacophora

بیشتر صدف‌های دریایی در گروه گاستروپودها و دوکفه‌ای‌ها قرار می‌گیرند. همه آن‌ها از راسته نرم‌‌تنان هستند. هر کلاس خود از گونه‌های بسیار متنوعی از صدف‌ها تشکیل شده است. در ادامه به بررسی هر کلاس از انواع صدف پرداخته و چند گونه معروف آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

کلاس 1- دوکفه‌ای‌ها (Bivalves)

بیوالیاها یا دوکفه‌ای‌ها اغلب متداول‌ترین صدف‌های دریایی هستند که در سواحل بزرگ شنی یا در تالاب‌ها به وفور یافت می‌شوند. بسیاری از اوقات دو کفه از هم جدا می‌شوند.

بیش از 15000 گونه دوکفه‌ای وجود دارد که هم در آب‌های شور و هم شیرین زندگی می‌کنند. از نمونه صدف‌های دوکفه‌ای می‌توان به Clam، گوش ماهی یا Scallop، Mussel و Oyster اشاره کرد. اکثر دوکفه‌ای‌ها از دو صدف یکسان تشکیل شده‌اند که توسط یک لولای انعطاف‌پذیر به هم چسبیده‌اند. بدن حیوان در داخل این دو پوسته نگه داشته می‌شود.

دو کفه‌ای‌هایی که دو صدف ندارند یا تنها از یک صدف تشکیل شده‌اند یا کلاً فاقد صدف هستند. صدف‌ها از کربنات کلسیم ساخته شده و در اثر ترشحات از گوشته به صورت لایه‌ای شکل می‌گیرند.

بیوالیاها، با نام pelecypods هم شناخته می‌شوند و بیشتر فیدر فیلتر هستند. آنها از طریق آبشش خود آبی که حاوی ذرات ریز غذایی است را جذب می‌کنند. بعضی دوکفه‌ای‌ها چشم و سیستم گردش خون باز دارند. از بیوالیا در سراسر دنیا به عنوان غذا و به عنوان منبع مروارید استفاده می‌شود. لارو برخی از صدف‌های آب شیرین می‌تواند برای ماهیان خطرناک باشد.

 Shell Beach در استرالیای غربی، ساحلی است که کاملاً از صدف‌های Fragum erugatum تشکیل شده است.

از متداول‌ترین صدف‌های دوکفه‌ای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

گوش ماهی (Scallop) از انواع صدف

گوش ماهی نام متداولی است که به هر یک از گونه‌های مختلف صدف‌های آب شور (Clam) یا نرم تنان دریایی دوکفه‌ای دیگر در خانواده Pectinidae، داده می‌شود. با این حال، نام رایج «گوش ماهی» گاهی اوقات به گونه‌های دیگر خانواده فوق العاده بزرگ Pectinidae مانند صدف‌های خاردار هم داده می‌شود.

گوش ماهی‌ها یک خانواده بین‌المللی دوکفه‌ای‌ها هستند که در همه اقیانوس‌های جهان یافت می‌شوند، اما هرگز در آب‌های شیرین زندگی نمی‌کنند. صدف گوش ماهی‌ها دارای رنگ روشن و متقارن بوده و شبیه بادبزن هستند، اغلب دارای بریدگی‌های عمودی در سطح بوده و از دوران باستان به عنوان نقوش هنری، معماری و طراحی مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند.

صدف گوش ماهی به دلیل توزیع گسترده، منظره‌ای عادی در سواحل است و اغلب دارای رنگ‌های روشنی هستند که آن‌ها را به شیئی محبوب برای جمع‌آوری در بین گردشگران تبدیل کرده است. این صدف‌ها جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ عامه از جمله سمبولیسم دارند.

کوکل (Cockle) از انواع صدف

یکی از رایج‌ترین انواع صدف‌ها کوکل است که می‌توان آن را در سواحل سراسر دنیا یافت. کوکل یک نرم تن دوکفه‌ای دریایی کوچک آب شور است که خوراکی بوده و به عنوان غذای تازه دریایی در سراسر دنیا محبوبیت دارد.

اگرچه بسیاری از دوکفه‌ای‌های کوچک خوراکی را به سختی می‌توان کوکل نامید، اما کوکل‌های واقعی گونه‌هایی از خانواده Cardiidae هستند. صدف‌های گرد از دو طرف متقارن بوده و وقتی از انتها آن‌ها را مشاهده کنید، به شکل قلب می‌باشند. از بین بیش از 200 نوع کوکل، دو نوع صدف اصلی وجود دارد، صاف و برآمده و به نظر می‌رسد شبیه یکدیگر هستند.

صدف کوکل می‌تواند به طور کامل بسته شود؛ یعنی هیچ شکافی در هیچ نقطه‌ای از لبه وجود نداشته باشد. گرچه صدف کوکل به دلیل دندانه‌ها ممکن است از لحاظ سطحی شبیه صدف گوش ماهی باشد، اما از نظر ریخت‌شناسی می‌توان صدف کوکل را از گوش ماهی تشخیص داد، زیرا صدف‌ کوکل فاقد دهانه (برآمدگی‌های مثلثی شکل گوشه در نزدیکی خط لولا) و صدف گوش ماهی سینوس پالیال است.

اُیستر (Oyster) از انواع صدف دوکفه‌ای

Oyster نام معمول تعدادی از خانواده‌های مختلف نرم تنان دوکفه‌ای آب شور است که در زیستگاه‌های دریایی زندگی می‌کنند. در بعضی از گونه‌ها، صدف‌ها بسیار کلسیفیه شده‌اند و شکل بسیاری از آنها تا حدودی نامنظم است. بسیاری از صدف‌ها، اما نه همه آن‌ها در خانواده فوق‌العاده بزرگ Ostreoidea هستند.

بعضی از انواع Oyster‌ها خوراکی بوده و معمولاً به صورت پخته یا خام مصرف می‌شوند. برخی از آن‌ها دارای مروارید در درون خود هستند. اُیسترهای Windowpane صدف‌های شفافی دارند که از آن‌ها برای ساخت انواع اشیا تزئینی استفاده می‌شود.

Windowpane یک نرم‌تن دریایی دوکفه‌ای از خانواده Placunidae و خوراکی است، اما بیشتر ارزش آن‌ها مربوط به صدف‌ها و مرواریدهای نسبتاً کوچک درونشان است. این صدف‌ها به دلیل دوام و شفافیت، برای هزاران سال به عنوان جایگزین شیشه استفاده می‌شده است.

اخیراً از آن‌ها در ساخت وسایل تزئینی مانند لوستر و آباژور استفاده می‌شود. در این حالت، صدف به عنوان capiz یا kapis شناخته می‌شود. صدف‌های Capiz به عنوان ماده اولیه چسب، گچ و لاک هم استفاده می‌شود.

پراکندگی صدف Windowpane از قسمت‌های کم عمق خلیج عدن شروع شده و تا اطراف فیلیپین گسترش می‌یابد. در استان معروف Capiz به وفور یافت می‌شود. این نرم‌تنان را می‌توان در سواحل گل‌آلود یا ماسه‌ای خلیج‌ها، آبریزها و تالاب‌ها تا عمق حدود 100 متر (330 فوت) پیدا کرد.

هر سال 500 تن صدف کاپیزس در جزیره سامال فیلیپین برداشت شده و به محصولات تزئینی مختلف تبدیل می‌شوند. جمعیت صدف‌های Windowpane به دلیل روش‌های مخرب ماهی‌گیری مانند تراولینگ، لایروبی، ماهیگیری از طریق انفجار و غواصی از طریق سطح در حال کاهش است.

در فیلیپین، شیلات از طریق مجوزها، سهمیه‌ها، محدودیت اندازه و زیستگاه‌های حفاظت شده سعی در تنظیم جمعیت آن‌ها دارد. با وجود این، منابع همچنان در حال کم شدن هستند.

کلاس 2- گاستروپودها

صدف گاستروپود بخشی از بدن گاستروپود یا حلزون که نوعی نرم‌تن است را تشکیل می‌دهد. صدف یک اسکلت بیرونی است که از جانور در برابر شکارچیان، آسیب مکانیکی و کمبود آب بدن محافظت می‌کند. همچنین برای اتصال عضلات و ذخیره کلسیم مفید است. پوسته گاستروپود دارای سه لایه اصلی ترشح شده توسط گوشته است.

• لایه مرکزی آهکی به نام تراکوم (Tracum) که به طور معمول از کربنات کلسیم رسوب یافته در یک ماتریس آلی معروف به کونیولین تشکیل شده است.
• بیرونی‌ترین لایه پریوستراکوم است که در برابر سایش مقاوم بوده و بیشترین رنگ صدف را ایجاد می‌کند.
• لایه صاف درونی که ممکن است از مادر مروارید یا nacre صدف تشکیل شده باشد و یک شکل متراکم و افقی از کنیولین است که با رشد حیوان روی قسمت پریوستراکوم لایه لایه می‌شود.

بیشتر صدف‌های گاستروپود به صورت مارپیچ تشکیل می‌شوند. بیش از 90٪ گونه‌های گاستروپود دارای صدف‌های دکسترال (راست دست) هستند، اما تعداد کمی از گونه‌ها صدف‌های سینیسترال (چپ دست) دارند و تعداد بسیار کمی مخلوطی از هر دو هستند.

از متداول‌ترین گاستروپودها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

آبالون (Abalone)از انواع صدف گاستروپود

Abalone نام رایجی برای هر گروه از نرم‌تنان کوچک تا بسیار بزرگ دریایی گاستروپود در خانواده Haliotidae است. صدف آبالون دارای ساختار مارپیچی کوتاه و باز بوده و با چندین منفذ تنفسی باز پشت سر هم نزدیک لبه خارجی صدف مشخص می‌شود.

لایه داخلی ضخیم صدف از nacre (مادر مروارید) تشکیل شده است که در بسیاری از گونه‌ها بسیار رنگین‌کمانی بوده و باعث ایجاد طیف وسیعی از رنگ‌های قابل تغییر می‌شود. این طیف رنگی زیبا جذابیت زیادی به عنوان اشیای تزئینی و جواهرات برای انسان دارد.

توریتلا (Turritella) از انواع صدف گاستروپود

Turritella یک تیره نرم‌تن دریایی از کلاس گاستروپود و از خانواده Turritellidae است. آن‌ها صدف‌های محکم پیچیده‌ای دارند که شکل کلی آن‌ها اساساً به شکل یک مخروط کشیده است. این پوسته زیبا و باریک بسیار رایج است، اما اغلب به صورت دست نخورده یافت نمی‌شود.

تریتون (Triton)

تریتون گونه‌ای از نرم‌تنان دریایی گاستروپود است. صدف مخروطی دارای یک ساقه کشیده مارپیچ و به وضوح نوک تیز و بدون برآمدگی است. مارپیچ پایین به طور یکنواخت باز شده و روی شکاف دهانه صدف برجسته می‌شود.

شکاف به صورت مارپیچ ناهموار پایین می‌آید. رنگ صدف در سایه‌های سفید کرمی تا زرد با علامت‌های قهوه‌ای خالدار است. دهانه شکاف صورتی نارنجی و فضای داخلی آن سفید است.

Cowry انواع صدف گاستروپود

Cowrie یا Cowry نام معمول گروهی از حلزون‌های دریایی کوچک تا بزرگ (حلزون دریایی یک نام رایج برای نرم‌تنان گاستروپود دریایی است که به آرامی حرکت می‌کند و معمولاً دارای صدف‌های خارجی قابل رویت هستند)، نرم تنان دریایی گاستروپود از خانواده Cypraeidae است.

در دوران باستان، از صدف برخی گونه‌های خاص به عنوان پول در چند قسمت جهان استفاده می‌شد؛ همچنین در گذشته و حال به صورت بسیار گسترده در جواهرات و سایر اهداف تزئینی و تشریفاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بیشترین فراوانی Cowry در اقیانوس هند است و در جزایر مالدیو، سریلانکا، امتداد ساحل مالابار هند، بورنئو و سایر جزایر هند شرقی و در مناطق مختلف ساحل آفریقا از راس‌هافون تا موزامبیک جمع آوری می‌شود. در گذشته، پول صدف Cowrie در شبکه‌های تجاری آفریقا، آسیای جنوبی و آسیای شرقی مهم بود.

صدف‌های Cowrie را به عنوان جواهرات، زیور آلات یا طلسم استفاده می‌کنند.

گونه صد چشم صدف Cowrie یکی از نادرترین صدف‌های جهان است. این جواهر دریایی غیرمعمول در اطراف صخره‌های مرجانی کم عمق و در زیر سنگ‌های سست در امتداد سواحل جزایر گرمسیری دورافتاده چاگوس، ماداگاسکار، ریونیون و سیشل قابل مشاهده است.

شناسایی صدف صد چشم Cowrie بسیار آسان است. این نوع زیبا دارای رنگ کرمی و پوشیده از دایره‌های قهوه‌ای ریز است که اشکالی شبیه چشم را روی آن ایجاد کرده است.

Strombidae

Strombidae که معمولاً به عنوان true conchs شناخته می‌شود، یک خانواده طبقه‌بندی از حلزون‌های دریایی متوسط تا بسیار بزرگ در خانواده فوق العاده بزرگ Stromboidea و Epifamily Neostromboidae است. اصطلاح true conchs، یک اسم مشترک است و معنای دقیقی ندارد. ممکن است به طور کلی به هر یک از Strombidae‌ها اشاره داشته باشد.

صدف Queen Conch یکی از زیباترین انواع صدف‌ها از خانواده صدف‌های Strombidae به حساب می‌آید. طول این صدف به 10 اینچ می‌رسد و یکی از بزرگ‌ترین گونه صدف‌های دریایی موجود است. این صدف بومی دریای کارائیب می‌باشد.

اندازه غول پیکر و ظاهر مطلوب صدف Queen Conch باعث شده است که این نوع خاص در حال حاضر در معرض تهدید انقراض قرار داشته باشد.

تمدن‌های اولیه برای صدف Queen Conch کاربردهای جالبی مانند بوق برای مراسم مذهبی و تزئینات پیدا کرده بودند. قرن‌هاست که این صدف‌های صورتی پر زرق و برق اقیانوس به جواهراتی مانند: نیم ست‌ صدف، دستبند صدف، گوشواره‌ صدف و سنجاق‌ مو تبدیل شده‌اند.

Miyoko Murex از انواع صدف گاستروپود

صدف Miyoko Murex یا Chicoreus Miyokoae یکی از زیباترین انواع صدف در جهان است. این نوع خاص صدف را می‌توان در منطقه Central Visayas فیلیپین و جزایر Solomon یافت. این صدف زیبا از خانواده صدف‌های Muricidae که حلزون‌های دریایی درنده بزرگی هستند و اغلب به آنها حلزون سنگی یا حلزون مورکس گفته می‌شود، هستند.

بافت دنده‌ای و ویژگی‌های شبه بال فرشته باعث می‌شود این گونه صدف به راحتی قابل شناسایی باشد، در حالی که Miyoko Murex فیلیپین عمدتاً به رنگ نارنجی و قهوه‌ای است، گونه‌ای که در جزایر Solomon یافت می‌شود، سفید خالص است.

کلاس 3- اسکافوپودا

Tusk shells یا Scaphopoda اعضای یک گروه از نرم‌تنان صدف دار با توزیع جهانی هستند. طول صدف‌های گونه‌های این کلاس از حدود 0.5 تا 15 سانتی‌متر متغیر بوده و صدف‌ها بلند، مشبک و در دو انتها باز هستند. صدف معمولاً سفید است، اما در بعضی از گونه‌ها رنگ‌های سبز یا دارای نوارهای قرمز یا زرد مشاهده شده است.

بومیان آمریکا در شمال غربی اقیانوس آرام و در سراسر غرب کانادا و رو به جنوب به سمت کالیفرنیا از Tusk shellها به عنوان پول استفاده می‌کردند. این صدف‌ها برای نمایش ثروت پوشیده هم می‌شد. امروزه آن‌ها به مجموعه‌داران صدف فروخته شده و بسیاری به جواهرات تبدیل می‌شوند.

بیشتر بخوانید: خواص صدف

کلاس 4- کیتون‌ها از انواع صدف

گهوارهٔ دریایی یا کیتون، نوعی جانور آبزی ابتدایی است. این جانور رده چندلاکه‌ای‌ها (Polyplacophorans) را تشکیل داده و ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ گونه را در برمی‌گیرد.

کیتون‌ها صدفی دارند که از هشت صفحه پوسته یا دریچه جداگانه تشکیل شده است. این صفحات در لبه‌های جلو و عقب کمی همپوشانی دارند و در عین حال به خوبی با یکدیگر مفصل بندی شده‌اند.

به همین دلیل، صدف هم به کیتون امکان می‌دهد که در صورت نیاز برای حرکت روی سطوح ناهموار، به سمت بالا خم می‌شود و هم اجازه می‌دهد تا هنگام جدا شدن از سنگ‌ها، به صورت گلوله در بیاید. صفحات صدف توسط دامنی که به کمربند معروف است، محاصره شده‌اند.

کلاس 5- مونوپلاکوفورا (Monoplacophora)

مونوپلاکوفورا یک ابر کلاس polyphyletic از نرم‌تنان با صدفی شبیه کلاهک است که اکنون در کف اعماق دریا زندگی می‌کند. تا سال 1952 کسی آن‌ها را به این صورت نمی‌شناخت و فقط از سوابق فسیل‌ها شناخته می‌شدند، زیرا تصور می‌شد که بیش از 380 میلیون سال پیش منقرض شده‌اند.

اگرچه صدف بسیاری از مونوپلاكوفوران‌ها به صورت limpet (جانور نرم تن خاره چسب) است، اما آن‌ها گاستروپود نیستند و هیچ ارتباط نزدیكی با گاستروپودها ندارند.

کلاس 6- سفالوپودها از انواع صدف

فقط تعداد کمی از گیاهان سفالوپود صدف دارند (چه داخلی و چه خارجی) که گاهی اوقات در سواحل قابل مشاهده هستند. بعضی از سفالوپودها مانند سپیا و ماهی مرکب، صدف داخلی بزرگی دارند.

Spirula یک سفالوپود شبیه ماهی مرکب در آب عمیق است. صدفی داخلی دارد که کوچک است (حدود 1 اینچ یا 24 میلی متر)، اما بسیار سبک و شناور است؛ به همین دلیل به راحتی یافت شده و می‌توان آن‌ها را به وفور در اتاق‌های ساحلی مناطق استوایی مشاهده کرد.

Nautilus تنها تیره سفالوپود است که صدف خارجی خوبی دارد. این فسیل زنده نادر و جذاب تقریباً 500 میلیون سال در زمین قدمت دارد و می‌توان آن را در دامنه‌های عمیق و صخره‌های مرجانی هند و اقیانوس آرام پیدا کرد.

این صدف‌های زیبا مورد توجه بسیاری از مجموعه‌داران قرار داشته و جواهرات نفیسی از آن‌ها ساخته می‌شود.

بزرگ‌ترین گروه سفالوپودهای صدف‌دار، یعنی آمونیت‌ها، منقرض شده‌اند، اما صدف‌های آن‌ها در مناطق خاصی به عنوان فسیل بسیار رایج است.

کلاس 7- آپلاکوفوران (Aplacophora)

Aplacophora یک کلاس کوچک، آب‌های عمیق و کاملاً ته آبی از نرم تنان دریایی است که در تمام اقیانوس‌های جهان یافت می‌شود. همه اشکال مدرن شناخته شده بدون صدف هستند، فقط برخی از اشکال ابتدایی منقرض شده صدف دارند.

Aplacophorans به شکل استوانه‌ای و کرم مانند است و اکثر آنها بسیار کوچک هستند و بیش از 5 سانتی متر (2 اینچ) نیستند. برخی از گونه‌ها می‌توانند به طول 30 سانتی‌متر (12 اینچ) برسند.

آپلاکوفوران به طور سنتی اجداد سایر طبقات نرم‌تنان محسوب می‌شوند. با این حال، رابطه بین دو گروه آپلاکوفوران و سایر طبقات نرم تنان و با یکدیگر هنوز مشخص نیست.

Sand Dollar

دلار ماسه نوع رایج دیگری از انواع صدف است که از موجودی دریایی به همین نام ناشی می‌شود. دلار ماسه‌ای کاملاً متفاوت از انواع دیگر صدف‌های دریایی است. صاف و گرد هستند و ظاهری سفید رنگ دارند.

دلار ماسه‌ای گونه‌ای خارپشت دریایی تخت و نقب‌زن متعلق به راسته Clypeasteroida است. برخی از گونه‌های این دسته که کاملاً تخت نیستند، با نام بیسکوئیت دریایی شناخته می‌شوند.

اندازه دلار ماسه کوچک است و به طور متوسط ​​از سه تا چهار اینچ می‌باشد. دلارهای ماسه‌ای، مانند همه اعضای خانواده Clypeasteroida، دارای اسکلتی سفت و سخت هستند.

این اسکلت شامل صفحات کربنات کلسیم است که در یک الگوی متقارن مرتب شده‌اند. اسکلت برخی از گونه‌های دلار ماسه‌ای شکاف‌هایی به نام لونول (lunules) دارد که می‌تواند به حیوانات کمک کند تا در شن و ماسه فرو رفته و مانع از دفع آن توسط موج اقیانوس شود.

اگر حیوان زنده باشد، این اسکلت با پوستی از خارهایی با بافت مخملی پوشیده شده با موهای بسیار ریز (مژک) پوشانده شده است. حرکات هماهنگ ستون فقرات باعث می‌شود دلارهای ماسه‌ای در بستر دریا حرکت کنند.

خارهای مخملی دلار ماسه‌ای زنده در انواع رنگ‌ها شامل: سبز، آبی و بنفش، بسته به نوع آن ظاهر می‌شوند. گاهی اوقات جانورانی که به تازگی مرده‌اند یا در حال مرگ هستند در سواحل یافت می‌شوند که بیشتر مورفولوژی خارجی آن‌ها هنوز سالم است. جانوران مرده معمولاً فقط اسلکتشان مشخص است که در اثر تابش خورشید سفید می‌شوند.

صدف‌ها در طول تاریخ زندگی بشر، سابقه طولانی دارند. از صدف‌های فسیل شده که ثابت می‌کند در گذشته دریاهایی وجود داشته است که اکنون کوه‌ها به جای آن‌ها ایستاده‌اند تا گردنبندهای صدفی که در کاوش‌های عصر حجر پیدا شده است، ردپایی از انواع صدف را می‌توان در همه جا پیدا کرد.

در برخی از فرهنگ‌های آفریقا، کارائیب و آمریکای شمالی از صدف دریایی به عنوان پول استفاده می‌شده است. همچنین دیدن انواع مختلف حیوانات دارای صدف جالب است. امروزه بسیاری از اشیاء تزئینی مانند: گردنبند، دستبند، دکمه و تعداد زیادی اشیاء دیگر با انواع صدف ساخته می‌شوند.