زیورآلات جلوه زیبایی به ظاهر شما میبخشند. بدون آنها حتی بهترین لباسها هم کسلکننده و بی روح جلوه میکنند. گوشواره نزدیکترین وسیله زینتی به صورت شما است و به همین دلیل باعث میشود بسیار جذابتر و کاملتر به نظر برسید. گوشواره یکی از زیورآلات محبوب انسان در طول تاریخ بوده است که در تمدنهای مختلف و در دورههای تاریخی متفاوت، نه تنها جنبه ترئیناتی داشته، بلکه اغلب دارای اهمیت فرهنگی بوده است. گوشواره جواهری است که از طریق سوراخ کردن لاله گوش یا قسمت خارجی دیگر آن به گوش متصل میشود و میتواند از مواد مختلفی مانند: فلز، پلاستیک، شیشه، سنگ قیمتی، مهره، چوب، استخوان و سایر مواد ساخته شود و طراحیهای متفاوتی را در بر بگیرد. از این رو در تالار نمایش تراث به بررسی تاریخچه این نوع از زیورآلات در جهان و ایران پرداخته و هر آنچه که میخواهید در مورد این زیور زینتی کوچک بدانید، در اختیار شما قرار خواهیم داد.
تاریخچه گوشواره
تاریخچه گوشواره در جهان
سوراخ کردن گوش یکی از قدیمیترین اشکال شناخته شده ایجاد تغییر در بدن است که سابقه آن به اوایل تاریخ بشر بازمیگردد. ردپای گوشواره را در تمام تمدنهای باستان میتوان مشاهده کرد. در طول تاریخ، گوشوارهها توسط زنان و مردان از طبقات مختلف اجتماعی استفاده شده است.
گوشوارههای طلا به همراه سایر جواهرات ساخته شده از طلا، لاجورد و کارنلین در محوطههای باستانی هند و گورستان سلطنتی سومریها که قدمت آنها به 2600 سال قبل از میلاد مسیح بازمیگردد، یافت شده است. گرچه ممکن است در این میان نمونههای قدیمیتری هم وجود داشته باشد که به مرور زمان از بین رفتهاند.
گوشوارههای سوراخ دار 3000 سال قبل از میلاد مسیح اولین بار در خاورمیانه ساخته شدند و هدف آنها شناسایی سریع و آسان هویت مذهبی، سیاسی یا قبیلهای غریبهها بود. گوشواره شاخصی از وضعیت اجتماعی افراد در جامعه بود؛ افرادی که قدرت را در اختیار داشتند آن را برای فخر و مباهات میپوشیدند و برای کسانی که به بردگی گرفته شده بودند، برچسب حقارت و شرم بود.
مصریان گوشواره میپوشیدند تا خود را ثروتمند یا از طبقه بالاتر بودن نشان دهند؛ در روم باستان گوشوارهها را فقط بردگان و در یونان باستان روسپیها میپوشیدند. البته کسانی که در رم و یونان ثروتمند بودند هم گوشوارههایی با مروارید و سنگهای گرانقیمت آویزان میکردند تا موقعیت اجتماعی خود را نشان دهند.
گوشوارههای حلقهای طلا، نقره و برنز در تمدن مینوی (2000-1600 قبل از میلاد) رواج داشت و نمونههای آن را میتوان در نقاشیهای دیواری موجود در جزیره سانتورینی در دریای اژه یونان مشاهده کرد. در اواخر دوره مینویی و اوایل دورههای میسنی عصر برنز، گوشوارههای حلقهای یونان با آویزهای مخروطی بسیار متداول بود.
باستان شناسانی که مقبره توتآنخامون، فرعون مصر را در سال 1922 کشف کردند، گزارش دادند که با اینکه در مقبره پادشاه باستان گوشواره وجود داشت و لالههای گوش او سوراخ شده بود، اما جسد پادشاه گوشواره نداشت. بنابراین این احتمال را دادند که وی در دورهای از زندگی خود گوشواره داشته است.
بررسی بیشتر مقبره نشان داد که قسمتهای گوش در ماسک دفن، سوراخ دار بوده و سوراخها با حلقههای طلا پوشانده شده بودند. هوارد کارتر، باستان شناس مسئول کشف، معتقد است که مفهوم این امر این است که در مصر باستان گوشوارهها توسط کودکان استفاده میشدند.
گوشواره به طور تاریخی در مشرق زمین توسط هر دو جنس استفاده میشد. در غرب به عنوان یک قاعده کلی، تزئینات زنانه محسوب میشد. در یونان و روم هم فقط زنان گوشواره پوشیدند و معمولاً پوشیدن گوشواره توسط مردان یک عمل کاملاً شرقی در نظر گرفته میشد، زیرا بسیاری از مردان و زنان آینوئی در ژاپن گوشواره را به عنوان بخشی از سنت فرهنگی خود میپوشیدند، اگرچه عمل پوشیدن گوشواره در قرن نوزدهم در ژاپن توسط مردان غیرقانونی اعلام شد.
گوشواره از فلزاتی ساخته شده بود که میتوانستند خم شوند، صاف شوند و به صورت طرحها و حلقههای منحصر به فرد درآیند. در قرن دوم میلادی با معرفی انواع سنگهای قیمتی، گوشوارهها با ظرافت بیشتری ارائه شدند.
در اروپای قرون وسطی پوشیدن گوشواره توسط مردان بین محبوب بودن و خارج از مد بودن در نوسان بود. با این حال، در قرن سیزدهم، کلیسای کاتولیک با بیان اینکه مردم نمیتوانند بدن خود را که مخلوق خداوند است تغییر دهند، سوراخ کردن گوش را ممنوع کرد. پس از آن بود که گوشواره در میان سارقان، دزدان دریایی و طبقه پایین محبوب شد.
مدت زیادی از رنسانس نگذشته بود که مردم از قوانین کلیسا سرباز زدند. گوشواره را میشد در گوش پسرهای جوان مادرانی که شوهرشان در جنگ کشته شده بود و در گوش راست تنها پسر خانواده مشاهده کرد. مردی که هر دو گوشش گوشواره داشت، آخرین عضو خانوادهاش بود و به همین دلیل از ترس اینکه نام خانوادگی وی برای همیشه ناپدید شود، اجازه شرکت در جنگ را نداشت.
در دهه 1590 در اروپای غربی، گوشواره در میان درباریان و جنتلمنهای انگلیسی دوران رنسانس مد بود. ملوانان هم عمدتاً از گوشواره استفاده میکردند. برای آنها، یک گوش سوراخ شده نمادی از این بود که در بعضی از سفرهای خود جهان را پیموده یا از خط استوا عبور کردهاند.
در سندی که توسط روحانی ویلیام هریسون در سال 1577 منتشر شد، آمده است:
«برخی از درباریان و آقایان شجاع، در گوش خود حلقههای طلا، سنگ یا مروارید میبندند و نمادی از این است که صاحب آن سراسر جهان را طی کرده یا از خط استوا عبور کرده است.»
با گذشت زمان، گوشواره در بین مردان محبوبیت کمتر و در بین زنان محبوبیت بیشتری پیدا کرد. بسیاری از خانمها گوشوارههای مختلف را با هدف تکمیل چهره خود و مکملی برای لباسهای بیرونی خود انتخاب میکردند. به عنوان مثال، استفاده از گوشوارههای بلند که باعث کشیده شدن صورت و گردن میشوند یا گوشوارههایی که دارای اشکال هندسی هستند و ویژگیها را نمایانتر میکنند، بسیار متداول بود. زنان با موقعیت اجتماعی خاص هر روز گوشواره میپوشیدند، در حالی که پوشیدن آن برای مردان مد و موقر نبود.
محبوبیت گوشواره برای مردان در دهه 1900 دوباره افزایش یافت. سوراخ کردن گوش در دهه 1960 معنایی پنهانی داشت و نمادی رمزی از همجنسگرایی یک مرد بود. اروپای غربی در دهه 1960 مکان امنی برای یک فرد همجنسگرا نبود و بنابراین لباس و جواهرات کد دار رایج شد.
در اواسط دهه 1980، خرده فرهنگ پانک سوراخ کردن گوش را به عنوان نمادی از عصیان انتخاب کرد و به جای لاله گوش سنتی، هر قسمت دیگری از گوش سوراخ میشد. ادامه این ضد فرهنگ در اواخر دهه 90 و اوایل قرن بیست و یک هم ادامه پیدا کرد.
امروزه گوشواره نه تنها در لاله گوش، بلکه در سایر قسمتهای گوش و بدن و در میان مردان و زنان بسیار محبوب است.
تاریخچه گوشواره در ایران
تاریخچه پوشیدن گوشواره در ایران مانند دیگر نقاط جهان بسیار قدیمی است. شواهد اولیه پوشیدن گوشواره توسط مردان در ایران باستان را میتوان در آثار باستانی تخت جمشید مشاهده کرد.
تصاویر حکاکی شده از سربازان امپراطوری پارسی که بر روی برخی از دیوارهای قصر برجای مانده، نشان میدهد که آنها از گوشواره استفاده میکردند. به نظر میرسد پوشیدن گوشواره یکی از ویژگیهای اصلی مردان ایران باستان بوده است. شما به سختی میتوانید کندهکاری یا نیم تنهای از پادشاهان پارتی بدون گوشواره پیدا کنید.
انواع گوشواره
گوشوارهها در مدلها و انواع مختلفی وجود دارند که بسته به سلیقه و نیاز خود میتوانید آنها را انتخاب کنید. در ادامه به بررسی انواع گوشواره از جهات گوناگون میپردازیم.
انواع گوشواره بر حسب نگین
یک جفت سنگ قیمتی در یک پایه ظریف و زیبا جلوهای از ظرافت و شکوه را به وجود میآورد. طیف وسیعی از سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی زیبا وجود دارند که شما میتوانید آنها را برای گوشواره خود انتخاب کنید.
-
سنگهای قیمتی
سنگهای گرانبها به سنگهای قیمتی بسیار پرطرفدار مثل: الماس، یاقوت سرخ، یاقوت کبود و زمرد گفته میشود. این سنگها لزوماً نادرتر و ارزشمندتر از برخی دیگر سنگهای قیمتی غیرگرانبها نیستند، اما محبوبترین آنها محسوب میشوند. الماس، یاقوت سرخ و یاقوت کبود بسیار سخت و مقاوم در برابر خراش هستند. اگرچه الماس از یاقوت سرخ و یاقوت کبود شکنندهتر است، اما هر سه سنگ قیمتی دوام بسیار خوبی دارند.
زمرد به دلیل اینکه معمولاً اجزا و رگههای بسیار زیادی دارد، نسبت به سه سنگ دیگر از دوام بالایی برخوردار نیست، اما به اندازه کافی بادوام است که بتوان از آن در گوشواره و سایر جواهرات استفاده کرد. اگرچه الماس و یاقوت کبود دارای رنگهای متنوعی هستند، اما نوع بیرنگ الماس و آبی یاقوت کبود از همه شناختهشدهترند. زمرد همیشه سبز و یاقوت سرخ همیشه قرمز است. این چهار سنگ قیمتی از معتبرترین و در عین حال گرانترین سنگها محسوب میشوند.
-
سنگهای نیمه قیمتی
هر سنگ قیمتی که یک سنگ قیمتی گرانبها (الماس، یاقوت سرخ، زمرد و یاقوت کبود) نباشد، یک گوهر نیمه قیمتی است. اصطلاح نیمه قیمتی میتواند گمراه کننده باشد، زیرا این تصور را به وجود میآورد که این سنگها از ارزش کمتری برخوردار هستند. اما نکته اینجا است که بعضی از سنگهای نیمه قیمتی مانند: الكساندریت، سرندیبت و تافیت حتی میتوانند از الماس گرانتر باشند.
ارزش یک سنگ نیمه قیمتی از کیفیت، فراوانی و رنگ سنگ ناشی میشود. گرچه همه گوهرهای نیمه قیمتی به دلیل قرار گرفتن در معرض سایش زیاد مناسب انگشتر نیستند، اما تقریباً همه آنها را میتوان به صورت گوشوارههای ظریف درآورد، زیرا در معرض ضربه، فشار یا حتی چربی بیش از حد بدن و سایر آلایندهها قرار نخواهد گرفت. به همین دلیل در تعیین انتخاب سنگ برای گوشواره، ماندگاری عامل اصلی تعیین کنندهای نیست.
-
سنگهای قیمتی ارگانیک
سنگهای قیمتی آلی به گروه خاصی از سنگهای قیمتی گفته میشود که از طریق مواد زنده و آلی تشکیل میشوند. این سنگهای قیمتی شامل مروارید، کهربا، صدف، مرجان و شبق هستند. سنگهای قیمتی ارگانیک به دلیل نرم بودن و دوام کم، معروف هستند، اما با استفاده از آنها میتوان گوشوارههای زیبا و خیره کنندهای را ایجاد کرد.
هر یک از سنگهای ارگانیک منحصر به فرد بوده و گوشواره متفاوتی را ارائه میدهد. مرواریدها احتمالاً شناختهشدهترین و پرطرفدارترین سنگهای قیمتی آلی و همچنین از باارزشترین آنها هستند.
-
سنگهای قیمتی مصنوعی و آزمایشگاهی
سنگهای قیمتی مصنوعی یا آزمایشگاهی به سنگهایی گفته میشود که توسط انسان و با استفاده از علم و فناوری در آزمایشگاه ساخته شدهاند. در حالی که هزاران سال طول میکشد که یک سنگ قیمتی یا نیمه قیمتی طبیعی شکل بگیرد، سنگهای قیمتی مصنوعی را میتوان در عرض چند هفته ایجاد کرد.
بسیاری از مردم بر این باورند که سنگهای قیمتی مصنوعی جعلی هستند، اما این نظر دقیقاً درست نیست. جدا از این موضوع که این سنگها استخراج نشدهاند، آنها از هر لحاظ (شیمیایی، فیزیکی و نوری) مشابه نمونههای طبیعی خود هستند.
بنابراین یک الماس ایجاد شده در آزمایشگاه، یک الماس واقعی است که دقیقاً مانند الماسهای استخراج شده، از کربن ساخته شده است. تنها تفاوت این است که یکی از طبیعت و دیگری از آزمایشگاه آمده است.
فایده سنگهای قیمتی مصنوعی این است که به راحتی قابل دسترس بوده و شما میتوانید با هزینه بسیار مقرون به صرفهتری آنها را تهیه کنید. همچنین اثرات مخرب زیست محیطی که در اثر فرآیند استخراج سنگهای قیمتی در طبیعت به وجود میآید، شامل حال آنها نمیشود. در صورت استفاده از یک سنگ قیمتی مصنوعی در یک گوشواره، مطمئن باشید که هیچ کس نمیتواند تشخیص دهد که این سنگ، آزمایشگاهی است.
انواع گوشواره بر حسب نوع مخاطب
در فرهنگهای باستان گوشواره نمادی از اعتبار و قدرت برای مردان بود. اما همزمان با تکامل فرهنگها، مردان از پوشیدن گوشواره صرف نظر کرده و استفاده از آن را به زنان واگذار کردند. در سالهای اخیر مجدداً مردان به پوشیدن گوشواره تمایل پیدا کردهاند.
گوشواره انواع مختلفی دارند و بسته به نوع طرح برای خانمها و آقایان متفاوت است. استاندارد خاصی برای مشخص کردن گوشواره مردانه و زنانه وجود ندارد. با این حال تفاوتهای کوچکی با یکدیگر دارند. گوشوارههای زنانه پیچیدهتر، پرزرق و برقتر و فانتزیترند. گوشوارههای مردانه زمختتر به نظر میرسند؛ منحنیهای نرم و بسیاری جزئیات دیگر را ندارند؛ همچنین از گوشوارههای زنانه حجیمتر هستند.
اگر با دقت به گوشوارههای مردانه نگاه کنید، متوجه خواهید شد که اکثر آنها دارای اشکال هندسی دقیق هستند. این ویژگی به طراح امکان میدهد تا بدون از بین بردن حس مردانه، سبک خود را اضافه کند. گوشوارههای مردانه حداقل عناصر تزئینی را دارند یا فاقد آن هستند. بسیاری از مردان -حتی افراد عجیب و غریب و پر زرق و برق- طرحهای کلاسیک را ترجیح میدهند.
انواع گوشواره بر حسب جنس پایه
هنگام انتخاب جنس پایه برای گوشوارههای خود، گزینههای زیادی برای انتخاب خواهید داشت. از آنجا که ساختار گوشواره به گونهای است که با بافت داخلی بدن در تماس است، میتواند اثرات آلرژیک شدیدی مانند: قرمزی، خارش و در موارد شدید خونریزی لاله گوش را در افرادی که حساسیت دارند، ایجاد کند.
بنابراین اگر حساسیت به ماده خاصی ندارید، میتوانید از انواع فلزات سفید مانند: پلاتین، پالادیوم و نقره؛ انواع فلزات طلا مانند طلای زرد، سفید و رزگلد و انواع فلزات دیگر مانند تیتانیوم و سایر اجناس استفاده کنید. اما اگر گوشهای حساسی دارید، باید بسیار مراقب باشید.
فلزاتی مانند کبالت و نیکل حساسیتزا بوده و در اکثر قطعات جواهرات صنعتی موجود در بازار وجود دارند. بسیاری از گوشوارههای ارزان قیمت که در فروشگاههای محلی یافت میشوند، حاوی نیکل هستند. برخی از گوشوارههای فلزی گرانبها مانند گوشوارههای ساخته شده از نقره و طلا هم ممکن است دارای نیکل باشند و باعث واکنشهای آلرژیک پوستی شوند.
نیکل و کبالت در ساخت جواهرات رایج هستند، زیرا باعث قویتر شدن فلزات نرم و روشن شدن رنگ آنها میشوند. فلزاتی مانند نقره و طلا در فرم طبیعی خود بسیار نرم هستند و نمیتوانند طرحهای پیچیدهای ایجاد کنند. در نتیجه، تولید کنندگان جواهرات برای ساخت آلیاژ، فلز نیکل را این مواد اضافه میکنند تا مقاومت کششی و دوام آنها افزایش یابد.
بروز برخی از علایم و نشانههای گوش حساس، شامل: قرمزی، پوسته پوسته شدن، تورم، خارش، ترشحات چرکی زرد رنگ، درد و خونریزی هنگام قرار دادن انواع خاصی از گوشوارههای فلزی به همین دلیل است. توصیه میشود هنگام انتخاب گوشواره نوعی را انتخاب کنید که مانع از به وجود آمدن چنین واکنشهایی میشود.
خوشبختانه انواع مختلفی از فلزات ضد آلرژی وجود دارد. منظور از فلزات ضد آلرژی آن دسته از فلزاتی هستند که در ساخت گوشواره و سایر جواهرات استفاده شده و احتمال ایجاد واکنش آلرژیک ایجاد کنند، کم است.
با این حال، هیچ مارک استانداردی وجود ندارد که جواهرات ضد آلرژی تولید کند یا مجموعه قوانین استانداردی برای ساخت این جواهرات داشته باشد. بسیاری از تولیدکنندگان ممکن است از نیکل در ساخت گوشواره استفاده کرده سپس آن را با مواد ضد حساسیت بپوشانند.
بنابراین، تصور نکنید محصولی با علامت ''ضد آلرژی''، فاقد آلرژی است. اطلاع از فلز دقیق استفاده شده در ساخت گوشواره برای جلوگیری از تحریک پوست بسیار حیاتی است.
فلزات و موادی که در ادامه معرفی میشوند، میزان واکنش آلرژیک پایینی نسبت به گوشهای حساس دارند. با این حال، برخی از افراد هنوز ممکن است برخی واکنشهای آلرژیک را نسبت به آنها تجربه کنند. بنابراین، بهتر است چند مورد را امتحان کنید تا فلز مناسب خود را بیابید.
-
طلای عیار بالا
طلا یکی از بهترین فلزات ضد حساسیت است که در ساخت گوشواره استفاده میشود. سطوح مختلفی از طلا وجود دارد که بسته به آلرژی شما ممکن است باعث ایجاد گوشهای حساس شود. هر چه مقادیر فلز طلا در گوشوارههای شما کمتر باشد، احتمال اینکه گوشهای حساس را تجربه کنید بیشتر خواهد بود.
هنگام خرید گوشوارههای طلا، به دنبال گوشوارههای طلای 14 عیار و بالاتر باشید. گوشوارههای طلای 24 عیار بسیار نرم و گرانقیمت هستند. در نتیجه، ممکن است دوام زیادی نداشته باشند.
همچنین بسیار مهم است که بدانید روکش طلا شبیه طلای جامد نیست. گوشوارههای روکش طلا میتوانند پس از استفاده مکرر به راحتی فرسوده شده و فلز با کیفیت پایین در زیر آن نمایان شود که احتمالاً باعث واکنش آلرژیک در گوش شما میشود.
اگر طلای واقعی را انتخاب میکنید و مایل به پرداخت هزینه بیشتری هستید، میتوانید طلای 14عیار یا 18عیار را انتخاب کنید. انواع 12عیار، 10 عیار و 9عیار هم وجود دارند، اما حاوی طلای بسیار کمتری هستند و علاوه بر خطرات ایجاد آلرژی، رنگ فلز مانند نسخههای خالصتر زرد نخواهد بود.
-
نقره استرلینگ
فلز نقره واکنشهای آلرژیک نمیکند. با این حال، دقیقاً مانند گوشوارههای طلای 24 عیار، گوشوارههای نقرهای خالص (99/9 درصد خلوص) کاملاً نرم بوده و بادوام نیستند. در نتیجه، تولیدکنندگان جواهرات از نقره استرلینگ که یک آلیاژ ساخته شده از 92.5 درصد نقره و 7.5 درصد از فلزات دیگر مانند مس و نیکل است، استفاده میکنند.
متأسفانه آثار نیکل هنوز هم ممکن است در برخی از افراد واکنش آلرژیک ایجاد کند. اگر شدیداً به نیکل حساسیت دارید، بهتر است از جواهرفروش خود بپرسید چه فلز دیگری به غیر از نقره در گوشواره نقره استرلینگ مورد نظر شما وجود دارد.
-
تیتانیوم
تیتانیوم یک فلز بادوام و سبک است که برای افرادی که آلرژی به نیکل دارند، گزینهای عالی است. تولیدکنندگان جواهرات ترجیح میدهند از تیتانیوم استفاده کنند، زیرا تقریباً تنها 4٪ از مردم به آن حساسیت دارند. گوشوارههای تیتانیوم به راحتی پوشیده شده، محکم و سبک هستند.
-
استیل ضدزنگ جراحی
گوشوارههای استیل ضد زنگ جراحی (SSS) یک جایگزین عالی برای گوشوارههای طلا و پلاتین هستند. SSS به انواع فلزات مقاوم در برابر خوردگی هم گفته میشود و برای کسانی که گوشهای حساس دارند، با قیمت مقرون به صرفه ارائه میشود. با این وجود آلیاژهای استنلس استیل زیادی در ساخت گوشواره وجود دارد که برخی از آنها ممکن است حاوی نیکل باشند. بسیاری از کارشناسان لوازم آرایشی درجه 316L و 316LVM را به عنوان بهترین گزینه برای گوشهای حساس توصیه میکنند.
-
نیوبیم
نیوبیم یک عنصر شیمیایی است که میتوان با استفاده از آن جواهرات ساخت. این محصول به همان اندازه استیل ضدزنگ و تیتانیوم مقاوم و بادوام است. نیوبیم میتواند آنودایز شود که باعث میشود بتوان طرحهای ابتکاری بی شماری با رنگهای مختلف را ایجاد کرد. متأسفانه یافتن گوشوارههای ساخته شده از آن دشوار است.
-
پلاستیک
یکی دیگر از گزینههای معتبر و ارزان قیمت برای افرادی که گوشهای حساس دارند، استفاده از گوشوارههای پلاستیکی است. اگر به فلزات حساسیت دارید، گوشوارههای ساخته شده از پلیمرهایی مانند: پلاستیک، اکریلیک یا سیلیکون گزینههای بسیار خوبی هستند. گ
وشوارههای اکریلیک و پلاستیک نسبت به آنهایی که از سیلیکون ساخته میشوند، سختتر هستند. با این حال، به خاطر داشته باشید که چنین گوشوارههایی ممکن است ارزان به نظر برسند و دارای طرحهای محدودی باشند.
-
چوب
چوب ماده خوبی برای گوشهای حساس است. چوب یکی از با دوامترین و محکمترین موادی است که در ساخت گوشواره استفاده میشود. روی سوراخ کردن گوش شما تأثیر نمیگذارد و همچنین هیچ واکنش آلرژیک شناختهشدهای ایجاد نمیکند. هنگام خرید یک جفت دقت کنید گوشوارههای چوبی را انتخاب کنید که میله آن چوبی باشد.
انواع گوشواره بر حسب نوع ساخت
وقتی نوبت به خرید جواهرات میرسد، بیشتر مردم از اهمیت نحوه ساخت آن غافلند. اما نحوه و فرآیند تولید میتواند بر کیفیت و ظاهر یک جواهر تأثیر زیادی بگذارد. دو روش اصلی تولید که معمولاً برای ایجاد جواهرات استفاده میشود، دستساز و شرکتی هستند. هر دو روش مزایا و معایب خود را دارند که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
-
پایه شرکتی
در روش شرکتی جواهراتی مانند پایه گوشواره با ریختن فلز مذاب در قالب تولید میشوند که به آن ریختهگری گفته میشود. قالب با چاپ سه بعدی یک مدل مومیاز محصول جواهر تمام شده ایجاد میشود. این مدل در گچ پوشانده شده سپس گرما میبیند.
گرما باعث ذوب شدن موم میشود که فضای داخل گچ را برای ریختن فلز مذاب باقی میگذارد. هنگامیکه فلز خنک شد، گچ برداشته میشود تا جواهرات آشکار شود. پس از آن جواهر سوهان کاری شده و روی آن سنگهای قیمتی صیقل داده و پرداخت شده، نصب میشود.
برخی نقاط قوت ساخت پایههای شرکتی عبارتند از:
- ریختهگری یک روش بسیار کارآمد برای تولید حجم زیادی از جواهرات است، زیرا امکان استفاده همزمان از چند قالب برای ساخت یک قطعه وجود دارد.
- در مقایسه با جواهرات دستساز هزینه کمتری دارد، زیرا زمان و کار کمتری برای ساخت آن نیاز است.
- اغلب از رندرهای دیجیتال استفاده میشود که میتوانند چاپ سه بعدی شده و جواهراتی با مشخصات بسیار دقیق ایجاد کنند.
اما نکات منفی هم وجود دارد که مهمترین آنها به شرح زیر است:
- استفاده از قالب در فلزکاری خطر تخلخل (حفرههای کوچک هوا در داخل فلز) را ایجاد میکند. این امر میتواند باعث ایجاد محصول ضعیفتر و مستعد شکستن شود.
- چگالی فلز در مقایسه با جواهرات دستساز کمتر است که باعث خراش و خم شدن آن میشود.
- به دلیل دوام محدود فلز، ایجاد طرحهایی با جزئیات دقیقتر و ظریفتر دشوار است.
- ایجاد طرح با چندین نوع فلز میتواند چالش برانگیز باشد، زیرا اجزای سازنده باید جداگانه ریخته و سپس به هم لحیم شوند. این کار میتواند قطعه را در نقاط مختلف لحیم کاری ضعیفتر کند.
-
پایه دستساز
جواهرات ساخته شده با دست رواج کمتری داشته و شامل کار با فلز از ابتدا، با سطح بسیار بالای ساخت است. این فرآیند شامل هیچ مدل یا قالبی نمیشود. ساخت جواهر به صورت دستساز با قطعات خام فلز که معمولاً به شکل سیم یا ورق درمیآیند، آغاز میشود.
سپس با ایجاد برش، چکش کاری، فرم دهی و آنیل (حرارت دادن) این فلز دستکاری میشود تا طرح مورد نظر ایجاد شود. پس از اتمام کار، فلز صیقل داده شده و سنگ قیمتی روی آن نصب میشود.
ساخت جواهرات به صورت دست ساز دارای مزایای زیر است:
- جواهرات دست ساز تقریباً 50٪ سختتر از جواهرات ریختهگری است، زیرا چکشکاری و شکلدهی فلز بسیار بیشتر است. این امر منجر به تولید یک محصول با دوامتر میشود که مقاومت بیشتری در برابر خراشیدن و خم شدن دارد.
- میتوان طرحهای دقیقتر و باریکتری ایجاد کرد که ظاهر ظریفتری دارند.
- مخلوط کردن انواع مختلف فلزات در یک قطعه جواهر بدون نگرانی در مورد دوام آن آسانتر است.
- هیچ شانسی برای تخلخل یک قطعه وجود ندارد که این یک نقص رایج در فرآیند ریختهگری است.
اما ساخت دست ساز جواهرات نقاط منفی هم دارد که عبارتند از:
- جواهرات دست ساز گرانترند، زیرا وقت و کار بیشتری میطلبند.
- از آنجا که به هیچ وجه از چاپ سه بعدی یا قالب استفاده نمیشود، سطح جزئیات و دقت کار هنگام تکرار یک طرح با دست میتواند تغییرات جزئی داشته باشد.
انواع گوشواره بر حسب نوع طرح پایه
گوشوارهها بر اساس پایهای که دارند به انواع مختلفی دستهبندی میشوند که متداولترین آنها عبارتند از:
-
پایه آویزی شکل
این نوع گوشواره شیک و محبوب، از لاله گوش پایین آمده و به راحتی در اطراف حرکت میکند. آویزهای باریک بهترین حالت برای صورت پهن است در حالی که گوشوارههای آویز پهن میتوانند صورت باریک را عریضتر جلوه دهند.
از آنجا که آویزها به دلیل حرکت با نور ارتباط برقرار میکنند، وقتی با سنگهای قیمتی درخشان مانند: الماس، سیترین، الکساندریت یا تورمالین که نور را به خوبی منعکس میکنند همراه شوند، بسیار عالی به نظر میرسند.
-
پایه میخی
گوشوارههای میخی کلاسیکترین سبک گوشواره هستند که در همه جای دنیا محبوبیت بسیار زیادی دارند. این گوشوارهها معمولاً از یک سنگ قیمتی یا الماس ساخته شدهاند که با یک پین پشت گوش محکم شده و رنگ و درخشش سنگ قیمتی مرکز را به بهترین شکل ممکن به نمایش میگذارند. گوشوارههای میخی برای پوشیدن روزانه مناسب هستند و بسته به اندازه میتوانند در هر موقعیتی بسیار زیبا باشند.
به طور معمول، گوشواره میخی از یک سر تشکیل شده است که سنگ قیمتی متصل به یک میله را که از سوراخ گوش عبور میکند، نگه میدارد. میله با یک پین در پشت گوش محکم میشود. زیبایی گوشواره میخی این است که این تصور را به وجود میآورد که سنگ قیمتی روی گوش شناور است.
این گوشواره به راحتی پوشیده میشود و از سایر مدلها کوچکتر است. این ویژگی آنها را به گزینهای مناسب برای دختران و زنان در هر سنی تبدیل میکند. گوشواره میخی همیشه یک گزینه خوب برای هدیه دادن است، زیرا با انواع رنگ پوست و فرمهای صورت همخوانی داشته و میتواند با هر نوع لباسی پوشیده شود.
-
پایه حلقوی
نوع دیگری از پایه گوشواره، پایه حلقوی است. حلقهها به طور سنتی دایرهای هستند، اما با افزایش محبوبیت آنها، انواع مختلفی مانند: مربعی، بیضوی یا مثلثی هم ساخته شدند. گوشوارههای حلقهای بدون توجه به شکلشان، یک قطعه سیم کوچک دارند که در سوراخ گوش فرورفته و در انتهای گوش به سر دیگر حلقه متصل میشود و یک دایره کامل را ایجاد میکند.
گوشوارههای حلقهای اغلب از حلقههای فلزی ساده تشکیل شدهاند، اما اگر میخواهید گوشواره شما ظاهر پرزرق و برقتری داشته باشید، میتوانید گوشوارهای که با سنگهای قیمتی پر شده باشد را انتخاب کنید.
-
پایه هاگی
هاگی نوعی گوشواره حلقوی استT اما به جای اینکه حلقه به پایین و اطراف آویزان شود، به گوش چسبیده است و فضای کمیدر زیر لاله گوش باقی میگذارد. این نوع گوشواره از بسیاری جهات ممکن است یادآور انگشتری باشد که روی انگشت کوچک قرار میگیردT اما دارای یک قطعه سیم کوچک یا گیره است که یک سر آن به سر دیگرش متصل میشود و تفاوت آن را با انگشتر مشخص میکند.
-
پایه قطرهای
گوشواره قطرهای، کم و بیش، یک گوشواره میخی گسترده است که انعطافپذیری بیشتری در طراحی و شکل ارائه میدهد. این گوشواره به لاله گوش متصل میشود، اما به جای قرار گرفتن در برابر گوش، پایین گوش آویزان میشود. برخی از گوشوارههای قطرهای کوتاه هستند و درست در زیر گوش قرار میگیرند، در حالی که برخی دیگر به مقدار زیادتری آویزان میشوند.
-
پایه اشکی
گوشواره اشکی نسخه دیگری از گوشواره قطرهای است که شباهت زیادی به قطره اشک دارد. این نوع گوشواره حالت آویزان دارد.
-
پایه مگنتی (مغناطیسی)
گوشوارههای مغناطیسی از مگنت برای ثابت ماندن در جای خود استفاده میکنند و نیازی به سوراخ کردن واقعی گوش ندارند. آهن ربا به قدری محکم ساخته شده که بتواند به هم قفل شود، اما آنقدر قوی نباشد که لالههای گوش شما را به درد بیاورد. گوشوارههای مغناطیسی به راحتی پوشیده و برداشته میشوند و هیچ گونه علامت قابل مشاهدهای ندارند.
فواید و خواص همراه داشتن گوشواره از منظر علمی
استفاده از گوشواره نه تنها زیبایی شما را به بهترین شکل ممکن نشان میدهد، بلکه فواید خاصی هم برای سلامتی به همراه دارد. بسیاری از ما پوشیدن گوشواره را بخشی از استایل روزمره خود میدانیم، در حالی که از مزایای سلامتی آنها کاملاً بیاطلاع هستیم.
ممکن است برای شما تعجبآور باشد، اما سوراخ کردن گوش در واقع میتواند به شما کمک کند تا بینایی خود را بهبود ببخشید. داشتن سوراخ در قسمت مرکزی لالهی گوش میتواند برخی از نقاط فشار که مستقیماً با بینایی شما ارتباط دارند را فعال کند. فعال شدن این نقاط در طب فشاری باعث بهبود و کمک به حفظ بینایی میشود.
قسمت مرکزی لالهی گوش نه تنها بینایی شما را تقویت میکند، بلکه با ایمنی بدن هم در ارتباط است. سوراخ کردن مرکز لالهی گوش اثر طب سوزنی بر روی بدن دارد و به شما کمک میکند از انرژی منفی در بدن خلاص شوید. بنابراین در بهبود ایمنی بدن کمک میکند.
سوراخ کردن گوش باعث افزایش قدرت حیات میشود و به حفظ سلامت بهتر اندامهای تولیدمثل کمک میکند. گوش چپ به سیستم تولید مثل متصل است و این پیوند به ویژه در خانمها قویتر است.
سنگهای قیمتی سالهاست که به قدرت شفابخشی معروف هستند. گوشوارههای دارای سنگهای قیمتی خاص میتوانند مزایای معنوی و درمانی زیادی به همراه داشته باشند. شواهدی در مورد استفاده از سنگهای قیمتی برای التیام و درمان بیماریها از قدیمیترین تمدنها یافت شده است. پزشکان در هند به عنوان بخشی از درمان آیورودا، سنگهای قیمتی را در مناطق دردناک بدن بیماران خود قرار میدهند.
فاکتورهای ارزشگذاری گوشواره
گوشواره یکی از زیورآلاتی است که طیف قیمتی بسیار گستردهای دارد و شما با هر بودجهای که داشته باشید، میتوانید یکی از آنها را خریداری کنید. بنابراین لازم است که اطلاعاتی در مورد نحوه قیمتگذاری گوشواره داشته باشید.
قیمت گوشواره بر حسب نوع نگین
یکی از زیباترین انواع گوشوارهها، گوشوارههایی هستند که دارای یک سنگ قیمتی میباشند. اما نوع سنگ قیمتی میتواند به شدت بر قیمت گوشواره تأثیر بگذارد.
به طور کلی، گوشوارههایی که دارای سنگهای قیمتی الماس، زمرد، یاقوت سرخ و یاقوت کبود هستند، قیمت بیشتری نسبت به سنگهای نیمه قیمتی دارند. البته همانطور که گفته شد، نادر بودن سنگ تأثیر زیادی در قیمت آن دارد؛ به طوری که یک سنگ نیمه قیمتی نادر حتی میتواند قیمت بالاتری از الماس داشته باشد.
گذشته از نوع سنگ، خصوصیات فیزیکی نگین هم تأثیر زیادی در قیمت آن دارند. به طور کلی سنگهای قیمتی را بر اساس چهار فاکتور رنگ (Color)، وضوح (Clarity)، تراش (Cut) و وزن قیراط (Carat) ارزشگذاری میکنند که به عنوان 4C شناخته میشوند. در ادامه به بررسی تک تک آنها میپردازیم.
-
رنگ نگین
در دنیای سنگهای قیمتی رنگی، همه چیز رنگ است. هر چه رنگ جذابیت بیشتری داشته باشد، زیبایی سنگ قیمتی هم بیشتر است.
رنگ سنگهای قیمتی از چهار فاکتور رنگ (Hue)، تون (Tone) و اشباع (Saturation) تشکیل شده است.
- Hue: منظور از Hue همان رنگی است که سنگ قیمتی دارد. به عنوان مثال قرمز، سبز، آبی، بنفش و....
- Tone: به درجه روشنایی یا تاریکی رنگ یک سنگ تون گفته میشود و از سفید تا سیاه متغیر است. معمولاً تونهای متوسط تا اندکی تیره بیشترین محبوبیت را دارند. به عنوان مثال رنگ آبی گل گندمی برای یاقوت کبود بیشتر از آبی آسمانی یا آبی بسیار تیره مطلوب است.
- Saturation: درجه خلوص رنگ یعنی شدید یا ضعیف بودن آن اشباع است. اینکه یک سنگ تا چه اندازه دارای رنگ زنده و شاداب یا کسل کننده و کدری باشد، بر قیمت آن تأثیر بسیار زیادی دارد.
در سنگهای قیمتی رنگی، خالصترین رنگ، بیشترین قیمت را دارد. منظور از خالصترین رنگ این است که کمترین میزان از رنگهای دیگر در آن وجود داشته باشد، از اشباع بالایی برخوردار بوده و همچنین بهترین تون را داشته باشد. همچنین باید در نظر داشت که رنگ ممکن است از منطقهای به منطقه دیگر متفاوت باشد.
در مورد الماس، الماسهای بیرنگ نادرترین و گرانقیمتترین آنها هستند. سایر رنگهای طبیعی (به عنوان مثال آبی، قرمز، صورتی) به عنوان فانتزی شناخته شده و درجهبندی رنگ آنها متفاوت از الماسهای بیرنگ سفید است.
-
وضوح نگین
اینکه یک سنگ چقدر شامل اجزا باشد، وضوح آن را تعیین میکند. تقریباً همه سنگهای قیمتی اجزا دارند و این موضوع مشخص کننده طبیعی بودن و درمان نشده بودن سنگ است. اگر سنگ قیمتی طبیعی با چشم غیرمسلح اصطلاحاً تمیز دیده شود، ارزش زیادی دارد.
با این حال، اجزایی که مانع زیبایی یا رنگ سنگهای قیمتی نمیشوند و به آنها اجزای خوب گفته میشود، به طور کلی قابل قبول هستند. در بعضی سنگهای قیمتی رنگی مانند زمرد و تا حدی یاقوت سرخ، وجود اجزا کاملاً پذیرفته شده است. گوهر شناسان از این اجزا خوب در زمرد با نام ژاردین (واژه فرانسوی به معنی باغ) یاد میکنند.
-
نوع تراش نگین
تراش، شکل یا طرح کلی یک سنگ قیمتی است. تراش یک سنگ قیمتی رنگی تأثیر قابل توجهی در قیمت هر قیراط آن دارد. بعضی از سنگهای قیمتی به طور سنتی به شکلهای خاصی تراش داده میشوند. به عنوان مثال هنگامی که زمرد تراش زمردی داده شود، قیمت بیشتری پیدا میکند و یاقوت کبود در برشهای بیضی شکل مطلوبتر است. تراش هر چه که باشد، باید اطمینان حاصل شود که حداکثر بازی و نفوذ نور در سنگ قیمتی صورت میگیرد تا حداکثر درخشندگی و زینت ممکن را نشان دهد.
اشکال عجیب و غریب و غیرمعمول معمولاً قیمت بالایی دارند، زیرا شکل دادن سنگهای قیمتی به این اشکال منجر به هدر رفتن بیشتر مواد خام میشود.
در مورد الماس، تراش اهمیت فوقالعاده زیادی پیدا میکند. الماس یک سنگ بیرنگ است که درخشش در آن حرف اول را میزند. دستیابی به بهترین تراش برای الماس، زیبایی و ارزش نهایی سنگ را نشان میدهد و از بین C های دیگر، پیچیدهترین و از نظر فنی دشوارترین عامل برای تجزیه و تحلیل است. اگر الماس به گونهای تراش داده شود که بیشترین درخشش را داشته باشد، میتواند تأثیر عوامل دیگر را تا حد زیادی خنثی کند.
-
وزن و اندازه نگین
سنگهای قیمتی رنگی بر اساس قیراط اندازه گیری میشوند. 1 قیراط معادل تقریباً 0.2 گرم است.
به شرط برتری سنگ قیمتی در سه عامل دیگر (یعنی رنگ، وضوح و تراش) هر چه وزن قیراط بالاتر باشد، سنگ قیمتی نادرتر است اما نباید یک سنگ قیمتی و یک سنگ را اشتباه بگیرید. آجر معادل الماس نیست.
بر حسب پایه
غیر از نگینی که در گوشواره به کار رفته است، فلزی که پایه گوشواره از آن ساخته شده است هم در قیمت تمام شده تأثیر بسیار زیادی دارد. به طور کلی گرانقیمتترین فلزات عبارتند از: پلاتین، پالادیوم، طلا و نقره.
غیر از جنس فلز، نوع و طرح ساخت پایه هم میتواند بر قیمت آن تأثیر بگذارد. پایههایی با طرحهای پیچیده و ظریف معمولاً قیمت بالاتری نسبت به پایههای ساده دارند.
گوشواره از محبوبترین وسایل تزئینی بین مردان و زنان است. استفاده از آن در طول تاریخ در هر دو جنس مرسوم بوده است. در قسمتی از تاریخ تنها زنان از گوشواره استفاده میکردند، اما امروزه استفاده از آن در بین مردان مجدداً متداول شده است.
شما میتوانید انواع گوشوارههای مردانه و زنانه را در بازار مشاهده کنید. گوشواره میتواند شامل انواع سنگهای قیمتی باشد. در این صورت قیمت آن وابسته به نوع سنگ به کار رفته میشود. گوشواره را میتوانید برای تکمیل آرایش صورت و لباس خود در هر مجلسی استفاده کنید و جلوه خاصی به ظاهر خود بدهید.