انگشتر عقیق

تاریخچه انگشتر عقیق

تاریخچه انگشتر عقیق در جهان

انگشتر عقیق از واژه عقیق یا Agate گرفته شده است که برگرفته از رودخانه‌ای به نام Achates در شبه جزیره سیسیل ایتالیا است. امروزه نام این رودخانه به Dirillo تغییر یافته است.

مطابق یافته‌های تاریخی، احتمالاً قدیمی‌ترین استفاده انسان از انگشتر عقیق مربوط به دوران برنز در حدود چهارهزار سال پیش از میلاد مسیح بوده است. با مطالعه آثار موجود در موزه‌های مختلف جهان، می‌توان به این نکته پی برد که انسان‌ها از انگشتر عقیق، نه تنها به عنوان زیورآلات استفاده می‌کرده‌اند، بلکه با حکاکی‌های مختلف روی عقیق، از آن به عنوان طلسم و سحر و جادو نیز بهره‌برداری می‌کرده‌اند.

انگشتر عقیق در میان مصریان قدیم هم از اهمیت بالایی برخوردار بوده است، به طوری که در دوران فراعنه مصر، از انگشتر عقیق به عنوان سنگ جاویی و احیاکننده استفاده می‌شده و در نقاب طلایی آنخ آمون، تکه‌هایی از عقیق سرخ طراحی و زینت شده بود.

در کشورهای شرق آسیا مانند چین و تایلند، چه در گذشته و چه در حال حاضر، از سنگ عقیق در ساخت مجسمه یا تندیس‌ها استفاده می‌شود. در عصر کنونی و در نقاط مختلف جهان نیز از سنگ عقیق، در ساخت انواع زیورآلات مانند: انگشتر، گردنبند، دستبند و .... استفاده‌های فراوانی می‌شود.

تاریخچه انگشتر عقیق در اسلام

انگشتر عقیق و به طور عام‌تر انگشتر، میان مسلمانان از جایگاه بسیار بالا و ویژه‌ای برخوردار است. در روایات آمده زمانی که حضرت آدم به زمین هبوط کرد، با خود انگشتری از بهشت همراه داشت.

سپس حضرت نوح، اذکاری را که جبرئیل برای محافظت از امواج و طغیان آب بر وی نازل کرده بود را روی انگشتر خود حکاکی کرد.

در روایات و احادیث فراوانی، از فضیلت این انگشتر سخن گفته شده است. از جمله، از حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل است:

«هر کس انگشتر عقیق در دست داشته باشد، حاجتش برآورده گردد.»

همچنین در احادیث آورده شده است:

حضرت امیرالمومنین (علیه‌السلام) همواره چهار انگشتر در دست داشتند. انگشتر یاقوت برای شرافت و زینت، انگشتر فیروزه برای نصرت و یاری، انگشتر حدید سیمی برای قوت و انگشتر عقیق برای حرز و دفع دشمنان و بلاها.

در حدیث معتبر دیگری از حضرت امام صادق (علیه السلام) منقول است:

«هر کس انگشتر عقیق بگیرد، پریشان نشود و عاقبت کارش نیکو گردد.»

تاریخچه انگشتر عقیق در ایران

در نوشته‌های سنگ‌شناسی و کانی‌شناسی در ایران قدیم و بر اساس کاوش‌های باستان شناسی، تاریخ استفاده و شناخت سنگ عقیق، به هزاره سوم قبل از میلاد مسیح می‌رسد. طبق یافته‌ها از کتیبه‌هایی که از کاخ داریوش در شوش به دست آمده است، در آن دوران، عقیق بیشتر در زینت آلات و مهره‌های سلطنتی استفاده می‌شده است.

سنگ عقیق در کتیبه‌های باستانی ایران، «سیکابروش» نامیده شده است که سیکا به معنی عقیق و بروش به معنای سنگ می‌باشد.

در زبان و ادبیات فارسی نیز توسط شعرا و عرفای زیادی، سخن از عقیق به میان آمده است. از جمله در شعری از حضرت مولانا آمده است:

گفت در گوش گل و خندانش کرد

گفت با سنگ و عقیق کانش کرد

یا در شعری دیگر از حکیم نظامی آمده است:

دو شکر چو عقیق آب داده

دو گیسو چون کمند تاب داده

همچنین در شعر زیبای دیگری، حضرت حافظ می‌گوید:

اگر به رنگ عقیقی شد اشک من چه عجب

که مهر خاتم لعل تو هست همچو عقیق

همه این اشعار و شعرهای مشابه، نشان از رایج بودن و اهمیت بالای عقیق در ایران می‌باشد. در کشور ایران، چه در گذشته و چه در حال حاضر همانند بسیاری از دیگر نقاط جهان، از عقیق در ساخت انواع زیورآلات مانند انگشتر عقیق و گردنبند و .... استفاده می‌شود.

انواع نگین انگشتر عقیق

انگشتر عقیق را به شکل‌ها و روش‌های مختلقی نام گذاری و دسته‌بندی کرده‌اند. ولی شاید مهم‌ترین نوع دسته‌بندی آن، یک شیوه بین‌المللی و جهانی باشد. در حالت کلی عقیق، در سطح جهانی با عبارت کلسدونی (chalcedony) نامگذاری می‌شود و منظور از آن، تمام انواع عقیق چه از نظر رنگ و چه از نظر ماهیت است.

اما شاخص‌ترین و مهم‌ترین فاکتور در شناخت و تقسیم‌بندی، رنگ سنگ عقیق می‌باشد که از سرخ، زرد تا خاکستری و ....، دارای گستردگی فراوانی است.

انواع نگین عقیق بر حسب رنگ

عقیق از جمله گوهره‌هایی است که رنگ‌های متنوعی از آن در طبیعت وجود دارد، اما زیباترین رنگ‌های که بسیاری از رنگ‌ها را در حوزه خود جای می‌دهد، عقیق سرخ، عقیق زرد، عقیق کبود، عقیق سوسنی و ... است که در ذیل در باب هر یک توضیحاتی خواهد آمد.

عقیق سرخ (عقیق یمن)

عقیق سرخ، نوعی از سنگ عقیق است که در آن طیف‌هایی از رنگ قرمز گوشتی تا قهوه‌ای مایل به قرمز دیده می‌شود و در سطح جهانی با نام کارنلین که برگرفته از کرنل نام نوعی از میوه گیلاس است، خوانده می‌شود.

این سنگ در میان مسلمانان، به دلیل وجود روایات و احادیث مکرر و متواتر، دارای قداست و محبوبیت فراوانی است و در سرزمین یمن به وفور و با کیفیت بالا یافت می‌شود. به طوری که به آن عقیق یمنی یا یمانی نیز گفته می‌شود.

این نوع سنگ عقیق به دلیل سختی کمی که دارد، مناسب برای حکاکی و ساخت مهر می‌باشد. این سنگ در کشور ایران نیز به دلایل مذهبی و اعتقادی، طرفداران بسیاری دارد و از آن در ساخت انواع انگشتر عقیق و گردن آویز عقیق استفاده می‌شود. برخی خواص عقیق سرخ عبارتند از:

• غلبه بر انرژی‌های منفی
• دوری از فقر
• استجابت دعا
• ایمنی در سفر
• دفع بلا و مصیبت

عقیق شفاف (دُر نجف)

نام عقیق شفاف به دلیل پاکی و شفافیت این سنگ است که در ایران به آن دٌر کوهی نیز گفته می‌شود. این سنگ نیز همانند سنگ عقیق سرخ، در میان مسلمانان از ارزش معنوی بالایی برخوردار است.

عقیق شفاف یا همان در نجف در منطقه قبرستان وادی السلام، واقع در نزدیکی شهر نجف در عراق یافت می‌شود. از این سنگ برای ساخت انگشتر عقیق و گردنبند استفاده می‌شود.

عقیق شفاف برای ایجاد ارتباطات معنوی بسیار مفید بوده و باعث ایجاد آرامش روحی و روانی در افراد می‌شود. از جمله خواص عقیق شفاف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دفع انرژی منفی
• بهبود سیستم گوارشی
• تحریک و بهبود جریان خون
• رفع خستگی‌های شدید
• درمان بیماری افسردگی
• جلوگیری از خونریزی‌های شدید
• درمان و بهبود سردردهای مزمن
• تعادل انرژی بدن و افزایش تمرکز و افزایش قدرت ذهن

عقیق سبز

عقیق سبز یکی از زیباترین و دلرباترین سنگ‌های عقیق است که رنگی چشم‌نواز و آرامش‌بخش دارد و می‌تواند زیبایی خاصی به انواع انگشتر زنانه یا انگشتر مردانه ببخشد.

این سنگ در حدود قرن چهاردهم میلادی در منطقه سیلسیا در لهستان کشف شد، ولی بعدها در مناطقی از استرالیا و آمریکا و همچنین در بخش‌هایی از آفریقا نیز کشف و استخراج گردید. انگشتر عقیق سبز دارای خواص زیر می‌باشد:

• ایجاد آرامش درونی و شادابی
• کاستن از خشم و نفرت و بالا بردن حسن نیت
• تقویت روحیه شجاعت و ایجاد حس مبارزه با خطرات
• بهبود اعتماد به نفس
• رفع ترس و کابوس‌های شبانه بخصوص در کودکان
• افزایش تمرکز و بالا بردن سطح حافظه

عقیق زرد (شرف شمس)

عقیق زرد یکی از پرطرفدارترین انواع انگشتر عقیق است که در میان سایر سنگ‌های عقیق، کمیاب‌تر و گرانبهاتر است. متأسفانه به دلیل همین گرانی و نایابی سنگ عقیق زرد، بسیاری از افراد سعی می‌کنند تا با انجام فرایندهای شیمیایی، سنگ‌های بی‌کیفیت و تقلبی ساخته و آن را به جای سنگ اصل توزیع نمایند. برخی از خواص عقیق زرد عبارت است از:

• افزایش عزت نفس
• ایجاد شور و عشق و احترام
• دفع انرژی‌های منفی و مضر، مانند: خشم و عصبانیت، حسادت و ترس
• وسعت رزق و روزی
• امنیت و حفاظت در نبرد
• بهبود مشکلات مالی
• درمان قاعدگی‌های دردناک
• تقویت عملکرد ریه، معده، کبد و دستگاه تناسلی

با توجه به اهمیت بالای این سنگ در انگشتر عقیق و وجود روایات و احادیث بسیار زیاد در استفاده از سنگ عقیق زرد، در تاریخ نوزدهم فروردین که خورشید در موقعیت درجه 19 برج حمل یا فروردین قرار دارد، اسامی اعظم خداوند روی نگین عقیق حکاکی و نگاشته می‌شود که به آن شرف شمس گفته می‌شود.

این موضوع در برخی از افراد تصوری اشتباه ایجاد کرده و سنگ عقیق زرد را شرف شمس می‌دانند، در حالی که به نوشته‌ها و حکاکی اسماء متبرکه خداوند روی آن شرف شمس گفته می‌شود.

عقیق آبی (عقیق کبود)

انگشتر عقیق آبی، نوعی سنگ عقیق با طیفی از رنگ‌های آبی تا کبود می‌باشد. این سنگ در کشورهای یمن، هندوستان، ایران، چین، برزیل و آلمان یافت می‌شود.

این سنگ متعادل کننده چاکرای گلو بوده و در منظم کردن چاکرای قلب، چشم سوم و تاج نیز مؤثر و مفید می‌باشد. عقیق آبی در ایجاد آرامش ذهن، ترمیم استخوان‌ها و رفع التهاب‌های روماتیسمی بسیار مفید و اثرگذار است. از سنگ عقیق آبی یا عقیق کبود در تهیه انگشتر، گردنبند عقیق، تسبیح و دستبند استفاده می‌شود.

عقیق سیاه

سنگ عقیق سیاه در زمره سنگ‌های کوارتز قرار دارد و سرشار از اسید سیلیسیک است. از این سنگ در ساخت انواع انگشتر عقیق و گردنبند استفاده می‌شود.

در اساطیر و افسانه‌ها، این سنگ منشأ قدرت بوده و به زندگی دارنده آن قدرت و توانایی فوق‌العاده‌ای می‌بخشد. از خواص جسمی و روحی این سنگ عبارتند از:

• ایجاد اعتماد به نفس
• دفع چشم زخم
• دفع انرژی‌های منفی
• دافع غم و اندوه
• افزایش قدرت تصمیم‌گیری
• ایجاد شادی و خوشبختی
• رفع اختلالات استخوانی
• مفید برای سلامت و استحکان دندان‌ها
• ایجاد تعادل در میل جنسی
• افزایش قدرت در ورزشکاران

انواع نگین عقیق بر حسب نحوه تشکیل

عقیق طبیعی

از آنجا که سنگ عقیق دارای ساختار فیزیکی و کریستالی است، منشأ سیلیسی بودن آن را به راحتی می‌توان تشخیص داد. در واقع عقیق نوعی سنگ دُر یا کوارتز می‌باشد که با محلولی از عناصری شامل: آهن، نیکل، کروم، منگنز و ...، در شبکه کریستالی سیلیس ایجاد گردیده، تا آنجا که در برخی مواقع تشخیص کوارتز و عقیق بسیار سخت می‌باشد.

خاستگاه پیدایش سنگ عقیق مشخص نیست، اما گفته شده که عقیق منشأ آتشفشانی دارد. در طبیعت و در معادن،شکل خام عقیق به صورت بلوردان‌های توخالی می‌باشد.

به بیان ساده در این تئوری گفته می‌شود که مایعات داغ (نظیر آبفشان‌ها و چشمه‌های آب گرم) که در مجاورت آتشفشان‌ها قرار داشته و غنی از سیلیس بوده، در حین سرد شدن در داخل حفره سنگ‌های ولکانیک و رسوبگذاری لایه لایه، منجر به تشکیل ساختار عقیق شده است.

عقیق شفاف

عقیق شفاف، نوعی عقیق نباتی سفید رنگ است که خالص‌ترین نوع عقیق به شمار می‌رود. هر چه سفیدی و شفافیت این عقیق بیشتر باشد، از درجه خلوص بیشتری برخوردار است.

عقیق سلیمانی

عقیق سلیمانی نوعی از سنگ عقیق است که در آن رگه‌هایی از رنگ‌های متنوع وجود دارد. این رگه‌ها معمولاً به رنگ‌های خاکستری، سفید، سیاه، آبی، زرد، صورتی و قرمز در سنگ عقیق سلیمانی دیده می‌شود که به دلیل این تنوع و خطوط زیبایی که به وجود آمده، طرفداران زیادی دارد. خواص این سنگ عبارتند از:

• ایجاد شادی و نشاط
• رفع ناراحتی و دلهره
• کاستن از سستی و تنبلی

عقیق باباغوری

نوعی از سنگ عقیق سلیمانی است که اشکالی شبیه چشم در آن تشکیل شده و به همین دلیل به آن، سنگ باباغوری می‌گویند و عموماً روی انگشتر عقیق می‌سازند. مهم‌ترین خاصیت این سنگ، دفع چشم زخم می‌باشد.

عقیق شجر

عقیق شجر یا عقیق شجری، به نوعی از عقیق‌های سفید یا کبود و در برخی از انواع یمنی سرخ گفته می‌شود که در درون آن‌ها تصاویری شبیه درخت یا خزه و در برخی موارد شبیه به حیوانات دیده می‌شود. علت ایجاد چنین تصاویری، رشد ساختار دندریتی اکسید منگنز در سنگ عقیق می‌باشد.

عقیق با رنگ مصنوعی

معمولاً عقیق‌هایی را که رنگی یکدست ندارند و یا رنگ‌هایی با ارزش کمتر دارند، مانند خاکستری را به وسیله اسیدها و ترکیبات شیمیایی، بهینه‌سازی کرده و تغییر رنگ می‌دهند. در گذشته برای این کار از مواد طبیعی و ارگانیک، مانند دارچین و قهوه استفاده می‌کردند.

برای رنگ کردن عقیق، ابتدا آن را با مواد شیمیایی آماده‌سازی می‌کنند، بدین صورت که سطح سنگ عقیق را با محلول‌های چربی‌زدا مانند جوش شیرین در آب پاک می‌کنند و سپس، با غوطه‌ور کردن عقیق به مدت یک تا دو روز (بسته به ضخامت) در یک محلول بهینه‌ساز اسیدی مانند اسید نیتریک غلیظ، ذرات اضافی را از سنگ حذف می‌نمایند.

برای این کار دمای عقیقی که در اسید نیتریک است را آرام تا دمای جوش بالا می‌برند و پس از مدت لازم، محلول اسیدی را به ملایمت خنک نموده و عقیق را از داخل آن خارج کرده و پس از شتستشو با آب سرد، عقیق آماده پذیرش رنگ می‌شود.

این نوع انگشتر عقیق، سنگ عقیق اصل به شمار نمی‌رود و در واقع نوعی سنگ بهینه شده است، ولی متأسفانه، گاهی این سنگ‌ها را به جای سنگ طبیعی به فروش می‌رسانند که باعث سلب اعتماد خریداران می‌گردد.

انواع رکاب انگشتر عقیق

رکاب انگشتر از مهم‌ترین قسمت‌های یک انگشتر عقیق است. پایه، ساق حلقه‌ و قسمتی است که نگین و سنگ روی آن قرار می‌گیرد. انواع رکاب اغلب بر اساس شکل ظاهری آن دسته‌بندی می‌شوند. عرض، شکل و لبه‌ی رکاب به زیبایی کلی انگشتر کمک می‌کند.

رکاب و پایه‌ی انگشتر می‌تواند در تصمیم‌گیری افراد، هنگام انتخاب انگشتر بسیار تأثیرگذار باشد. در نتیجه شناخت مدل‌های مختلف آن از اهمیت زیادی برخوردار است.

رکاب انگشتر عقیق مردانه

رکاب‌های انگشتر مردانه سری مدل‌های متنوعی است که برترین مدل‌های آن شامل مدل صفوی، مدل حلقه، مدل شیرازی، مدل فیلی و .... است.

• رکاب فیلی انگشتر عقیق مردانه

یکی از ساده‌ترین و زیباترین رکاب‌های انگشتر، مدل فیلی است که برای ساخت رکاب‌های دیگر قابل استفاده می‌باشد. در واقع این رکاب، پایه و اساس و محک برای ساخت تمامی مدل‌های جواهرات است.

• رکاب شیاری انگشتر عقیق مردانه

این رکاب، نوعی از رکاب فیلی می‌باشد که هنر دست استادکاران آذربایجان است.

• رکاب شکوفه

طرح اولیه این رکاب ار رکاب فیلی گرفته شده است و با اره کاری‌های هنرمندانه، رکاب شکوفه ساخته می‌شود.

• رکاب ناودانی

رکاب ناودانی، در واقع همان رکاب فیلی است که با اره کاری‌های خاصی روی طرح رکاب اولیه ایجاد می‌شود. طراحی این رکاب را به استاد حسن جدی از هنرمندان اهل تبریز نسبت داده‌اند.

• رکاب خورشیدی

رکاب خورشیدی نیز از طرح اولیه رکاب فیلی استفاده می‌کند و مخصوص انگشتر عقیق می‌باشد.

• رکاب حصیری

رکاب حصیری، برگرفته از رکاب فیلی بوده و روی بدنه این رکاب، شیارهای ریز به شکل حصیر ایجاد می‌شود و برای اولین بار در منطقه آذربایجان طراحی شده است.

• رکاب چهار اشک طاوسی 

با اره کاری‌های خاصی بر روی طرح فیلی، رکاب چهار اشک طاووسی ساخته می‌شود.

• رکاب گوار سر زلفی

این رکاب اصالتاً مربوط به هنرمندان و انگشترسازان اهل تبریز است.

• رکاب هشت ترک

این رکاب ساخته دست انگشترسازان تهرانی است. در این رکاب، نگین انگشتر جلوه بیشتری دارد.

• رکاب شیخ احمد ملیله 

انگشترسازان خوش‌ذوق زنجانی با تلفیق رکاب شیخ احمد با این هنر، رکاب شیخ احمد ملیله را ابداع کرده‌اند.

• رکاب شیخ احمد زنجان

یکی از قدیمی‌ترین رکاب‌های انگشتر عقیق مردانه، مربوط به هنر دست استاد شیخ احمد زنجان است.

• رکاب چنگی 

رکاب چنگ یکی از رایج ترین مدل‌های رکاب انگشتر است. برجستگی‌های متعددی در اطراف نگین قرار دارد. معمولاً به صورت تک چنگ، دوچنگ، سه چنگ و چهارچنگ ساخته می‌شود.

• رکاب اشکی 

یکی از طراحی‌های خاص و با جلوه‌ای متفاوت و به یاد ماندنی در میان انواع مختلف انگشترهای نقره، انگشتر با رکاب طرح اشک می‌باشد.

بر روی رکاب این انگشتر و اطراف نگین مستقر بر سطح آن، کنده کاری‌هایی به شکل اشک چشم دور تا دور نگین را در بر گرفته و در محیط آن قرار می‌گیرند.

• رکاب جواهری 

در رکاب جواهری، هدف بیشتر به نمایش گذاردن جلوه‌ها و زیبایی‌های نگین ارزشمندی می‌باشد که در انگشتر به کار رفته است. این رکاب‌ها ضخامت کمتر و ظرافت بیشتری دارند.

• رکاب ریزدیش 

اصالت رکاب ریزدیش به منطقه آذربایجان ایران باز می‌گردد و توسط محمد سادات طراحی شده‌ است که رکاب اولیه برای ساخت رکاب‌هایی مانند پافیلی و خیاری است.

رکاب انگشتر عقیق زنانه

• رکاب ساده و صاف

رکاب انگشتر ساده، صاف و یکدست است. نوار حلقه کوتاه نمی‌شود یا شکاف نمی‌یابد. این مدل به دلیل سادگی ساخت بسیار کاربرد دارد.

لبه‌های رکاب‌های ساده اغلب تخت و مسطح هستند، زیرا لبه‌های رکاب گرد نشده‌اند. در عوض‌، آن‌ها با یک نوار فلزی مستطیل شکل ساخته شده‌اند.

• رکاب پایه‌دار

رکاب انگشتر عقیق زنانه پایه‌دار برای انگشترهایی که سنگ یا نگین در مرکز آن قاب شده باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این انگشترها سر انگشتر مانند تاج بلند شده و سنگ روی آن قرار می‌گیرد. پایه‌ی این رکاب‌ها می‌تواند بلند یا کوتاه باشد. این نوع رکاب در انگشتر، سنگ یا نگین را بسیار بزرگ جلوه می‌دهد.

• رکاب دو شاخ

در این رکاب‌های انگشتر، حلقه (از هر دو طرف) از قسمت میانه به دو قسمت تقسیم می‌شود و سپس نگین یا سنگ روی آن قرار می‌گیرد. در این نوع رکاب، دو طرف انگشتر به شکل V از پهلو شکافته می‌شوند.

• رکاب موج دار

این نوع رکاب، سبکی چشمگیر در انواع انگشتر است که با طراحی موج‌دار شناخته می‌شود. جایی که دو طرف رکاب به شکل موج، بالا و پایین سنگ یا نگین را در بر می‌گیرند.

فواید و خواص انگشتر عقیق

از زمان‌های دور، قبایل و ملل باستانی جهان، عقیق را سنگ مقدسی می‌پنداشتند و سعی می‌کردند آن را از خود دور نکنند. عقیق سنگی است که آن را محافظ و حامی انسان در مقابل بلایا و حوادث بخصوص در جنگ‌ها می‌دانستند. از انگشتر عقیق برای افزایش رزق و روزی و رونق و سهل شدن کارها استفاده می‌شود.

• انگشتر عقیق، برای جلوگیری از خونریزی شدید مؤثر است.
• این انگشتر برای تقویت و برقراری تعادل و هماهنگی در نقاط بدن مفید است.
• استفاده از انگشتر عقیق، اثری فراوان بر دفع انرژی‌های منفی از محیط داشته و سبب پاکسازی هاله‌ای از انرژی‌های منفی می‌شود.
• می‌توان از این انگشتر برای شادابی و آرامش و رفع غم و ناراحتی‌های روحی بهره‌مند شد.
• انگشتر عقیق برای متولدین تمام ماه‌های شمسی خواصی را در بر دارد، اما افرادی که ماه تولدشان مهر، دی، بهمن، مرداد و شهریور می‌باشد، بیشتر از خواص ارزشمند انگشتر عقیق بهره‌مند خواهند شد.

جایگاه عقیق از منظر روایی

استفاده از انگشتر عقیق و سنگ‌های تزیینی در احادیث و روایات متعددی توصیه شده است. مسلمانان در همه نقاط گیتی، به دلیل توصیه‌ها و تأکیدات زیاد پیامبر و ائمه، علاقه وافری به استفاده از انگشتر عقیق دارند. به همین دلیل، همه مصنوعات سنگ عقیق مانند انگشتر، گردنبند عقیق، دستبند و .... از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

حدیثی از امام صادق (علیه‌السلام) است که می‌فرمایند:

«نگاه کردن به عقیق، یاقوت و فیروزه سبب خوشحالی و شادابی روح می‌شود و چشم و قلب را قوی می‌کند.»

البته ظاهراً نگین عقیق برای استفاده مداوم و روزانه مورد توصیه است و دیگر نگین‌ها در شرایط خاصی مورد استفاده بوده‌اند. نکته دیگری که در روایات روی آن دست گذاشته‌اند اینکه رکاب انگشتر باید از نقره باشد، نه از آهن.

حسین بن مزید می‌گوید: امام صادق از پدرشان امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) نقل کرده‌اند:

«انگشتر عقیق به دست کنید تا خدا به شما برکت بدهد و از بلا‌ها ایمن باشید.»

و نیز علی بن محمد بن اسحاق شیبانی در حدیثی از امام صادق (علیه‌السلام) نقل کرده است که فرمودند:

هیچ دستی به سوی خدا بالا نرفته است که محبوب‌تر باشد از دستی که در آن انگشتر عقیق باشد.

جایگاه عقیق از منظر علمی

سنگ عقیق از جنس کوارتز دانه ریز و متعلق به خانواده سنگ‌های کوارتز رشته‌ای و کلسدونی است. میزان سختی سنگ انگشتر عقیق بین 5/6 تا 7 درجه در مقیاس مو در نوسان می‌باشد.

این مقیاس برای تعیین درجه سختی سنگ‌ها استفاده می‌شود و دامنه طیف آن از صفر تا 10 بوده که سخت‌ترین آن مربوط به سنگ الماس با درجه سختی 10 است.

همین نوسان درجه سختی سنگ انگشتر عقیق، باعث شده تا در هنگام حکاکی و تراش، نرمی یا سختی آن احساس و نمایان شود. وجود اکسیدهای فلزی رنگارنگ باعث تفاوت در ظاهر زیبا و پرطرفدار این سنگ شده است. وزن مخصوص این سنگ نیز مانند درجه سختی آن، در دامنه‌ای از 55/2 تا 70/2 قرار دارد.

نحوه تشکیل سنگ عقیق

مناطق آتشفشانی که در آن‌ها سنگ‌های آذرین به وفور یافت می‌شود، بستر اصلی و مناسب برای تشکیل سنگ عقیق می‌باشد. سیلیس موجود در آب‌های زیرزمینی، در این‌گونه مناطق، در حفره‌ها و خلل و فرج سنگ‌های آذرین ته‌نشین می‌شود. هر چه این خلل و فرج سنگ‌های آذرین بزرگ‌تر باشد، احتمال تشکیل سنگ انگشتر عقیق در اندازه‌های بزرگ‌تر بیشتر است.

سیلیس ته نشین شده در اطراف این حفره‌ها، به صورت لایه‌های متراکم و متوالی و در برخی از مواقع به صورت انباشته شده روی هم به سمت بالای حفره‌ها قرار می‌گیرند. ساختار لایه‌ای این مواد، از ویژگی‌های مهم سنگ عقیق می‌باشد که وقتی با ناخالصی‌های موجود در سیلیس‌ها ترکیب می‌شود، رنگ‌های زیبا و چشم‌نوازی نمایان می‌شود.

آداب استفاده از انگشتر عقیق

در روایات و احادیث متعددی از پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) و دیگر ائمه اطهار (علیه‌السلام)، مسلمانان و شیعیان به استفاده از انگشتر عقیق سفارش و توصیه شده‌اند. بررسی زندگی این بزرگواران نیز نشان و گواه بر این است که خودشان هم به این سفارشات عمل می‌کرده‌اند. یکی از آدابی که ایشان در استفاده از انگشتر عقیق رعایت می‌کرده‌اند این است که انگشتر را در دست راست خود می‌نمودند.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در حدیث قدسی، موارد زیر را از نشانه‌های شیعیان در هنگام نماز خواندن برشمرده‌اند که نشان از اهمیت بسیار زیاد استفاده از انگشتر در اسلام و تشیع می‌باشد:

• بجا آوردن 51 رکعت نماز واجب و نافله
• گفتن آیه بسم الله الرحمن الرحیم با صدای بلند و هنگام نماز خواندن
• گفتن قنوت قبل از رکوع
• قرار دادن پیشانی روی خاک در هنگام سجده
• داشتن انگشتر در دست راست در هنگام ادای فریضه نماز

نکته‌ای که در اینجا حائز اهمیت است، تأکید و توصیه به استفاده از انگشتر عقیق در دست راست است که برای آن فضیلت‌های زیادی گفته شده، برخلاف دست چپ که هیچ سفارشی برای آن نشده است.

لذا نتیجه‌ای که از روایات و احادیث می‌توان گرفت آن است که از خالی نگه داشتن دست راست از انگشتر عقیق، بایستی پرهیز کرد.

یکی دیگر از آدابی که احادیث و روایات برای استفاده از انگشتر عقیق ذکر شده این است که انگشت کوچک و انگشت کناری آن برای استفاده از انگشتر مناسب‌تر بوده و انگشتر کردن انگشت وسط و سبابه، نهی شده است.

چنان که امام صادق (علیه‌السلام) از پیامبر اکرم نقل فرموده‌اند:

«امت من از اینکه انگشتر را در انگشت وسط کنند، نهی شده‌اند.»

و در روایت دیگری، رسول گرامی اسلام در توصیه‌ای به حضرت علی، می‌فرمایند:

«یا علی! انگشترت را در دو انگشت سبابه و انگشت وسط مکن، زیرا این روش قوم لوط بوده است و نیز انگشت کوچک را از انگشتر خالی مگذار.»

راه‌های تشخیص انگشتر عقیق اصل

از جمله اطلاعات مهمی که باید درباره انواع انگشتر عقیق، انگشتر عقیق دخترانه و دیگر انواع انگشتر عقیق به دست آورد، تشخیص سنگ عقیق اصل از غیر اصل بودن آن است. برای اینکه بتوانید در زمان خرید انگشتر عقیق، اصل بودن آن را تشخیص دهید و نوع تقلبی آن را به جای اصل نخرید، این مقاله را دنبال کنید و راهکارهای زیر را فراموش نکنید:

• اولین راه تشخیص انگشتر عقیق پسرانه و دیگر انواع انگشتر عقیق، بوییدن آن است. معمولاً سنگ‌های عقیق اصل فاقد هر گونه بویی می‌باشند. در حالی که سنگ عقیق تقلبی و غیر اصل به دلیل استفاده از اسید و مواد شیمیایی در ساخت آن، بوی اسید و مواد پلاستیکی می‌دهد.
• دومین راه تشخیص انگشتر عقیق اصل از تقلبی، وجود یک لایه چربی و جلادهنده روی سنگ انگشتر است. از آنجا که عقیق مصنوعی در مقابل سرما و گرما، مقاومت کمتری دارد و بعد از مدتی، ترک‌های ریزی روی آن پدیدار می‌شود، فروشندگان سودجو مجبورند سطح رویی آن را آغشته به مواد چربی و جلا دهنده کنند.
• سومین راه تشخیص انگشتر عقیق اصل، توجه به وزن انگشتر است. سنگ عقیق اصل، نسبت به سنگ عقیق تقلبی هم اندازه خودش سنگین‌تر است.
• سنگ عقیق، سنگ نسبتاً سختی است و فقط سه درجه از سنگ الماس سختی کمتری دارد. به همین دلیل هم کمتر در معرض خراشیدگی و آسیب قرار می‌گیرد. پس اگر انگشتر عقیق شما در مقابل برخورد با یک جسم دیگر، سریعاً خراش برمی‌دارد، به احتمال قوی عقیق تقلبی است.
• آخرین راه تشخیص انگشتر عقیق اصل، میزان شفافیت آن است. معمولاً سنگ عقیق اصل، به دلیل وجود ناخالصی‌های طبیعی در زمان تشکیل آن، شفافیت کمتر و نامنظمی دارد. در حالی که سنگ‌های تقلبی، شفافیت بسیار بالایی دارند.

نحوه نگهداری و پاکسازی انگشتر عقیق

از جمله موارد مهمی که باید در نظر داشت، نحوه نگهداری و پاکسازی انگشتر عقیق از انرژی‌های منفی است. در اطراف همه ما، عوامل و عناصری که تأثیرات منفی بر روح و روان افراد می‌گذارند زیاد است. سنگ عقیق نیز از این تأثیرپذیری مستثنی نیست.

از آنجا که سنگ عقیق از زمان استخراج تا رسیدن به دست خریداران، مراحل متعدد و مسیری طولانی را طی می‌کند و همچنین در مدت زمانی که شما از آن استفاده می‌کنید، عوامل محیطی بسیاری بر روی آن تأثیرگذار است، اهمیت پاکسازی آن را دو چندان می‌کند.

برای این کار روش‌های متعددی پیشنهاد می‌شود که انجام هر کدام، می‌تواند انگشتر عقیق شما را شارژ و پاکسازی نماید. برای اینکه بتوانید از خواص و فواید شگفت‌انگیز انگشتر عقیق نهایت استفاده را ببرید، موارد زیر را برای پاکسازی آن به دقت انجام دهید:

شارژ و پاکسازی انگشتر عقیق به وسیله آتش

آتش یکی از ابزارهای مناسب برای شارژ و پاکسازی انگشتر عقیق می‌باشد. در فرهنگ ایرانی نیز آتش از عناصر پاک به شمار می‌رود. برای این کار انجام گام‌های زیر ضروری می‌باشد:

• در ابتدا چند عدد شمع تهیه نموده و آن‌ها را روشن نمایید.
• انگشتر عقیق را برای مدت چند ساعت در اطراف شمع روشن و در جهات مختلف بچرخانید.
• این کار را تا آخرین زمان آب شدن شمع‌ها ادامه دهید.

اکنون انگشتر شما به طور کامل پاکسازی شده و همه انرژی‌های مثبت خود را مجدداً به دست آورده است.

شارژ و پاکسازی انگشتر عقیق به وسیله گل سرخ

• در ابتدا تعدادی گلبرگ گل سرخ را درون ظرفی بریزید.
• برای مدت یک شبانه روز، معادل 24 ساعت، انگشتر عقیق خود را درون این گلبرگ‌ها قرار دهید.
• برای تأثیر بهتر عملیات پاکسازی و شارژ انگشتر خود بهتر است برای مدت چند ساعت آن ظرف را در زیر نور ماه قرار دهید.

شارژ و پاکسازی انگشتر عقیق به وسیله نمک

نمک یکی از عناصر مهم پاک‌کنندگی و از بین برنده انرژی‌های منفی محیطی می‌باشد. لذا برای شارژ عقیق خود بهتر است مراحل زیر را انجام دهید:

• درون ظرفی از جنس سرامیک یا بلور، مقداری آب ولرم یا سرد بریزید. تأکید می‌گردد از آب گرم استفاده نکنید.
• مقدار یک مشت نمک دریا به ظرف آب اضافه کرده و برای چند ساعت انگشتر عقیق خود را درون آن قرار دهید.
• پس از گذشت چند ساعت انگشتر را بیرون آورده، نمک آن را تمیز کرده و اجازه دهید به صورت طبیعی خشک شود.
• در این حالت انگشتر عقیق به طور کامل شارژ و پاکسازی شده است.

برای اینکه سنگ عقیق در کنار نمک آسیب یا خراشی نبیند، بهتر است آن را به تنهایی درون یک ظرف شیشه‌ای قرار داده و سپس درون ظرف نمک قرار دهید.

شارژ و پاکسازی انگشتر عقیق به وسیله آب طبیعی

برای استفاده از این روش، باید انگشتر عقیق خود را در آب روان طبیعی، مانند چشمه، رودخانه، جویبار، آبشار و .... قرار دهید. اگر به منبع روان آب طبیعی دسترسی ندارید، می‌توانید از آب معدنی استفاده کنید.

پس از مدت کوتاهی، انگشتر عقیق را صرفاً در مقابل گرمای خورشید قرار دهید تا کاملاً خشک شود و از خشک کردن آن به وسیله پارچه یا لباس یا سایر اجسام دیگر خودداری نمایید.

موضوع بسیار مهمی که درباره پاکسازی انگشتر عقیق باید بدانید، این است که هیچ گاه سنگ انگشتر عقیق خود را با شوینده‌ها و پاک کننده‌های شیمیایی یا صابون شستشو یا شارژ نکنید، زیرا تأثیر منفی گذاشته و انرژی‌های منفی را مجدداً جذب می‌نماید.

تعبیر دیدن انگشتر عقیق در خواب

همان گونه که می‌دانید انگشتر عقیق از زیورآلات مقبول مسلمانان بوده و به واسطه توصیه‌های مذهبی و اعتقادی، به میزان زیادی در عمق باورهای ما شکل یافته است. به همین دلیل و به واسطه برداشت ذهنی که داریم دیدن آن در خواب، نیکو بوده و رؤیای نامناسبی نمی‌باشد.

• اگر کسی در خواب ببیند که انگشتر عقیق با خود دارد که آیات قرآن یا دعا روی آن نوشته شده است، روزی‌اش زیاد شده و خیر و نیکی، زندگی او را در بر می‌گیرد.
• اگر قبلاً چنین انگشتری نداشته و اکنون در خواب به او می‌رسد، موضوع خوشایندی در انتظارش می‌باشد.
• اگر در خواب خود، انگشتر عقیق را به کسی بدهید، خدمت قابل توجهی برای شخص مخاطب خود انجام می‌دهید. و برعکس چنانچه شخص دیگری انگشتر عقیق به شما بدهد، تعبیر آن این است که آن فرد به شما خدمتی می‌کند.
• چنانچه در خواب، انگشتر عقیق خود را گم کرده باشید، تعبیر آن از دست دادن مال یا از دست دادن فرصت مناسب از طرف شماست.

ابن سیرین برای تعبیر دیدن انگشتر در خواب معتقد است. اگر انگشتر عقیق دارید، یعنی از شخص بزرگی به شما سود می‌رسد، ولی اگر انگشتر خود را از دست داده‌اید، تعبیرش برعکس است.

امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرمایند:

«دیدن انگشتر عقیق در خواب بر 4 چیز دلالت دارد: قدرت و پادشاهی، زن، فرزند و مال و ثروت.»

به تعبیر امام صادق (علیه‌السلام) چنانچه زنی در خواب ببیند که انگشترش با نگین آن از بین رفته است، مال یا مقام یا فرزندش را از دست می‌دهد.

تعبیر خواب انگشتر به تعبیر حضرت یوسف (علیه‌السلام):

• دیدن حلقه انگشتر در خواب دلالت بر فرزندآوری است.
• تعبیر خواب دیدن انگشتر، مهربانی دیدن از مردم است.

تعبیر خواب انگشتر از دید دانیال نبی:

• تعبیر خواب کسی که نقش انگشتر را دیده است، رسیدن خیر و نیکی از خدا به او است.
• اگر در خواب، انگشتر از کسی گرفتید تا چیزی به وسیله آن مهر کنید، دلیل بر این است که به نسبت توانایی خود پیشرفت می‌کنید.
• تعبیر اینکه انگشتری را در مسجد یا در مراسم عزا از کسی هدیه گرفتید، پیشرفت کردن در کار و شغل است.
• تعبیر خواب هدیه گرفتن انگشتر از پادشاه این است که مال و مکنت و پادشاهی به شما می‌رسد.

قیمت انگشتر عقیق

عقیق یکی از پرطرفدارترین نگین‌ها در جهان می‌باشد که طرفداران زیادی را برای خود جذب کرده است. از این سنگ در انواع مختلف جواهرات در جهان مثل انگشتر و گردنبند عقیق، گوشواره، دستبند و ... استفاده می‌شود. استفاده کردن از عقیق در قالب این جواهرات بسیار زیبا و دلپسند است.

اما مشکلی که وجود دارد این است که بسیاری از افراد در تعیین قیمت انگشتر و دیگر جواهرات دارای سنگ عقیق ناتوان هستند و هنگامی که این گونه افراد اقدام به خرید انگشتر عقیق از فروشگاه‌ها می‌کنند افراد سودجو با قیمت گزافی انگشتر عقیق تقلبی را به جای عقیق اصل می‌فروشند.

بنابراین، برای تعیین قیمت انگشتر عقیق، اولین فاکتور تشخیص، اصل بودن آن است. پس از آن، رنگ و ترکیبات رنگی انگشتر عقیق، تعیین کننده قیمت آن می‌باشد. عامل و فاکتور شماره 3، وزن و بزرگی یا کوچکی انگشتر عقیق است.

در نهایت، نوع رکاب و وزن انگشتر عقیق که از جنس نقره یا سایر فلزات باشد، قیمت نهایی را تعیین می‌کند.

در پایان باید یادآور شد که بسته به باورها و عقاید افراد، ارزش انگشتر عقیق متفاوت بوده و هر فردی با نوع نگرشی که دارد نسبت به تهیه آن اقدام می‌کند. اگر شما نسبت به انگشتر عقیق یا سایر زیورآلات تهیه شده از سنگ عقیق، باور و دیدگاه مثبتی دارید، در تهیه آن کوتاهی نکرده و از خواص و فواید آن استفاده نمایید.

جهت مطالعه دقیق‌تر و کامل‌تر درباره انگشتر عقیق، به مقالات ذیل مراجعه کنید.
راهنمای خرید انگشتر عقیق | تاریخچه عقیق | انواع عقیق | خواص عقیق | نگهداری انگشتر عقیق | بهسازی عقیق | نگین‌های کلکسیونی عقیق