دُر نجف با نام علمی دُر کوهی از خانواده کوارتز شفاف و بی‌رنگ است. کوارتز بعد از فلدسپات فراوان‌ترین عنصر طبیعی در جهان است. بنابراین بلورهای کوارتز شفاف به عنوان سنگ اصلی یا سنگ‌های فرعی در بسیاری از نقاط جهان قابل استخراج هستند.

اما اصطلاح دُر نجف به کوارتزهای شفاف و بی‌رنگی اطلاق می‌شود که از معادن شهر نجف اشرف استخراج شده باشند. کوارتز‌های شفاف استخراجی در شهر نجف با نام‌های مختلفی مانند مروارید نجف، هجر کریمی و ماه نجف نیز شهرت دارند.

به طور کلی دُرّ نجف در دو دسته دُرهای پاک و دُرهای دارای ناخالصی به فروش می‌رسند. دُرهای پاک، کریستال‌های شفاف و بی‌رنگ کوارتز هستند که هیچ ردّی از ناخالصی در آنها وجود ندارد و تنها رگه‌هایی از درز و شکاف در آنها قابل مشاهده است.

حال آنکه دُرهای دارای ناخالصی، کریستال‌های کوارتزی هستند که دارای ناخالصی‌های روتیل می‌باشند. از آن‌جا که طرح ناخالصی‌های روتیل به صورت تیغه‌های نازک سیاه و طلایی است، به آن دُر مو دار می‌گویند که باور موجود در پشت دُر مو دار، باعث افزایش ارزش افزوده این جواهر در میان مسلمانان شده است.

دُر نجف از جمله نگین‌هایی است که در اسلام به همراه داشتن آن بسیار توصیه شده است. به همین علت در میان مسلمانان دارای ارزش و اعتبار بالایی است.

برای مثال طبق سند وسائل، جلد ۵، ص۴۰۳ – ۴۰۴ از مفضل بن عمر نقل شده که می‌گوید: روزى به خدمت امام صادق (علیه‌السلام) رفتم، در حالی که انگشتر فیروزه به دست داشتم. ایشان فرمود:

ای مفضل! … و پنجم آن، سنگ دُری است که در نجف اشرف عراق خداوند ظاهر مى‌سازد. به درستى که هر کس آن را به دست کند، با هر نظر کردنی به آن، پروردگار عالمیان زیارتی برابر با حجّی یا عمره‌ای در نامه او بنویسد که ثواب آن برابر پیغمبران و صالحان باشد و اگر خداوند بر شیعیان ما رحم نمی‌کرد، هر لحظه هر نگین آن به ارزش بسیار می‌رسید، اما پروردگار آن را ارزان کرده است تا ثروتمند و فقیر بتوانند آن را دست کنند.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر درباره انگشتر دُر، به مقالات ذیل مراجعه کنید.
راهنمای خرید انگشتر دُر | تاریخچه دُر | انواع دُر | خواص دُر | نگهداری انگشتر دُر | بهسازی دُر | نگین‌های کلکسیونی دُر