تاریخچه سیترین: همه چیز درباره سیترین و پیشینه این سنگ درخشان

سنگ سیترین یک نوع سنگ معدنی کوارتزی و شفاف است که با طیف رنگ‌های زرد کمرنگ، نارنجی و نارنجی نزدیک به قهوه‌ای وجود دارد. نامگذاری این سنگ قیمتی از زبان فرانسوی گرفته شده و در زبان فرانسه به رنگ لیمویی، سیترون (Citron) گفته می‌شود. سیترین سنگی نادر و کمیاب است و به همین دلیل نسبت به تمام انواع سنگ‌های کوارتز ارزش بالاتری دارد. در گذشته این سنگ در بین تاجران به عنوان سنگ ثروت شهرت داشت و مردم نیز از آن برای کاهش استرس و درمان دردهای معده استفاده می‌کردند. در معادن کشورهایی مانند آرژانتین، زیمباوه، اسپانیا، روسیه، آمریکا، برزیل، هند‌ و… نمونه‌هایی باکیفیت از سنگ سیترین استخراج می‌شود‌. در این مقاله قصد داریم اطلاعات مفیدی درباره تاریخچه سیترین در اختیار شما قرار دهیم.

محل کشف و تاریخچه سیترین در جهان

سنگ سیترین برای اولین بار به عنوان یک سنگ زرد رنگ کوارتزی در کشور زیمبابوه کشف گردید. فرمول شیمیایی سیترین SiO2 بوده و تمایز آن از یاقوت زرد، تورمالین و ارتوکلاز کار راحتی نیست. ترکیبات سیترین شامل آهن، سیلیس، منگنز و ترکیبات اکسیدی با درصدهای متفاوت می‌باشد‌. سختی و مقاومت بالای سنگ سیترین باعث شده است که با تراش دادن به درخشندگی و زیبایی زیادی برسد.

این سنگ اغلب در کشورهایی یافت می‌شود که دارای معادن سیلیس هستند. اما نوع باکیفیت‌تر سیترین بیشتر در معادن کشورهای آفریقایی، اسپانیا، آمریکا، برزیل، ماداگاسکار، آرژانتین، هند، بولیدی به دست می‌آید. در کشور ما ایران نیز کوه‌های همدان، مازندران، کرمانشاه، قم و قسمت‌هایی از استان خراسان دارای منابع و معادن سنگ سیترین می‌باشند. البته ذکر این نکته در تاریخچه سیترین ضروری است که بدانید کیفیت و شفافیت نمونه‌های خارجی از نمونه‌های ایرانی بیشتر است.

300 سال پیش از میلاد مسیح جواهرسازان روم باستان و یونان از سیترین استفاده می‌کردند. بنابر تاریخچه سیترین در قرن اول میلادی با استفاده از تراشکاری، سنگ سیترین را به حالت برآمده در می‌آوردند و آن را برای ساختن انگشترهای زیبا به کار می‌بردند. ملکه ویکتوریا در قرن هفده میلادی لباسی پوشید که در آن از جواهرات سیترین استفاده شده بود. از آن به بعد جواهر سیترین در بین مردم معروف‌ شد.

مردان اسکاتلندی نیز از سنگ سیترین برای ساخت و زیباسازی دسته شمشیر و خنجر، همچنین برای ساخت گیره‌هایی به منظور نگهداری لباس‌های محلی استفاده می‌کردند. در سال‌های اخیر سیترین کاربرد بسیاری زیادی در جواهر سازی دارد. هنرمندان هالیوودی هنگام عبور از فرش قرمز از جواهرات و زیوآلاتی استفاده می‌کنند که در آن‌ها سیترین به کار رفته است.

آنچه که در تاریخچه سیترین ثبت شده نشان می‌دهد که سنگی به نام MALAGA به عنوان بزرگ‌ترین سنگ سیترین جهان با وزن 20200 قیراط در اسپانیا کشف شده است. نام این سنگ را از نام یکی از شهرهای اسپانیا برگرفته‌اند. در سال 2010 این قطعه ارزشمند را به موزه هنرهای طبیعی اسپانیا منتقل کرده و در جایگاه ویژه کلکسیون این موزه قرار دادند.

یکی دیگر از سنگ‌های باارزش سیترین با وزن 19747 قیراط از معادن کشور‌ برزیل استخراج شده و هم اکنون در موزه تاریخ طبیعی اسمیتسونین در کشور آمریکا قرار داده شده است. مطابق تاریخچه سیترین این سنگ توسط فردی به نام Michael Gray در سال 1987 تراشیده شد و در سال 2013 در این موزه قرار گرفت. رنگ سیترین به دلیل وجود ماده معدنی آهن معمولا بین رنگ‌های زرد، طلایی و قهوه‌ای روشن متغیر می‌باشد‌‌.

ظاهر شش وجهی این سنگ شباهت فوق‌العاده زیادی به کوارتز دودی و آمیتیست دارد‌ و شکل بلوری آن کوتاه و پهن می‌باشد. سیترین‌های تیره رنگ نیز با نام مادیرا سیترین معروف شده‌اند. مادیرا سیترین برگرفته شده از نام نوعی شراب است. با وجود ارزش بالای مادیرا سیترین، مردم بیشتر سیرین‌هایی را می‌پسندند که دارای رنگ زرد لیمویی باشند. مردم این سنگ خوش رنگ و مسحورکننده را را با نام‌های سنگ ثروت،‌ سنگ سوداگر و سنگ موفقیت نیز می‌شناسند.

طبق تاریخچه سیترین باستانیان سنگ سیترین را به عنوان یک محافظ در مقابل افکار شیطانی و پیشگیری از سم مار استفاده می‌کردند‌. آن‌ها اعتقاد داشتند، فردی که دارای سیترین باشد، نعمت و موفقیت بیشتری کسب خواهد کرد. دلیل شهرت سیترین با نام سنگ موفقیت همین موضوع بود.‌ در روایت‌ها و افسانه‌های قدیمی، سیترین باعث از هم پاشیدن انرژی منفی و آزار کردن انرژی مثبت بوده است.

آشنایی با خواص درمانی در تاریخچه سیترین

رنگ زرد سنگ سیترین باعث القای این حس می‌شود که این سنگ تولید‌کننده انرژی مثبت است. این سنگ به دلیل رونق بخشیدن به کسب و کار و ترویج کامیابی و موفقیت، در بین مردم به سنگ موفقیت معروف بودهه است. صاحبان برخی از فروشگاه‌ها در صندوق خود سنگ سیترین قرار می‌دهند تا کار آن‌ها رونق داشته باشد. به همین سبب به سیترین سنگ سوداگر نیز می‌گویند.

از گدشته در تاریخچه سیترین تا کنون برخی از مردم معتقدند که این سنگ باعث حل شدن اختلافات خانوادگی نیز می‌شود و انرژی منفی را از بین می‌برد. از دیگر کاربردهای این سنگ در تاریخچه سیترین می‌توان به درمان افسردگی، حل مسائل روحی و روانی، از بین بردن خشم و شک اشاره کرد. وقتی کسی از جواهرات سیترینی استفاده می‌کند، احساس شادی به او دست می‌دهد، ترس و اضطراب و غم از او دور شده و رشد احساسات و عواطف مثبت اتفاق می‌افتد.

گفته می‌شود افرادی که دچار مشکلات کم‌خوابی، دیدن کابوس در خواب و نامنظم بودن ریتم خواب شبانه هستند، می‌توانند از سنگ سیترین استفاده کنند، زیرا این سنگ از لحاظ جسمی و روحی با القای حس آرامش باعث افزایش کیفیت خواب خواهد شد. ابوعلی سینا نیز به خاصیت ضد افسردگی سیترین اشاره کرده است.

خواص درمانی دیگری که برای سیترین می‌توان نام برد شامل افزایش سلامت عضلات، کلیه‌ها، قلب، کمک به سلامت سیستم تنفسی، درمان آلرژی، درمان تهوع، کمک به درمان چاقی مفرط، دفع سموم بدن، سلامت سیستم گردش خون و سیستم ایمنی و بالا بردن سلامت دستگاه ایمنی بدن می‌باشد.

برای رفع مسمومیت ناشی از مصرف زیاد از حد مواد مخدر نیز از سیترین استفاده می‌کنند. در تاریخچه سیترین برخی معتقدند که سیترین خاصیت افزایش سلامت روح و روان و شفادهی زیادی دارد. کسانی که دارای سنگ سیترین هستند، از لحاظ روحی و روانی تقویت می‌شوند‌.

این سنگ یکی از دلایل بالا رفتن اعتماد به نفس و خوش‌بینی افراد نیز به شمار می‌رود. وقتی احساس خوش بینی در فرد تقویت شود، به وی احساس ارزشمندی و مهم بودن دست خواهد داد. تعداد دوستان افراد شاد، پرانرژی و مثبت اندیش همواره بیشتر از افراد افسرده و ناامید است.

برخی می‌گویند اگر بخواهیم ویتامین D را به یک سنگ تشبیه کنیم آن سنگ سیترین است. با داشتن سنگ سیترین باید با تنبلی و بی‌حالی خداحافظی کرده و به یک فرد پرانرژی تبدیل شوید. به افرادی که از خستگی مزمن رنج می‌برند توصیه می‌شود که حتماً از این سنگ استفاده کنند.

البته پُر انرژی بودن سیترین به حدی است که فرد را به تعادل برساند و سبب بالا بردن بیش از حد انرژی نمی‌شود‌. خانم‌هایی که دچار علایم pms، دردهای دوران قاعدگی و نامنظم بودن پریود هستند، با کمک سیترین می‌توانند مشکلات خود را حل کنند. بسیاری از مردم دچار فوبیا و ترس‌‌های مختلف هستند. برخی می‌گویند که این سنگ در درمان فوبیا نیز مؤثر است.

نحوه تشخیص سنگ سیترین اصلی از سنگ تقلبی

سنگ سیترین دارای پدیده‌هایی مانند پدیده ستاره‌ای، چشم گربه‌ای و غیره نیست. بنابراین اگر در بازار سنگی شبیه سیترین با دارا بودن این پدیده‌ها دیدید، باید بدانید که سنگ سیترین نیست و فقط از لحاظ ظاهری به سیترین شباهت دارد، زیرا سیترین هیچ گونه پدیده خاصی ندارد.

برخی از افراد سودجو، سنگ آمیتیست را تا دمای ۴۷۰ درجه سانتی‌گراد حرارت می‌دهند تا رنگ آن شبیه به رنگ زرد سیترین شود و آن را به جای سیترین به فروش برسانند.

هر چه حرارت بالاتری به سنگ آمیتیست دهند رنگ آن به قهوه‌ای نزدیک‌تر خواهد شد. در صورتی که در بازار سیترین را با نام‌های تقلبی مانند: یاقوت زرد رودخانه‌ای، توپاز باهیا برزیلی، کوارتز توپازی، توپاز کوهی و غیره به فروش می‌رساند.

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید انگشتر سیترین

آشنایی با تاریخچه سیترین و باورهای مردم در مورد خصوصیات متافیزیکی آن

افراد علاقمند به انرژی درمانی به سنگ سیترین توجه ویژه‌ای دارند و از آن برای گوهر درمانی استفاده می‌کنند. اتصال سنگ سیترین به چاکرای ساکرال و چاکرای خورشیدی باعث می‌شود که قدرت در تمام نقاط مرکزی، بالا و پایین بدن افزایش یابد. این چاکراها بسیار اساسی هستند و به فرد کمک می‌کنند که دارای قدرت باشکوهی باشد.

چاکرایی که باعث می‌شود فرد قدرت جنگجو بودن به دست آورد plexus chakra نام دارد. در صورت مسدود شدن solar plexuse chakra باعث متزلزل شدن اعتماد به نفس افراد خواهد شد. فرد در این مواقع سعی می‌کند که احساس مرکزیت داشته باشد. در چاکرای ساکرال احساساتی مانند صمیمیت، اشتیاق و خلاقیت به وجود می‌آید‌. در چاکراه ساکرال شادی انسان پنهان شده است.

اگر این چاکرا مسدود شده باشد، فرد احساس خواهد کرد که کنترل خود را از دست می‌دهد، احساس فشار روحی به او غلبه می‌کند و همین امر باعث می‌شود که کنترل عواطف و احساسات خود را از دست بدهد.

سنگ سیترین تلاش می‌کند که چاکراها را همسان سازی کند. این سنگ به عنوان یک ابزار عالی به افراد کمک می‌کند که بدون احساس زمین، در زمین باقی بمانند و باعث دور شدن انرژی منفی شود‌. این سنگ باعث به ارتعاش درآمدن قدرت‌های درونی می‌شود و سختی‌ها و مشکلات زندگی را از بین می‌برد.

تاریخچه تراش سنگ سیترین و عرضه آن به بازار

داشتن خصوصیاتی مانند جلای شیشه‌ای، سفتی خوب و سختی زیاد باعث شده است که سنگ سیترین قابلیت جلاپذیری بالایی داشته باشد. به همین خاطر سنگ‌های سیترین باکیفیت را انتخاب می‌کنند تا پس از انجام فرآیندهای پولیش و تراش بتوانند بیشترین میزان درخشندگی را در آن ایجاد کنند. سیترین‌هایی که از معادن و منابع این سنگ قیمتی استخراج می‌شوند، معمولاً دارای اندازه‌های متنوعی هستند.

این ویژگی باعث شده که تراش‌های سیترین در اندازه‌های متنوع و گوناگون مانند تراش‌های پرتغالی، قیچی، هنری، صفحه‌دار و غیره در بازار عرضه شده و در اختیار مشتریان قرار گیرند. از آنچه که از تاریخچه سیترین برمی‌آید از گذشته تعداد سنگ‌های سیترین طبیعی و باکیفیت و بلوری شفاف کمیاب هستند.

از این نوع سنگ‌های مرغوب سیترین برای ساختن نگین جهت به کار بردن در انگشتر استفاده می‌شود‌. نمونه‌های مات سیترین نیز برای ساخت مهره گردنبند و دستبند کاربرد دارند. گاهی اوقات در ساخت وسایل فانتزی مثل جاسوئیچی نیز از تراش‌های سنگ سیترین استفاده می‌کنند.

تاریخچه سیترین و نحوه بهسازی و تقویت این سنگ در ایران

سنگ سیترین را برای استفاده‌های مختلف مورد بهسازی قرار می‌دهند. سیترین قابلیت زیادی برای بهسازی و تقویت دارد. برای این کار از روش‌های متنوعی استفاده می‌شود که رایج‌ترین نوع آن تقویت رنگ سیترین می‌باشد. بسیاری از سیترین‌های استخراج شده از معادن مختلف از لحاظ رنگی کیفیت لازم را ندارند. به همین دلیل رنگ آن‌ها را با روش بهسازی حرارتی تقویت می‌کنند و به رنگ دلخواه در می‌آورند.

میزان حرارت و استفاده از دماهای مختلف تأثیر متفاوتی روی رنگ سنگ دارد. در برخی از مواقع رنگ بنفش، سنگ آمیتیست با قرار گرفتن در برابر حرارت به رنگ زرد تبدیل می‌شود‌. اگر سیترین زرد در برابر حرارت قرار گیرد، تبدیل به پرازولایت یا کوارتز سبز خواهد شد. لمون کوارتز یا کوارتز لیمویی نیز از سنگ‌های دیگری است که با استفاده از بهسازی سیترین به دست می‌آید.

با قرار دادن سنگ کوارتز دودی در درجه حرارت ۳۰۰ الی ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌توان آن را به سیترین زرد تبدیل کرد. بررسی‌ها در تاریخچه سیترین نشان می‌دهد که تعداد سیترین‌های مرغوب، شفاف، خوشرنگ و درشت در ایران کم است و اکثر سیترین‌ها کیفیت و شفافیتی مانند سیترین‌های خارجی ندارند. به همین دلیل حتماً باید سنگ‌های سیترین ایرانی را مورد بهسازی و تقویت قرار داد تا کیفیت و شفافیت لازم را به دست آورند.

تاریخچه ساخت جواهرات با استفاده از سنگ سیترین

احتمالاً با مطالعه تاریخچه سیترین به این نتیجه رسیده‌اید که از گذشته تا کنون، استفاده از سنگ‌های ارزشمند و زینتی باعث زیباتر شدن جواهرات و افزایش قیمت آن‌ها می‌شده است. سنگ‌های مختلفی از طبیعت استخراج می‌شوند و در صنعت جواهرسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از پرکاربردترین سنگ‌ها در جواهرسازی سنگ سیترین است.

طبق تاریخچه سیترین سیاری از مردم از سالیان پیش اعتقاد داشته‌اند که این سنگ نعمتی باارزش از جانب خداست که باعث جذب شور، عشق و علاقه می‌شود. این سنگ به متولدین نوامبر اختصاص دارد.

قدمت استفاده از سیترین برای زیبا کردن جواهرات به هزاران سال قبل باز می‌گردد. یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از سیترین در ساخت جواهرات این است که باعث می‌شود سنگ به طور مستقیم با پوست در ارتباط باشد و انرژی مثبت آن وارد جریان خون شود.

زنان خوش سلیقه معمولاً یک انگشتر یا دستبند یا گردنبند ساخته شده از سیترین در بین جواهرات خود دارند. داشتن جواهراتی که دارای سیترین هستند به خانم‌ها کمک می‌کند که در لحظات بحرانی زندگی، آرامش خود را حفظ کنند. همچنین از به وجود آمدن اختلافات خانوادگی و گروهی نیز جلوگیری می‌کند.

نحوه پاکسازی و مراقبت از سنگ سیترین

برای تمیز کردن زیورآلات و جواهرات ساخته شده از سیترین می‌توانید از محلول‌های ملایم پاک‌کننده جواهرات یا محلول آب و صابون استفاده کنید. برای این کار ابتدا یک ظرف را پر از آب گرم کنید و مقداری صابون رنده شده را در آن حل نمایید.

پس از اینکه آب و صابون به خوبی با هم مخلوط شدند زیورآلات سیترینی خود را به مدت نیم ساعت در داخل این محلول قرار دهید. سپس سیترین را از داخل محلول خارج کرده و با یک مسواک نرم یا پارچه تمیز کنید.

قسمت‌های دیگر جواهرات را نیز می‌توان به کمک یک برس به خوبی تمیز کرد. پس از پایان مراحل پاکسازی باید جواهرات و زیورآلات ساخته شده از سنگ سیترین را به خوبی آبکشی کنید تا محلول آب و صابون آن به طور کامل پاک شود.

در نهایت با استفاده از یک پارچه نرم تمیز آن‌ها را خشک نمایید. توجه داشته باشید که پارچه‌ای که برای خشک کردن سیترین استفاده می‌شود باید نرم و لطیف باشد، زیرا استفاده از پارچه زبر و خشن ممکن است باعث ایجاد خش و خط روی سنگ شود.

در صورتی که برای خشک کردن از پارچه کمک نگیرید و خشک شدن سیترین در هوای آزاد انجام شود، لکه‌های آب بر روی سنگ باقی خواهد ماند و سنگ شفافیت کافی را نخواهد داشت.

سنگ سیترین را به هیچ عنوان نباید در مقابل بخار داغ قرار دهید. در صورت استفاده از پاک‌کننده‌های التراسپنیک برای تمیز کردن سنگ سیترین ممکن است که به این سنگ آسیب وارد شود. استفاده از دستگاه پاک کننده التراسپنیک به پایه فلزی زیورآلات آسیب وارد می‌کند و همچنین موجب خواهد شد که سنگ سیترین به کار رفته در آن به مرور زمان شل شده و جدا شود.

برای تمیز کردن سنگ‌های سیترینی که دارای روکش هستند، به هیچ وجه نباید از تمیزکننده آلتراسپینک استفاده کنید، زیرا این دستگاه روکش سنگ را از بین می‌برد. همچنین اگر سنگ سیترین دارای شکاف باشد، ارتعاشات و لرزش‌های دستگاه التراسپینک باعث باز شدن قسمت شکاف سنگ می‌شود. برای نگهداری از سنگ سیترین نباید آن را در مجاورت سنگ‌های دیگر قرار داد.

زیورآلاتی که در ساخت آن‌ها از سنگ سیترین استفاده شده بهتر است به تنهایی و در داخل پارچه‌ای نرم پیچیده شود تا با بقیه زیورآلات برخورد نداشته باشد. پس از پاکسازی و شستشوی سنگ سیترین و قبل از قرار دادن سنگ در جای خود، باید از خشک بودن آن کاملاً مطمئن شوید، زیرا وجود رطوبت برای نگهداری از سنگ مناسب نیست.

اگر در انگشتر یا دستبند شما از گوهر سیترین استفاده شده در هنگام شستشوی ظرف‌ها یا لباس‌ها و هر کار دیگری آن‌ها را از دست خود درآورید، زیرا تماس سیترین با مواد شوینده و سفیدکننده‌ها به رنگ سنگ و شفافیت آن آسیب وارد می‌کند.

برخورد موی سر یا پاشیده شدن عطر روی سیترین نیز رنگ آن را تغییر خواهد داد. برای جلوگیری از تغییر رنگ سنگ سیترین از قرار دادن آن در معرض تابش مستقیم آفتاب و حرارت زیاد خودداری کنید. نوسانات دمایی شدید ممکن است باعث ایجاد ترک و شکستگی این سنگ شود. به این نکته مهم نیز توجه داشته باشید.

در این مقاله تمام تلاش خود را کردیم که شما را به طور کامل با تاریخچه سیترین و محل کشف این سنگ، خواص درمانی سیترین، نحوه تشخیص سیترین تقلبی و اصلی، خصوصیات متافیزیکی سیترین، تراش سنگ سیترین و عرضه آن به بازار، نحوه بهسازی و تقویت سنگ سیترین در ایران، ساخت جواهرات با استفاده از سیترین و نحوه پاکسازی و مراقبت از این سنگ زینتی آشنا کنیم. امیدواریم از مطالعه این مقاله لذت برده و اطلاعات مورد نیاز خود را کسب کرده باشید.