تشخیص فیروزه اصل: نگین فیروزه اصل را چگونه تشخیص دهیم؟!

آن‌هایی که برای اولین بار از فیروزه به عنوان جواهر زینتی استفاده می‌کنند، در می‌یابند که چرا این سنگ قیمتی، یکی از سنگ‌های محبوب و پرطرفدار در بسیاری از تمدن‌های بزرگ جهان بوده است؛ از پارس‌ها گرفته تا مصریان باستان و بومیان آمریکا. رنگ آبی چشمگیر فیروزه با رگه‌های زیبای قهوه‌ای و سیاه، چشم بسیاری از عاشقان سنگ‌های قیمتی را به خود جلب کرده است. جذابیت این سنگ قیمتی به قدری زیاد استکه در طول قرن‌ها مورد توجه بسیاری از نظام‌های اعتقادی معنوی بوده است. رنگ فیروزه به قدری چشم‌نواز استکه به خودی خود به عنوان یک رنگ رسمی پذیرفته شده است. امتیازی که هیچ سنگ قیمتی دیگر در جهان تا به امروز نداشته است. اما تشخیص فیروزه اصل از تقلبی نیاز به مهارت دارد و به راحتی نمی‌توان جعلی بودن آن را متوجه شد. اگر قصد خرید این سنگ قیمتی را دارید تا انتهای این مقاله با تراث همراه شوید.

تشخیص فیروزه اصل

تاریخچه فیروزه

فیروزه سنگ تولد ماه دسامبر و هدیه‌ای است که در جشن پنجمین و یازدهمین سالگرد ازدواج اهدا می‌شود. از زمان مصریان باستان، فیروزه به عنوان یک سنگ قیمتی در سراسر جهان شناخته شد و مورد توجه بسیاری از مردم قرار گرفت.

این سنگ یکی از اولین سنگ‌های گرانبها است که قدمت آن به ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح و جایی در شبه جزیره سینا مصر باز می‌گردد. نام فیروزه از کلمه فرانسوی Turquoise به معنای ترکی گرفته شده، زیرا اولین بار از طریق ترکیه به اروپا رسیده و منشأ آن ایران بوده است. ایران یکی از اصلی‌ترین منابع این سنگ ارزشمند و زیبا را دارد و بیش از ۳۰۰۰ سال است که فیروزه از این کشور استخراج می‌گردد.

همچنین مصری‌ها توجه خاصی به این سنگ قیمتی داشته‌اند و هنگام دفن فراعنه، آن‌ها را با طلا و جواهرات خود دفن می‌کردند که یکی از این جواهرات، فیروزه بوده است. آزتک‌ها یکی از تمدن‌های آمریکای مرکزی، برای خود ماسک‌هایی از جنس فیروزه می‌ساختند و امروزه بومیان آمریكا، به ویژه مردم زونی و ناواهو، جواهرات زیبایی مانند: دستبند، گردنبند، انگشتر، گوشواره، آویز و … از این سنگ قیمتی می‌سازند. با توجه به چنین تاریخچه‌ای، شناخت و تشخیص فیروزه اصل بسیار ارزشمند است.

فیروزه چیست؟

فیروزه یک ماده معدنی مات است که در طیف رنگی آبی، سبز مایل به آبی، سبز و سبز مایل به زرد یافت می‌شود. این سنگ سالیان سال است که به عنوان یک سنگ قیمتی گرانبها در ساخت جواهرات مختلف استفاده می‌شود.

در مناطق خشک و بایر که آب‌های زیرزمینی اسیدی و غنی از مس به سمت پایین نفوذ می‌کنند و با مواد معدنی حاوی فسفر و آلومینیوم واکنش نشان می‌دهند، یک فرآیند رسوبی اتفاق می‌افتد. نتیجه این فرآیند یک ترکیب متخلخل، نیمه شفاف و مات از فسفات مس هیدراته و آلومینیوم است.

فیروزه نمونه بارزی از یک سنگ مات رنگی است که می‌تواند هم به عنوان گوهر برای جواهرات و هم به عنوان یک ماده دکوراتیو به بازار عرضه شود.

ممکن است این سنگ، درخشش و شفافیت سنگ‌های قیمتی شفاف مانند: یاقوت، زمرد و یاقوت کبود را نداشته باشد، اما تاریخچه غنی و رنگ جذاب آن باعث شده که به یک گوهر محبوب تبدیل گردد و مردم آن را بسیار ارزشمند بدانند.

منبع سنتی برای رنگ اصلی این سنگ قیمتی که گاهی اوقات به عنوان آبی روبنی یا آبی آسمانی توصیف می‌شود، منطقه نیشابور ایران است. کشوری که در گذشته با نام پارس شناخته می‌شد. به همین دلیل اغلب اوقات افراد به رنگ این سنگ زیبا، آبی ایرانی نیز می‌گویند. فیروزه اغلب به شکل دامله یا گنبدی تراش داده می‌شود، اما ممکن است برش به صورت مهره یا تکه‌های صاف نیز باشد.

برای تشخیص فیروزه اصل باید بدانید که این سنگ نسبتاً نرم است و برای حکاکی و برش ایده‌آل می‌باشد. هنرمندان در اروپا، آسیا، خاورمیانه و آمریکا فیروزه را به عنوان واسطه‌ای برای خلق جواهرات و اشیاء هنری تراش خورده انتخاب می‌کنند.

بافت فیروزه به خاطر ساختار و ترکیب آن است. این سنگ مجموعه‌ای از بلورهای میکروسکوپی است که در کنار هم یک توده جامد را تشکیل می‌دهند. اگر کریستال‌ها با فاصله کم به یکدیگر چسبیده باشند، سنگ حاصل شده از تخلخل کمتری برخوردار است و بافت ظریف‌تری دارد.

این نوع فیروزه در هنگام پرداخت و جلا، جذابیت خاصی پیدا می‌کند و بنابراین قیمت بالاتری دارد. تخلخل و بافت فقط روی ظاهر این سنگ تأثیر نمی‌گذارد، بلکه بر دوام آن نیز مؤثر است. سنگ‌هایی با تخلخل بیشتر و بافت درشت‌تر معمولاً ترمیم می‌شوند تا صاف‌تر و براق‌تر گردند و بتوان آن‌ها را راحت‌تر به فروش رساند. در تشخیص فیروزه اصل توجه به این نکات ضروری است.

بیشتر بخوانید: سنگ ماه تولد آذر

رنگ‌های فیروزه

مواد معدنی آبی رنگ، کمیاب هستند و به همین دلیل فیروزه توجه بازار سنگ‌های قیمتی را به خود جلب کرده است. مطلوب‌ترین رنگ فیروزه، آبی آسمانی است و همان‌طور که گفتیم این رنگ فیروزه در ایران یافت می‌شود.

بعد از رنگ آبی، سنگ‌های سبز مایل به آبی طرفدار بیشتری دارند. این تغییر رنگ به خاطر وجود مقدار اندکی آهن است که جایگزین آلومینیوم در ساختار فیروزه شده است. یکی از راه‌های تشخیص فیروزه اصل این است که هر چه میزان آهن بیشتر شود، رنگ فیروزه مایل به سبز می‌گردد.

این سنگ زینتی معمولاً در لیمونیت یا ماسه سنگ غنی از آهن تشکیل می‌شود. لیمونیت نشانه‌های قهوه‌ای تیره را در فیروزه ایجاد می‌کند، در حالی که ماسه سنگ موجب ایجاد نشانه‌های برنزی در آن می‌گردد.

این نشانه‌ها بقایای سنگ میزبان فیروزه هستند و می‌توانند شبیه لکه یا رگه باشند که به آن‌ها ماتریس می‌گویند. وجود ماتریس می‌تواند ارزش این سنگ زیبا را کاهش دهد، اما این بدان معنا نیست که فیروزه با ماتریس بی‌ارزش یا غیرقابل فروش می‌شود.

برخی از خریداران در صورت وجود جذابیت و تعادل در ماتریس، این گونه از فیروزه را به نمونه‌های ساده ترجیح می‌دهند. فیروزه تار عنکبوتی یکی از فیروزه‌های ماتریسی که دارای رگه‌های نازک و ظریف در سراسر این سنگ قیمتی است.

این الگوها سبب شده تا تضاد خارق‌العاده‌ای از رنگ‌های تیره با رنگ آبی روشن در این گوهر ارزشمند ایجاد شود. در بازار سنگ‌های قیمتی، فیروزه با کیفیت بالا، سنگ‌های فاقد ماتریس هستند که بالاترین ارزش را دارند. گوهرهای دارای ماتریس تار عنکبوتی جذاب نیز از نظر ارزش در رتبه دوم قرار می‌گیرند.

بعضی از منابع استخراج فیروزه، دارای سنگی با رنگ و ظاهر مشخص هستند. به عنوان مثال معدن زیبای خفته با فیروزه آبی روشن و بدون ماتریس شناخته می‌شود. بسیاری از فیروزه‌های معدن Kingman آبی روشن با شبکه عنکبوتی ماتریس سیاه رنگ هستند.

معدن Morenci دارای مقادیر زیادی فیروزه آبی تیره همراه با پیریت در ماتریس است. بیشتر فیروزه Bisbee رنگ آبی روشن با ماتریس قهوه‌ای شکلاتی دارد. تمام این نشانه‌ها می‌تواند در تشخیص فیروزه اصل کاربرد داشته باشد.

بیشتر بخوانید: گران ترین انگشتر فیروزه

شناخت خصوصیات فیزیکی فیروزه برای تشخیص فیروزه اصل

آگاهی از خصوصیات فیزیکی نقش مهمی در تشخیص فیروزه اصل دارد. همچنین اطلاعات ارزشمندی برای نگهداری و مراقبت از جواهرات فیروزه‌ای در اختیار افراد قرار می‌دهد. این خواص مهم در جدول زیر خلاصه شده است.

شکل کلی	حجیم، گره دار
رنگ	آبی روشن، آبی آسمانی، سبز کم رنگ، فیروزه‌ای آبی، سیب سبز، سبز خاکستری
رنگ پودری	سفید مایل به آبی، سفید مایل به سبز
درخشندگی	رزینی، مومی، کدر، خاکی
ورقه ورقه شدگی	عالی در {001} و خوب در {010}
دیفانیتی	شفاف، ثاقب، مات
سختی	بین ۵ تا ۶ در مقیاس Mohs
سیستم کریستالی	تری کلینیک
شکنندگی	ترد و شکننده
چگالی	۲٫۶ تا ۲٫۸ گرم بر سانتی‌متر مکعب
انکسار	نامنظم، ناهموار
قابلیت ذوب	قابل ذوب شدن در حرارت
قابلیت حل شوندگی	قابل حل در اسید کلریدریک

لازم به ذکر است که تغییرات آب و هوایی می‌تواند خصوصیات فیزیکی نگین فیروزه را در انگشتر فیروزه به میزان قابل توجهی تغییر دهد. فیروزه‌ای که در معرض هوا قرار گرفته، شاید دارای رنگ مطلوبی باشد، اما از سختی و دوام آن کاسته شده است.

به همین دلیل این فیروزه را نمی‌توان به صورت گنبدی یا مهره برش داد. در تشخیص فیروزه اصل لازم است بدانید که فیروزه‌های کهنه اغلب خرد می‌شوند و از آن‌ها برای ساخت فیروزه کامپوزیت استفاده می‌گردد.

منابع فیروزه اصل در جهان

فیروزه میلیون‌ها سال پیش در مناطق خشک جهان که مس، فسفات آلومینیوم و سایر مواد معدنی خاص در در کنار هم جمع شده بودند شکل گرفت. منابع فیروزه کمیاب است. فقط پنج منطقه روی زمین وجود دارد که مقدار قابل توجهی فیروزه تولید می‌کنند. بیشتر معادن فیروزه تخلیه شده‌اند یا دیگر به اندازه کافی فیروزه ندارند.

بیشتر بخوانید: انواع فیروزه

ذخایر باقی مانده این سنگ قیمتی به دلیل دور بودن معادن، دشواری در استخراج مواد از زمین و قوانین دولت‌های محلی، به صورت فصلی و در مقیاس کوچک استخراج می‌شوند. فیروزه با عیار بالا به وسیله ماشین آلات محدود و بدون استفاده از ابزار مکانیکی استخراج می‌گردد تا یکپارچگی سنگ حفظ شود.

به همین دلیل تقاضا برای این سنگ ارزشمند روز به روز در حال افزایش است و راه‌های تشخیص فیروزه اصل یکی از مهارت‌هایی است که علاقه‌مندان به این سنگ باید فرا بگیرند و یکی از این مهارت‌ها شناخت منابع فیروزه است، زیرا فیروزه استخراج شده از منابع مختلف، ویژگی‌ها و خصوصیات منحصربه‌فردی دارد. در ادامه با اصلی‌ترین منابع این سنگ گرانبها در جهان آشنا خواهید شد.

• ایران

قدمت فیروزه ایرانی به بیش از ۴۰۰۰ سال پیش باز می‌گردد و بیش از ۲۰۰۰ سال است که به عنوان جواهر مشرق شناخته می‌شود. فیروزه ایران یکی از با کیفیت‌ترین فیروزه‌های جهان است و جزو پرطرفدارترین سنگ‌های قیمتی در تاریخ مدرن به حساب می‌آید.

بیشتر بخوانید: تاریخچه فیروزه

فیروزه ایرانی در شمال شرقی کشور در شهر نیشابور واقع در حدود ۱۵۰ کیلومتری غرب شهر مشهد در استان خراسان رضوی یافت می‌شود. این منطقه زمانی جزو مناطق مهم در جاده ابریشم بوده که فلات ایران و چین را به هم پیوند می‌داده است.

معادن فیروزه نیشابور در نزدیکی مسیرهای قدیمی کاروان‌ها واقع شده بودند و این کاروان‌ها این سنگ گرانبها را به آسیا، اروپا و آمریکا می‌رساندند. یافته‌های باستان شناسی نشان می‌دهد که ساکنان اولیه امپراتوری پارس دانش دقیقی داشتند و از فیروزه برای تزئین خود و همچنین برای اهداف معنوی و متافیزیکی استفاده می‌کردند.

ایرانیان آن را به عنوان محافظ در برابر مرگ غیر طبیعی، دور گردن یا مچ دست خود می‌بستند و بر این باور بودند که با دیدن این سنگ قیمتی قدرت بینایی آنها تقویت می‌شود و با قرار دادن آن بر روی چشم، بیماری‌های بینایی درمان می‌گردد.

ایرانیان باستان اعتقاد داشتند که فیروزه با رنگ پریدگی در هنگام بیماری و از دست دادن رنگ در هنگام مرگ، سلامت صاحب خود را نشان می‌دهد. پارسیان بر این باور بودند که انعکاس ماه نو روی فیروزه خوش شانسی می‌آورد و آن‌ها را از شر محافظت می‌کند.

بیشتر بخوانید: انواع فیروزه عجم نیشابور

• مصر

دانشمندان معتقدند که فیروزه برای اولین بار، بیش از ۷۵۰۰ سال قبل در شبه جزیره سینا مصر کشف شده است. فراعنه مصر از این سنگ به عنوان سنگی مقدس و دارای قدرت‌های خارق العاده استفاده می‌کردند.

در بسیاری از مقبره‌های فراعنه مصر باستان، فیروزه یافت می‌شود، زیرا آن‌ها امیدوار بودند که بتوانند این سنگ ارزشمند را به همراه خود به زندگی پس از مرگ ببرند. شش معدن در شبه جزیره سینا وجود دارد که مساحت آن‌ها حدود ۶۵۰ کیلومتر مربع است و همگی در ساحل جنوب غربی شبه جزیره واقع شده‌اند.

معروف‌ترین این معادن، سرابیت الخادم و وادی مغاره است که جزو قدیمی‌ترین معادن فیروزه روی زمین هستند. امروزه استخراج فیروزه در مصر بسیار کم است، زیرا اکثر فیروزه‌های یافت شده بسیار نرم می‌باشند.

خوب است که در تشخیص فیروزه اصل مصری این نکته را مد نظر قرار دهید. اخیراً مصری‌ها بر روی فیروزه خود عملیات تثبیت انجام می‌دهند و موفقیت چشمگیری در این زمینه به دست آورده‌اند.

• تبت

تبتی‌ها بیش از هر سنگ قیمتی دیگری از فیروزه استفاده می‌کنند. آن‌ها اعتقاد دارند که فیروزه دارای قدرت‌های ماورایی است و خوشبختی را برای دارنده خود به ارمغان می‌آورد. همچنین در تبت این باور عمومی وجود دارد که فیروزه یک سنگ قیمتی بسیار معنوی است، به همین خاطر اکثر افراد همیشه آن را به همراه دارند.

بیشتر خانه‌های تبت دارای یک بخش فیروزه‌ای است که در یک نقطه خاص آن قرار دارد، زیرا آن‌ها بر این باورند که این سنگ گرانبها موجب می‌شود که ارواح شیطانی نتوانند به داخل خانه نفوذ کنند. ساکنان تبت از فیروزه در ساخت انگشتر، دستبند، گردنبند و …استفاده می‌کنند و آن را به عنوان یک قطعه تزیینی روی کلاه و سایر لباس‌های خود قرار می‌دهند.

تبت یکی از منابع فیروزه است که معمولاً از نوع تار عنکبوتی است و به رنگ سبز می‌باشد. از این ویژگی می‌توان برای تشخیص فیروزه اصل تبتی استفاده کرد. تبتی‌ها فیروزه خود را در شش درجه دسته‌بندی می‌کنند که با ارزش‌ترین آن‌ها قیمتی بالاتر از طلا دارد.

• آمریکا

فیروزه در آمریکای شمالی حدود سال ۲۰۰ پیش از میلاد، توسط سرخپوستان بومی این کشور واقع در منطقه جنوب غربی آن کشف شد. سرخپوستان فیروزه را می‌پرستیدند، زیرا معتقد بودند که قدرت زیادی دارد و توسط پدران آفرینش به زمین فرستاده می‌شود.

آن‌ها از این سنگ در بیشتر مراسم‌ها و دعاهایشان استفاده می‌کردند. مردم بومی باور داشتند که فیروزه سنگی مقدس است و به آن‌ها قدرت‌های معنوی و متافیزیکی می‌دهد.

بیشتر بخوانید: خواص فیروزه

در حال حاضر آریزونا مهم‌ترین تولید کننده فیروزه در ایالات متحده است. با این حال، معدن کینگمن تنها معدن تولید کننده این سنگ گرانبها در این منطقه می‌باشد و نمی‌تواند تمام فیروزه مورد نیاز را تأمین کند. آریزونا همچنین جایی است که معدن زیبای خفته در آن واقع شده که در سال 2012 تعطیل گردید.

از منابع دیگر فیروزه در آمریکا نوادا است. این شهر در گذشته یکی از تولید کنندگان برجسته این سنگ قیمتی بوده که متأسفانه در حال حاضر تقریباً همه معادن آن بسته شده است. فیروزه‌های تولید شده در نوادا سخت و متراکم هستند و به هیچ گونه ترمیم و تثبیتی نیاز ندارند. این خصوصیات می‌تواند در تشخیص فیروزه اصل آمریکایی راهنما باشد.

• چین

قدمت استخراج فیروزه چینی به ۱۷۰۰ سال قبل از میلاد برمی‌گردد. اگرچه تعداد زیادی معدن فیروزه در چین وجود داشته، اما شواهد نشان می‌دهد که این کشور منبع اصلی فیروزه نبوده است و در کتاب‌های تاریخی ردپای کمی از فیروزه بومی چین به چشم می‌خورد.

معادن فیروزه چینی معمولاً در استان مشعان و هوبئی واقع شده‌اند. فیروزه منطقه هوبئی به رنگ‌های آبی و سبز است و فیروزه آبی درخشان که مدت‌هاست مورد توجه بسیاری از علاقه‌مندان این سنگ گرانبها می‌باشد از این منطقه به دست می‌آید.

فیروزه چینی معمولاً با یک اپوکسی شفاف برای سخت شدن و آب‌بندی آن تثبیت می‌گردد. اما این اقدامات موجب شده تا فیروزه چینی از کیفیت پایینی برخوردار باشد.

بیشتر بخوانید: تمیز کردن فیروزه

البته یک نوع فیروزه زیبا و ارزشمند در چین وجود دارد که شامل طیف وسیعی از رنگ‌ها و ماتریس‌های زیبا است. تعداد معدودی از معادن چینی، فیروزه تار عنکبوتی بسیار مرغوبی تولید می‌کنند که بسیار قیمتی می‌باشند. یافتن فیروزه چینی درجه یک برای خریداری که اطلاعات کافی در زمینه تشخیص فیروزه اصل چینی ندارد، دشوار است. شما باید در این زمینه آموزش کافی ببینید و یک فروشنده معتبر در چین پیدا کنید.

سنگ‌های مشابه فیروزه برای تشخیص فیروزه اصل

شاید در بازار جواهرات چشمتان به سنگ‌هایی به رنگ آبی آسمانی با پوششی نیمه براق خورده باشد و فکر می‌کنید که همه آن‌ها فیروزه هستند، اما این‌گونه نیست، زیرا برخی از آن‌ها به احتمال زیاد یکی از دو ماده معدنی هولایت یا مگنزیت می‌باشند که به طرز ماهرانه‌ای به رنگ‌هایی شبیه فیروزه در آمده اند.

حتی در نگاه اول تشخیص فیروزه اصل برای افراد متخصص بسیار سخت می‌شود و آن‌ها را فریب می‌دهد. زیرا در این سنگ‌ها رگه‌های خاکستری و سیاه کاملاً شبیه فیروزه وجود دارد. بنابراین هنگامی که با چنین سنگ‌هایی روبه‌رو می‌شوید، بیشتر تأمل کنید و تلاش نمایید تا با استفاده از روش‌های تشخیص فیروزه اصل، طبیعی بودن آن‌ها را اثبات کنید. در ادامه به معرفی این دو ماده معدنی می‌پردازیم.

هولایت (هولیت)

هولایت یک ماده معدنی است که از هیدروکسید بورو سیلیکات کلسیم تشکیل شده است. این سنگ در برخی از رسوبات تبخیر یافت می‌شود و معمولاً در لایه‌های گچ به صورت گره‌هایی با شکل نامنظم شبیه گل کلم ایجاد می‌گردد.

این گره‌ها اغلب به رنگ سفید با رگه‌های خاکستری و سیاه هستند و شکل ظاهری آن‌ها کاملا شبیه فیروزه است، اما به جای رنگ آبی، زمینه‌ای سفید دارند. برای تشخیص فیروزه اصل دانستن این نکته ضروری است که هولایت یک ماده معدنی بسیار متخلخل است که این تخلخل باعث می‌گردد رنگ‌ها در آن به راحتی نفوذ کنند و به رنگ دلخواه در بیایند.

مگنزیت

مگنزیت همان کربنات منیزیم با ترکیب شیمیایی MgCO3 است که از تغییر شیمیایی سنگ‌های غنی از منیزیم یا سنگهای کربناته تشکیل می‌شود. برخی از گونه‌های آن کریستالی و شفاف هستند و برخی دیگر کریستو کریستالی می‌باشند و ظاهری شیری رنگ دارند.

از نمونه‌های شیری برای ساخت گوهر و مهره و … استفاده می‌شود. منیزیت شیری مانند هولایت متخلخل است و به راحتی رنگ را به خود جذب می‌کند. بنابراین بسیاری اوقات به رنگ‌های مختلف رنگ آمیزی می‌گردد و بدین‌ترتیب توجه افراد را به سمت خود جلب می‌نماید.

مگنزیت یک گزینه عالی برای ساخت فیروزه تقلبی است. تنها راه تشخیص فیروزه اصل از مگنزیت این است که از یک متخصص کمک بگیرید یا خودتان یکسری روش‌ها را بیاموزید.

راه‌های تشخیص فیروزه اصل از تقلبی

با توجه به اینکه فیروزه سنگی گرانبها است و به میزان کمی استخراج می‌شود، نمونه‌های تقلبی زیادی از آن در بازار وجود دارد. به همین دلیل هنگام خرید این سنگ ارزشمند، تشخیص فیروزه اصل از تقلبی می‌تواند اهمیت زیادی داشته باشد و مانع از هدر رفتن منابع مالی افراد گردد.

فیروزه یک سنگ قیمتی کمیاب است، اما در اینترنت با بسیاری از فیروزه‌های جعلی روبه‌رو خواهید شد. باید بدانید که تشخیص فیروزه طبیعی از روی عکس، حتی برای مجموعه‌داران با تجربه بسیار دشوار است.

بنابراین هیچ‌گاه به تمام سایت‌های فروش اینترنتی فیروزه اعتماد نکنید، مگر اینکه مانند گنجینه جواهرات نفیس تراث از اعتبار والایی برخوردار باشد و متخصصان و مشاوران جواهرات در لحظه آماده پاسخگویی به شما باشند.

در ادامه چند روش ساده تشخیص فیروزه اصل را برای شما بیان خواهیم نمود. اما قبل از آن بهتر است بدانید که فیروزه طبیعی ممکن است در اشکال زیر به فروش برسد:

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید انگشتر فیروزه

• تازه استخراج شده: این قطعات معمولاً برای ساخت جواهرات استفاده نمی‌شوند، زیرا بسیار شکننده هستند.

• تثبیت شده: این قطعات فیروزه اصل هستند که برای کارایی بهتر بر روی آن‌ها یکسری اقدامات تثبیت کننده صورت گرفته است. آن‌ها ممکن است در موم یا اپوکسی خیسانده شوند تا مقاومتشان افزایش یابد و به این راحتی نشکنند.

• رنگ شده و ترمیم شده: برخی از فیروزه‌ها رنگ می‌شوند تا جلوه زیباتری پیدا کنند. تعدادی از فروشندگان جواهرات ممکن است حقیقت را به مشتری خود نگویند و این نوع فیروزه را به عنوان یک فیروزه اصیل و با کیفیت معرفی نمایند. بنابراین مواظب باشید در تشخیص فیروزه اصل سرتان کلاه نرود.

آزمایش‌های ساده برای تشخیص فیروزه اصل

برخی از فیروزه‌های جعلی را می‌توان به راحتی از طریق مشاهده یا اندازه‌گیری وزن تشخیص داد. همچنین برخی از فیروزه‌های تقلبی از پلاستیک، اپوکسی یا رزین ساخته می‌شوند. روش تشخیص فیروزه اصل در چنین مواردی داغ کردن یک سنجاق و قرار دادن آن بر روی سطح سنگ مورد نظر است. اگر بوی پلاستیک به مشامتان خود، نشانه‌ای از جعلی بودن فیروزه معرفی شده می‌باشد.

آزمایش دیگر برای تشخیص فیروزه اصل، قرار دادن قطعه در یک حلال قوی مثل استون به مدت ۱۲ ساعت می‌باشد. اگر پس از گذشت این زمان، مشاهده کردید که حلال به رنگ آبی درآمده، نشان دهنده تقلبی بودن سنگ مورد نظر است.

یک آزمایش خوب دیگر بررسی خطوط روی سنگ می‌باشد.در فیروزه، هولایت و مگنزیت این خطوط تا عمق سنگ ادامه می‌یابد، اما در صورتی که رگه‌ها و خطوط بر روی سنگ نقاشی شده باشند ممکن است با کشیدن ناخن بر روی آن‌ها از بین بروند.

اگر سنگ مورد نظر را شکستید و دیدید که وسط آن سفید رنگ است، به احتمال زیاد این سنگ هولایت یا مگنزیت بوده که رنگ شده است، زیرا فیروزه به رنگ آبی یا آبی متمایل به سبز می‌باشد و درون سنگ سفید نیست. همچنین در صورتی که احساس کردید که رنگ آبی به صورت ثابت و یکنواخت در کل سنگ پخش شده، به احتمال زیاد با یک فیروزه تقلبی روبه‌رو هستید، اگرچه ممکن است تعدادی از آن‌ها اصل باشند.

آزمایش‌های تخصصی برای تشخیص فیروزه اصل

یکی از مؤثرترین آزمایشاتی که می‌توان برای تشخیص فیروزه اصل بر روی نمونه‌های انجام داد، بررسی سختی آنهاست. البته این آزمایش موجب ایجاد خراش بر روی سنگ نمونه می‌شود. همانگونه که اشاره کردیم، متداول‌ترین جایگزین‌های فیروزه اصل، هولایت و مگنزیت هستند.

در مقیاس سختی Mohs، سختی هولایت برابر با ۳.۵ و سختی مگنزیت بین ۳.۵ تا ۴.۵ است، در صورتی که میزان سختی فیروزه ۶.۵ می‌باشد. این بدان معنی است که ما می‌توانیم از مواد معدنی با سختی‌های متفاوت برای تشخیص فیروزه اصل استفاده کنیم.

به این صورت که چند ماده معدنی که دارای درجه سختی کمتر یا بیشتر از فیروزه هستند را انتخاب نموده و با کشیدن آن‌ها بر روی سنگ مورد نظر سختی آن را محک می‌زنیم. ماده معدنی که دارای درجه سختی کمتر از فیروزه است، نباید بر روی آن ایجاد خراش کند.

اگر چنین شد به احتمال زیاد با یکی از سنگ‌های هولایت یا مگنزیت روبه‌رو هستیم. همچنین از طریق آزمایش‌های تخصصی می‌توانید میزان سختی فیروزه مورد نظر را اندازه گیری نموده و از اصل بودن آن اطمینان حاصل نمایید.

با تمام این اقدامات، تشخیص فیروزه اصل نیاز به تخصص، تجربه و تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته دارد. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم از افراد ماهر و باتجربه در این زمینه کمک بگیرید یا نمونه خود را برای آزمایش به یک آزمایشگاه مجهز ببرید.

فیروزه یکی از سنگ‌های قیمتی و زیباست که طرفداران زیادی در سراسر دنیا دارد. مهم‌تر از آن، ایران یکی از اصلی‌ترین منابع فیروزه را دارد که از نظر کیفیت و رنگ جزو بهترین‌ها است.

به دلیل محدودیت منابع فیروزه در جهان و تقاضای زیادی که برای آن وجود دارد، نمونه‌های تقلبی این سنگ گرانبها به جای نمونه اصلی به فروش می‌رسد. در چنین شرایطی تشخیص فیروزه اصل اهمیت زیادی دارد. اگر علاقه‌مندان به این گوهر چشم‌نواز بتوانند روش‌های تشخیص فیروزه اصل از نوع تقلبی آن را یاد بگیرند، می‌توانند با خیال راحت جواهرات مورد نظر خود را خریداری نمایند. البته کمک گرفتن از افراد متخصص و باتجربه می‌تواند در این فرایند کمک کننده باشد.