راهنمای خرید انگشتر عقیق یمنی: چگونه عقیق یمنی را تشخیص دهیم!؟

انگشتر عقیق یمنی یکی از آثار اصیل و پر فروش در بازار جواهرات ایران و سایر کشورهای مسلمان نشین است که به دلیل تأکیدات ائمه اسلام بر نگین خاص آن، برترین جایگاه بازار جواهرات را قبضه کرده است. اما مشکلی که در خرید این جواهر اصیل بیش از سایر جواهرات خودنمایی می‌کند، عدم اطلاع از اصالت یمنی آن است. اگر شما هم تا کنون با این مشکل مواجه بودید و نمی‌توانستید اصالت انگشتر عقیق یمنی که قصد خرید آن را دارید مشخص کنید، در ادامه با ما همراه باشید تا ضمن آشنایی با شیوه‌های تشخیص نسبی اصالت عقیق یمن، انواع رکاب، انواع تراش، انواع عقیق یمنی و در کل راهنمای خرید انگشتر عقیق یمنی را در اختیار شما قرار دهیم تا با دانش بیشتر انگشتر عقیق یمنی خود را انتخاب نمایید.

راهنمای خرید انگشتر عقیق یمنی

عقیق یمنی از جمله نام‌هایی است که از دیرباز در کتب باستانی کشورهای عرب زبان بیان شده و شهرت والای آن در ارتباط مستقیم با میزان زیبایی، کیفیت و خواص بی‌نظیر آن است.

مهم‌ترین مسئله در شناخت این جواهر گرانقدر، تشخیص اصالت یمنی بودن نگین و شناسایی آن از سایر عقیق‌ها است که اطلاع آن کار دشوار و پیچیده‌ای است. به همین دلیل لازم است راهنمایی جهت روش‌های تشخیص اصالت یمنی در اختیار شما قرار گیرد تا با مطالعه آن، بدانید چه فاکتورهایی را در خرید انگشتر عقیق یمنی باید مد نظر قرار دهید.

عقیق یمنی

عقیق یمنی یکی از انواع عقیق است که نام عقیق آن برگرفته از اصطلاح «عقّ النخیل» (پرورش میوه درخت خرما) است، چرا که رنگ آن به رنگ میوه نخل شباهت زیادی دارد و در کشورهای مسلمان‌نشین، مورد علاقه بسیاری از علاقه‌مندان به حوزه سنگ‌های جواهراتی است.

شهرت این عقیق به قدری است که با ورود اولیه به کشورهایی چون: ایران و روم، به سرعت راه اروپا را در پیش گرفت، تا جایی که در میان نوشته‌های ارسطو آمده است:

«عقیق یمن مرغوب‌ترین عقیق‌ها است.»

این شهرت آنچنان فراگیر شد که وهب بن منبه در کتاب «تاج‌های پادشاهان هیمیار» عمل شداد بن عمر را آشکار کرد و بیان نمود:

«شداد بن عمر از قوم عاد، قصری از سنگ‌های عقیق سیاه برای خود ساخت.»

اما شهرت این سنگ در همین حد باقی نماند و حتی در میان هدایای ارسالی پادشاهان به یکدیگر نیز ردپایی از خود برجای گذاشت؛ چنان که با استناد به کتب تاریخی آمده است: مظفر صالحی با به دست گرفتن حکومت، برای تثبیت شهرت خود، هدایایی مثل: 70 شمشیر با دسته عقیق یمنی، 12 چاقو با تیغه‌های عقیق یمنی و پنج لباس مزین به عقیق یمنی و… را به متحدان خود اهدا نمود.

در آن ایام، هنر استفاده از عقیق در اموری چون: تزیینات اشیاء و لباس‌ها نیز پیش‌روی کرد و تا حدی رسید که مردم از رنگ‌های مختلف این جواهر برای ساخت صندوقچه، دسته شمشیر، بشقاب و… استفاده می‌کردند. چنان که حمدانی در تأیید این مطلب در کتاب خود با نام «شرح شبه الجزیزه عربستان» به عقیق‌های رنگارنگ با رنگ‌های طلایی، اناری، قرمز، زردآلو، خرمای رتب و خرمای تمار اشاره می‌کند که همگی در یمن یافت می‌شدند و در تزئینات مختلف مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

اما نکته جالب توجه درباره عقیق یمنی آن است که در عصر امروز، معادن بسیاری از آن در استان‌های ذمّار، صنعاء در منطقه خولان، إب، تعز و شبوة قرار دارد که از میان آنها، مهم‌ترین معادن عقیق یمن مربوط به کوه الحان در حمیر و بنی خالد، کوه ضوران، المنار و کوه الشرق در کوه‌های آنس استان ذمّار است.

این تاریخچه پربار نشان می‌دهد که سنگ‌های عقیق یمنی و باباقوری در بسیاری از نقاط یمن قابل استخراج بوده‌اند، چنان که در تأیید این مطلب، ابومحمد الحسن الحمدانی آورده است:

«یمن دارای سنگ‌های باباقوری بسیار ارزشمندی است که در آن لایه‌های قرمز روی لایه‌های سفید و سیاه سوار شده و معادن آن کوه‌های آنس است.»

انواع عقیق یمنی

عقیق‌ یمنی از جمله سنگ‌های نیمه قیمتی با تنوع رنگی بالا است که از نظر طرح و رنگ، حوزه‌ی نسبتاً وسیعی از طرح‌ها و رنگ‌ها را در بر می‌گیرد. در ذیل به بررسی انواع عقیق یمنی از منظر طرح و رنگ خواهیم پرداخت تا به شناخت بیشتری از آنها دست یابید.

از نظر طرح

عقیق یمن از نظر طرح، شامل بسیاری از طرح‌ها چون: باباقوری، سلیمانی، انواع شجر – شامل: دندریتی، خزه‌ای و پر مانند – است که در این بخش از مقاله راهنمای خرید انگشتر عقیق یمنی به بررسی اجمالی چندی از آنها خواهیم پرداخت.

• عقیق باباقوری

اصطلاح باباگوریا توسط مردم محلی در هند مرکزی استفاده می‌شد که در نزدیکی معادنی از محل تهیه این گوهره‌ها زندگی می‌کردند. گوریا به معنی «مهره زبان» است و بابا به معنای «انسان مقدس». بنابراین مردم محلی این گوهره‌ها را مردهای مقدس می‌خواندند و معادن باستان عقیق خود را در راتانپور و گجرات بابا قوری ‌نامیدند.

باباگوریا به سادگی انعکاس‌دهنده زمینه فرهنگی مشترک باستانی است و از لایه‌های متحدالمرکز (لایه‌هایی رنگی، حول یک نقطه تیره در مرکز نگین) روی یکدیگر تشکیل شده که اگر به درستی برش خورده شود، جلوه‌ی زیبایی مانند عنبیه را از خود به نمایش می‌گذارد.

• عقیق سلیمانی

سلیمانی عقیق یا عقیق سلیمانی، گوهر‌ه‌ای بسیار مورد احترام در خاور نزدیک و آسیای میانه است که قرن‌ها رمز و راز را با خود همراه کرده است. در بعضی افسانه‌ها آمده است: این نام از مکانی مخفی برگرفته شده که در اصل منشأ استخراج این نوع عقیق بوده و فقط سلیمان نبی از جایگاه آن اطلاع داشته است.

در این میان، برخی دیگر معتقدند که این گوهره‌ها در روزگاری عقیق‌های ساده و بدون الگو بودند که پس از حضور در محضر سلیمان نبی و حکمت افسانه‌ای وی، به این سبک و سیاق درآمده‌اند و به همین علت، دانش و قدرت و توانایی کنترل اجنه را به دارنده و صاحب خود منتقل می‌کنند.

این نگین‌ها (عقیق سلیمانی) در بخش جنوب شرقی آسیا و در میان مردمان تبت و نپال، با نام «دانه‌های پزشکی بودا» خوانده می‌شدند و به عنوان میراثی گرانبها ارزش والایی داشتند؛ چرا که اعتقاد بر این بود که گوهره عقیق سلیمانی می‌تواند در حفظ سلامتی، بهبود بیماری و حتی در بعضی موارد استثنایی در اعمال قدرت بر مرگ دخیل باشد.

این سنگ که بعضاً با نام عقیق زبرا هم خوانده می‌شود، دارای نوارهای رنگی آبی، خاکستری یا قرمز، قهوه‌ای و حتی نوارهای رنگی سیاه و سفید است.

 عقیق شجر

عقیق شجر از جمله سنگ‌های دندریتیک هند است که به سنگ شجر شهرت دارد و همانند منظره‌ای طبیعی، هر سنگ تصویری کوچک را نشان می‌دهد و به نظر می رسد درست از طبیعت برگرفته شده باشد. این سنگ بیشتر در رودخانه کن در منطقه باندا در هند یافت می‌شود و گمان می‌رود حدود 400 سال پیش کشف شده باشد.

نام این سنگ Shazar یا Shajar از واژه عربی «شجر» به معنی درخت آمده است. برخی از سنگ شجر به عنوان سنگ شادی یاد می کنند و معتقدند که این سنگ در تمام زمینه های زندگی فراوانی و غنای زیادی به همراه دارد.

افسانه‌ای محلی می‌گوید هر جسمی که مدت زیادی جلوی سنگ بماند، در داخل آن حک می شود. با این حال از نظر علمی، عقیق شجر گونه‌ای از انواع عقیق است که به دلیل حضور اکسید آهن و منگنز در بافت سنگ، تصاویری به رنگ‌های قهوه‌ای یا سیاه در طرح‌های گیاه، درخت، حیوان و… در آن به چشم می‌خورد و همانند تابلویی هنرمندانه در پس زمینه‌ای روشن، گاه سفید و گاه کبود نمایان می‌گردد.

از نظر رنگ

عقیق یمن با تنوع رنگی مختلفی نیز در طبیعت وجود دارد و بهترین رنگ‌های آن در بازار جواهرات، با رنگ‌های گوناگونی چون: یخی، کبدی، سرخ (کارنالین)، طلایی، عسلی، زرد، سیاه، سوسنی، سبز و کبود به چشم می‌خورد. جالب اینجا است هر یک از این رنگ‌ها، خود دایره وسیعی از طیف‌های رنگی وابسته را شامل می‌شوند و در دیدگاه انسان‌ها، خواص و ویژگی‌های منحصر به فردی دارند که در مقاله خواص عقیق می‌توانید به صورت کامل آنها را بررسی کنید.

روش‌های شناسایی انگشتر عقیق یمنی

حتماً تا به حال در پی این سؤال بودید که چطور می‌توان عقیق یمنی را شناخت؟! در پاسخ به این سؤال باید گفت تا کنون هیچ مقاله علمی که مختص عقیق یمنی و روش‌های شناسایی آن باشد، منتشر نشده که بتوان با معیارهای آن پاسخی برای این سؤال بیان کرد.

بهترین روش شناسایی منشأ عقیق یمن اصل از سایر نمونه‌های عقیق، وابسته به صداقت فروشنده است و اینکه خود فروشنده به فرآیند ارسال عقیق از کشور یمن نظارت کافی و وافی داشته باشد. بنابراین بهتر است برای خرید عقیق یمنی اصل، به گالری جواهرات معتبر مراجعه نمایید، زیرا میزان اطمینان به فرد و همچنین صداقت فروشنده، کمک شایانی به شما در خرید عقیق یمنی می‌کند.

البته در این میان، با توجه و تکیه به نکات ذیل می‌توان تا 90 درصد به تشخیص عقیق یمنی پرداخت:

• بررسی نوع و صورت ناخالصی‌های اکسید آهن با گذاشتن نگین زیر ذره‌بین یا میکروسکوپ
• بررسی میزان توزیع رنگ در سطح نگین با گذاشتن آن در مقابل منبع نوری مستقیم
• مشاهده طرح رگه‌ها و ناخالصی‌های عقیق در زیر میکروسکوپ
• مقایسه رنگ‌های عقیق با رنگ‌های معروف یمنی
• و …

برای شناسایی عقیق یمنی اصل از نمونه‌های بهسازی شده آن نیز روش‌هایی وجود دارد که فقط با بررسی‌های نگین عقیق زیر میکروسکوپ توسط فردی خبره امکان‌پذیر است. از جمله روش‌هایی که می‌توان به وسیله آن عقیق یمنی را از نمونه بهسازی شده آن تشخیص داد و می‌توان در راهنمای خرید انگشتر عقیق یمنی به آن اشاره نمود، موارد ذیل است:

• بررسی شکل ناخالصی‌های اکسید آهن: در این بررسی، لازم است عقیق قرمز زیر میکروسکوپ قرار گیرد. در صورتی که طرح‌های ابری شکل در مرز باندها دیده شود، می‌توان چنین نتیجه گرفت که عقیق قرمز با روش حرارتی بهسازی شده است.
• بررسی تجمع نقاط رنگی در لبه‌های نگین: در این روش، لازم است عقیق در بررسی میکروسکوپی و در برابر منبع نوری کاملاً مستقیم قرار گیرد. چنانچه در لبه‌های نگین اشباع رنگی بیشتری به چشم بخورد، می‌توان چنین استنتاج کرد که عقیق بهسازی شده است.
• مشاهده هسته‌ای سفید نگین عقیق: در این روش، اگر طی مرحله صیقل یا حکاکی مجدد در مرکز عقیق، لکه سفیدی مشاهده شود، می‌توان چنین نتیجه گرفت که در عملیات بهسازی رنگ مورد نظر به این بخش نرسیده و در نتیجه رنگ عقیق بهسازی شده است.

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید انگشتر عقیق

انواع تراش مناسب انگشتر عقیق یمنی

در این بخش از مقاله راهنمای خرید انگشتر عقیق یمنی باید گفت، گوهرتراشان برای جلوه کردن و به نمایش گذاشتن زیبایی‌های هر نگین، متناسب با نوع نگین و ویژگی‌های آن، تراش‌های مختلفی به کار می‌برند. به همین منوال برای نگین عقیق یمنی نیز تراش خاصی اختصاص داده‌اند و آن تراش دامله است، زیرا تراش دامله نه تنها می‌تواند زیبایی‌های نگین عقیق یمنی را به نمایش بگذارد، بلکه در صورت وجود خراش‌هایی در سطح نگین، آنها را پوشش می‌دهد.

حکاکی‌های مناسب انگشتر عقیق یمنی

نقش‌های گوناگون روی نگین انگشتر عقیق از دیرباز در جوامع مسلمان مرسوم بوده است، زیرا هر یک از نقش‌ها، گوشه‌ای از باورهای افراد را به تصویر می‌کشد. از جمله حکاکی‌های مشهور بر عقیق یمن که باعث تبرک بیش از حد این عقیق سفارش شده می‌شود، «شرف شمس، و من يتق الله يجعل له مخرجا، نام پنج تن، نام حضرت حجت و. ..» است که هر یک می‌تواند باور و اعتقاد خاصی از فرد را به تصویر کشد.

رکاب‌های مناسب انگشتر عقیق یمنی

عقیق یمنی از جمله نگین‌هایی است که رکاب‌های متنوعی در ساخت و زینت‌دهی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما بهترین این رکاب‌ها از نظر جنس آلیاژ، فلز نقره است که در احادیث معتبر در میزان اهمیت و ارزش آن سخنان بسیاری آمده است، چنان که در کتاب حلیة‌المتقین از امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) منقول است:

«انگشتر غیر نقره در دست مکنید! به درستی که رسول خدا فرمود: پاک نیست دستی که در آن انگشتر آهن باشد.»

گذشته از سفارشات مؤکد ائمه (علیهم‌السلام)، از آنجا که فلز نقره درخشش مطلوبی دارد و از جمله فلزاتی است که قابلیت چکش‌خواری آن باعث می‌شود طرح‌ها و مدل‌های متنوع روی آن نقش بندد، جایگاه والایی در صنعت انگشترسازی پیدا کرده است.

علاوه بر نوع فلز، مدل و طرح رکاب نیز آیتم‌های دیگری هستند که در راهنمای خرید انگشتر عقیق یمنی مؤثرند و به شما کمک می‌کنند انتخابی درست و شایسته‌ای داشته باشید. عقیق یمنی در رده نگین‌هایی است که با مدل‌های متنوع فیلی، صفوی، چنگ و شیرازی قابلیت انطباق دارد و زمانی که با طرحی شکیل از نوع مردانه و زنانه پیوند خورد، جذابیت دوچندانی را نصیب خود می‌سازد.

ما در گنجینه جواهرات نفیس تراث به عرضه نمونه‌های ارزنده و چشم‌نواز عقیق یمنی با طرح‌ها و مدل‌های متنوع رکاب پرداخته‌ایم تا بتوانیم مطلوب همگان باشیم و به عنوان برندی برتر در حوزه جواهرات، آنچه را همگان خواهان آنند، در اختیارشان قرار دهیم.

منبع: ++