راهنمای خرید مروارید؛ راه‌های تشخیص مروارید اصل از تقلبی

مرواریدها سنگ‌های قیمتی آلی محسوب می‌شوند که سازنده آنها نرم‌تنانی با پوسته سخت (عمدتاً دو کفه‌ای‌ها) هستند. این جواهر در اثر ترشح ماده‌ای آلی به نام ناکر (Nacer) که ترکیبی از آراگونیت (کربنات کلسیم) و کنچیولین (پروتئین‌های پیچیده‌ی تشکیل دهنده‌ی پوسته نرم‌تنان) است، اطراف جسم خارجی وارد شده و در پوسته سخت نرم‌تنان شکل می‌گیرد. به دلیل صید بی‌رویه این جواهر و همچنین روند تشکیل طولانی مدت مروارید طبیعی، امروزه مرواریدهای پروروشی بخش اصلی بازار تقاضا را به خود اختصاص داده‌اند. همین امر باعث شده تا مجموعه تراث با ارائه مقاله‌ای مفید درباره‌ی راهنمای خرید مروارید شما را در شناسایی نگین اصل از سایر نمونه‌ها و شناخت انواع آن یاری کند.

راهنمای خرید مروارید

مرواریدها بخشی از سنگ‌های قیمتی ارگانیک هستند که در گروه سایر جواهرات ارگانیک، مانند: کهربا، عاج، مرجان، جت و آمولیت قرار می‌گیرند. این جواهر با تاریخچه‌ای کهن در بدن نرم‌تنان دوکفه‌ای یا گاستراپودهای دریایی به وجود می‌آید.

با اینکه به جرأت می‌توان گفت نام مروارید در زمره جواهراتی است که همه با آن آشنا هستند، اما هنوز هم بسیاری افراد نمی‌دانند که مرواریدها انواع مختلفی دارند و از نظر قیمت با هم متفاوتند. برای مثال مروارید آبالون (Abalone) که به دلیل رنگ‌های زنده و رنگین‌کمانی‌اش به «اوپال دریایی» شهرت دارد، در رده‌بندی قیمت، قیمتی متفاوت با سایر مرواریدها دارد.

انواع مروارید

مرواریدها از نظر منشأ، رنگ، درجه کیفیت، شکل و … در دسته‌های متفاوتی قرار می‌گیرند و هر یک بهایی خاص را به خود اختصاص می‌دهند. در ادامه این مقاله به معرفی انواع مروارید می‌پردازیم.

انواع مروارید بر اساس منشأ

منشأ و محل پیدایش مروارید، عاملی اصلی در میزان بها و قیمت مروارید است. این فاکتور که می‌تواند در گونه‌های مختلف مروارید متفاوت باشد، عاملی اساسی در شکل‌گیری انواع مروارید است. از جمله انواع مروارید می‌توان به مروارید طبیعی، مروارید پرورشی، مروارید مصنوعی و … اشاره کرد که در ذیل به تبیین آن خواهیم پرداخت.

• مروارید طبیعی در راهنمای خرید مروارید

گرچه نرم‌تنانی با پوسته سخت در سراسر دنیا یافت می‌شوند، اما به ندرت در درون خود مروارید پرورش می‌دهند. مرواریدهای طبیعی محصول پاسخ محافظتی نرم‌تن در مقابل ورود جسم خارجی، مانند: جانداران ریز دریایی، پوسته‌های شکسته شده و … در پوسته سخت نرم‌تن زنده است.

این مرواریدها را می‌توان بر اساس جلای مرواریدی و رنگین‌کمانی که در سطح خود نمایش می‌دهند، از سایر نمونه‌های مصنوعی و بدلی شناسایی کرد. همچنین این گروه از مرواریدها به دلیل ساختار داخلی لایه لایه قابل تفکیک از نمونه‌های پرورشی هستند.

• مروارید پرورشی

از آنجا که مرواریدهای طبیعی بسیار کمیابند، کشاورزان مروارید از سال‌ها پیش شروع به پرورش آنها در مزارع مروارید کرده‌اند. تا جایی که به جرأت می‌توان گفت مرواریدهای پرورشی تفاوت چشمگیری با مرواریدهای طبیعی ندارند و تنها تفاوت اصلی‌شان با نمونه‌های طبیعی، ورود جسم خارجی به درون بدن نرم‌تن توسط انسان می‌باشد.

در میان انواع مرواریدهای پرورشی، قیمت مرواریدهای کشت شده در مزارع آب شیرین بسیار کمتر از مرواریدهای آب شور است. دلیل این امر، رشد و پرورش سریع‌تر مروارید در آب‌های شیرین است.

مرواریدهای آب شیرین در تعداد بیشتر و در بازه زمانی 6 ماه تشکیل می‌شوند، در حالی که مرواریدهای پرورشی آب شور با تعداد کمتر و معمولاً در بازه زمانی یک ساله شکل می‌گیرند. همین امر باعث تفاوت قیمت آنها در بازار جواهرات شده است.

• مرواریدهای بهسازی شده

این دسته از مرواریدها که در انواع جواهراتی چون نیم ست مروارید و.. به کار می‌روند، همان مرواریدهای طبیعی هستند که در راستای بهبود کیفیتشان دستکاری می‌شوند. یکی از انواع روش‌های بهسازی مروارید، سفید کردن آنها است تا رنگ مروارید به صورت یکدست و یکنواخت شود. البته این کار برای به دست آوردن رنگ‌های دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

یکی دیگر از روش‌های بهسازی مروارید طبیعی، روش دوبلیت و تریبلیت است. در این روش مرواریدهای کامل شکل نگرفته را که از صدف مادر جدا کرده‌اند، روی پشتی سنگ می‌چسبانند تا علاوه بر جلوگیری از خوردشدگی مروارید، قطر آن را نیز افزایش دهند. جنس ماده‌ی پشتی در فرآیند دوبلیت، عموماً به رنگ تیره است تا باعث نمایش بیشتر پدیده‌ی رنگین‌کمانی مروارید شود.

در فرآیند تریبلیت علاوه بر استفاده از تکه‌ی پشتی برای حفاظت از سطح مروارید و افزایش عمر آن، معمولاً لایه‌ای نازک از بلور کوارتز بی‌رنگ یا مواد دیگر را روی سطح بالایی مروارید می‌چسبانند.

• مرواریدهای مصنوعی و بدلی در راهنمای خرید مروارید

این نمونه‌ها که متأسفانه به وفور در بازار جواهرات دیده می‌شوند، معمولاً جنسی از کربنات کلسیم دارند و ساختار و روند رشد مروارید را طی نکرده‌اند. این دسته از جواهرات، مثل: سنجاق سینه، گوشواره و…، می‌تواند از جنس شیشه روکش شده به وسیله‌ی ماده فلسی به دست آمده از انواع ماهی باشد یا قسمتی از پوسته سخت نوعی گاستراپود مانند حلزون دریایی یا دندان حیوانات خون گرم دریایی مانند گاو دریایی و … که با تراش گرد همراه شده‌اند.

بیشتر بخوانید: سنگ ماه تولد خرداد

انواع مروارید بر اساس رنگ

دانه‌های طبیعی و پرورشی مروارید در طیف وسیعی از رنگ‌های طبیعی، مثل: سفید، صورتی، نقره‌ای، کرم، طلایی، سبز، آبی، مشکی، رنگین‌کمانی و … یافت می‌شوند. در این میان تنها مرواریدهای طبیعی دارای پدیده‌ی رنگین‌کمانی هستند.

این پدیده که حاصل ساختار لایه لایه مروارید طبیعی است، نمایشگر تداخل و پراکندگی نور است. این نوع مرواریدها که معمولاً با رنگ بنفش، آبی و سبز رنگین‌کمانی روشن دیده می‌شوند، با نام مروارید شرقی (Orient) در جهان شناخته شده و جزو دسته گران‌ترین انواع مروارید جهان محسوب می‌شوند.

انواع مروارید بر اساس درجه کیفیت

بهترین درجه کیفیت مروارید که در راهنمای خرید مروارید می‌توان به آن پرداخت، نمایشگر درخششی براق با سطحی از انعکاس‌های نورانی و روشن، صاف، بدون لک (نواقص) و با لایه‌های متراکم ناکر است. از این رو می‌توان گفت درخشندگی و درجه کیفیت مرواریدها به کیفیت ناکر و عدم حضور ناخالصی‌ها وابسته است.

بر پایه این موضوع، مرواریدها به چهار دسته کیفی ذیل طبقه‌بندی می‌شوند که به ترتیب از درجه کیفیت A تا D ارزش آنها کمتر می‌شود.

کیفیت A: گونه‌هایی با کمتر از 10 درصد نقص سطحی و جلای مناسب

کیفیت B: گونه‌هایی با کمتر از 33 درصد نقص سطحی و جلای متوسط

کیفیت C: گونه‌هایی با کمتر از دو سوم نقص سطحی و جلای متوسط

کیفیت D: گونه‌های با بیش از دو سوم نقص و جلای نامناسب (فاقد جلا)

انواع مروارید بر اساس شکل و اندازه در راهنمای خرید مروارید

مرواریدهای طبیعی در اشکال گرد، بیضی، گلابی شکل یا آمورف (بدون شکل خاص) ایجاد می‌شوند که بهترین نمونه‌های آنها، دسته‌ای از مرواریدها هستند که اشکال کروی متقارن دارند. این نوع مرواریدها با درجه کیفیت و رنگ مناسب، بالاترین قیمت مروارید در دنیا را از آنِ خود کرده‌اند. همچنین مرواریدها بسته به اندازه نوع نرم‌تنی که در آن شکل می‌گیرند، معمولاً دارای قطری حدود 2 تا 16 میلی‌متر هستند که با توجه به تغییر قطر در کنار سایر فاکتورها قیمت آنها با تغییرات چشمگیری همراه است.

منابع مروارید جهان

در عصر امروز مرواریدها در آب‌های سراسر جهان پرورش داده می‌شوند، اما در گذشته مهم‌ترین منابع دریایی مروارید طبیعی آب‌های خلیج فارس، استرالیا، ژاپن، آمریکای مرکزی، خلیج منار (بین هند و سریلانکا)، سواحل ماداگاسکار، برمه، فلیپین، جزایر اقیانوس آرام جنوبی (از جمله تاهیتی و فیجی) و آمریکای جنوبی بوده است. این در حالی بود که مهم‌ترین منابع رودخانه‌ای طبیعی مروارید مربوط به آسیا، اروپا و آمریکای شمالی است.

همچنین مهم‌ترین منابع مروارید پرورشی آب‌های شور (دریایی)، متعلق به آسیای جنوب شرقی، استرالیا، چین، پلی نزی فرانسه، ژاپن، جزایر اقیانوس آرام جنوبی و فیلیپین است و همچنین از جمله مهم‌ترین منابع مرواریدهای پرورشی آب شیرین کشورهای چین و ژاپن هستند.

قیمت‌گذاری مروارید در راهنمای خرید مروارید

همان‌طور که پیش از این گفته شد، قیمت مروارید توسط فاکتورهای پایه فراوانی مانند: رنگ، اندازه، شکل، کیفیت، درخشش و … کنترل می‌شود و بر این اساس از 1 تا 40 دلار نوسان در بازار برای این فاکتورها وجود دارد. حال برای تعیین قیمت هر گوهر مروارید، وزن مروارید به توان 2 را در قیمت پایه که توسط فروشنده مشخص شده ضرب کرده و بدین صورت قیمت هر گوهر مشخص می‌شود.

این روش قیمت‌گذاری که در راهنمای خرید مروارید به آن اشاره شد، برای جواهراتی است که تعداد مروارید به کار رفته در آنها یک عدد است. در واقع در جواهراتی که در آن تعداد زیادی گوهرهای مروارید به کار رفته، فرم و همانندی دانه‌ها بر قیمت پایه تأثیر بسیار زیادی خواهد گذاشت و باعث افزایش قیمت می‌شود.

روش‌های تشخیص مروارید اصل از سایر نمونه‌ها

مرواریدهای مصنوعی و بدلی دارای سطحی یکدست و کاملاً منظم هستند و هنگام سایش روی دندان به راحتی سُر می‌خورند. اگر این نمونه‌ها را با ذره‌بین یا لوپ 10 مشاهده کنید، به راحتی سطح براق، یکدست با طرح‌های مات یا حباب‌های آنها را می‌بینید.

این مرواریدها معمولاً گرم هستند، این در حالی است که نمونه‌های طبیعی به ندرت دارای سطحی صاف، کروی و کاملاً قرینه نسبت به نمونه‌های مصنوعی هستند. مرواریدهای طبیعی در اثر سایش روی دندان یا ناخن به راحتی خراشیده شده و لمس زبری دارند. چنانچه نمونه‌های طبیعی را با لوپ 5 یا 10 نگاه کنید، می‌توانید رد شن و پستی و بلندی و برجستگی‌هایی که مانند اثر انگشت هستند را مشاهده کنید.

مرواریدهای طبیعی نسبت به مروارید مصنوعی احساس سرما را انتقال می‌دهد، یعنی حتی اگر در فصل گرما نمونه‌ای از مروارید طبیعی را در دستان خود نگه دارید، احساس سردی به شما منتقل می‌شود.

تمام آنچه در مقاله راهنمای خرید مروارید به آن اشاره شد، در تشخیص و شناسایی مروارید طبیعی از نمونه‌های پرورشی بی‌اثر است. بهترین راه تشخیص مروارید پرورشی از طبیعی، استفاده از وزن مخصوص و دستگاه آندوسکوپ است.

وزن مخصوص مرواریدهای پرورشی به دلیل تراکم بالاتر معمولاً از مرواریدهای طبیعی بیشتر است. بدین‌ترتیب مرواریدهای پرورشی معمولاً دارای وزن بیشتر از 2.73 بوده، در حالی که نمونه‌های طبیعی عموماً کمتر از این هستند.

از سوی دیگر از آنجا که مرواریدهای طبیعی به صورت لایه‌های متحدالمرکز تشکیل شده‌اند، متخصص حوزه جواهرات به راحتی با ایجاد سوراخی ریز روی گوهر مروارید و انجام عملیات آندوسکوپی می‌تواند اصالت مروارید را تشخیص دهد.

بیشتر بخوانید: خواص مروارید

به همین علت پیشنهاد مجموعه تراث به شما این است که جهت دریافت جواهر مزین به نگین مروارید اصل حتماً به فروشگاهی معتبر مانند تراث مراجعه کنید. تا علاوه بر بیان و تست اصالت نگین در کنار مشاوره تخصصی و رایگان با استفاده از ابزارهای دقیق و در اختیار گذاشتن ضمانت اصالت به شما در خریدی ایمن کمک نماید.

کاری که ما در فروشگاه تراث برای شما می‌کنیم علاوه بر موارد مذکور، تعهد به ضمانت بازگشت محصول است؛ سندی که ارائه‌دهنده‌ی کیفیت و اصالت محصولات ما می‌باشد.

نحوه مراقبت از مروارید

اگرچه مرواریدها با سختی 2.5 تا 4.5 در رده‌ی جواهرات نرم قرار دارند، اما به دلیل بافت فشرده در برابر له شدن بادوام و مقاوم هستند. این جواهرات نسبت به مواد شیمیایی خشن، مانند: مایع تمیزکننده خانگی یا اسید، عطر و اسپری مو حساس هستند، به همین دلیل بهتر است ابتدا جواهرات مروارید را درآورده و بعد از این مواد استفاده بفرمایید.

چنانچه از مروارید در قالب دستبند و انگشتر استفاده می‌کنید، بهترین راه برای حفظ کیفیت آنها بهتر است این جواهرات را گاه به گاه استفاده نمایید و پس از استفاده، آن را با پارچه‌ای بسیار نرم پاک کنید. از آنجا که آب لوله‌کشی اغلب حاوی مواد شیمیایی مانند کلر است، احتمال آسیب‌رسانی به مروارید وجود دارد.

بنابراین جهت تمیز کردن مروارید بهتر است از صابون ملایم و آب معدنی یا آب مقطر استفاده کنید. نکته دیگر اینکه در تمیز کردن مروارید، هرگز از برس زبر، پاک‌کننده‌های اولتراسونیک یا بخارپز استفاده نکنید.

اگر قصد استفاده از جواهرات مزین شده به مروارید مانند دستبند مروارید را برای طولانی مدت ندارید، بهتر است آن را کنار یک لیوان آب قرار دهید تا از خشک شدن سطح آن و ایجاد ترک در آن جلوگیری شود. همچنین برای جلوگیری از خراشیدگی و تغییر رنگ و زرد شدن گوهر، لازم است مروارید را جدا از سایر جواهرات و دور از نور خورشید قرار دهید.

چنانچه از گوهر مروارید در گردنبند و آویز استفاده ‌شده است، باید سالی یک یا دو بار بندهای متصل به آن باز و سپس بسته شود تا سائیدگی در مهره ایجاد نگردد.

در نهایت ما در مقاله راهنمای خرید مروارید سعی کردیم با ارائه‌ی مطالبی همه‌جانبه در معرفی انواع مروارید و نحوه تشخیص و شناسایی آن، تجربه‌ای از خرید ایمن را در مجموعه تراث داشته باشید؛ مجموعه‌ای که ارائه دهنده‌ی انواع مدل‌های دستساز و شرکتی با گواهی اصالت اثر و ضمانت‌نامه، همراه با مشاوره‌های 24 ساعته است.

منبع: ++++